Η Ουκρανία θέλει να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσα σε δύο χρόνια

Η Ουκρανία θέλει να γίνει κράτος – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με διαδικασίες εξπρές, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο πρωθυπουργός Ντένις Σμιχάλ στο Politico.

Ωστόσο αναμένεται να κυριαρχήσει το θέμα στην ιστορική σύνοδο ΕΕ – Ουκρανίας αυτήν την εβδομάδα, που θα είναι και η πρώτη που θα διεξαχθεί σε ιστορικό έδαφος.

Οι ουκρανικές προθέσεις βρίσκονται σε αντίθεση με τα όσα πιστεύουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι. Για την ακρίβεια, κανένας στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν πιστεύει ότι το σχέδιο είναι ρεαλιστικό.

Επίτροποι της Κομισιόν θα ταξιδέψουν στο Κίεβο αυτήν την εβδομάδα, ενόψει της συνόδου κορυφής της Παρασκευής με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τους επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και αναμένεται να κληθούν να διαχειριστούν τις προσδοκίες της ουκρανικής πλευράς.

Ο Σμιχάλ, από την πλευρά του, θέτει ένα πολύ αυστηρό χρονοδιάγραμμα. «Έχουμε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο για να ενταχθούμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσα στα επόμενα δύο χρόνια» δήλωσε στο Politico. «Αναμένουμε ότι αυτόν τον χρόνο, το 2023, μπορούμε ήδη να έχουμε το προενταξιακό στάδιο των διαπραγματεύσεων» πρόσθεσε.

Γιατί η Ευρώπη έχει επιφυλάξεις

Ωστόσο, ένα αίτημα ένταξης στην ΕΕ προκαλεί πονοκέφαλο για το κατεστημένο των Βρυξελλών, που προσπαθεί να διατηρήσει το ενδεχόμενο μιας ουκρανικής συμμετοχής ως ένα σενάριο για το μέλλον. Πέρυσι, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε τον περασμένο χρόνο ότι ενδεχομένως θα χρειαστούν δεκαετίες, πριν η Ουκρανία γίνει μέλος του ευρωπαϊκού μπλοκ. Ακόμη και Ευρωπαίοι ηγέτες που στήριξαν την ουκρανική υποψηφιότητα στη σύνοδο του περασμένου Ιουνίου κατ’ ιδίαν παραδέχονται ότι η προοπτική της ένταξης βρίσκεται κάποια χρόνια μακριά και ενδεχομένως ότι γι’ αυτό στήριξαν την ιδέα. Στην τελική, υποψήφιες χώρες όπως η Σερβία, η Τουρκία και το Μαυροβούνιο βρίσκονται σε αναμονή για αρκετά χρόνια, με την Άγκυρα να περιμένει από το 1999.

Η Ουκρανία είναι αίνιγμα για την ΕΕ. Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι Βρυξέλλες έχουν ιδιαίτερη ευθύνη έναντι του Κιέβου, μετά και την εξέγερση του Μαϊντάν το 2014 που ήταν μία από τις κρίσεις που οδήγησαν στον πόλεμο. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε πει ότι η Ουκρανία είναι «η μόνη χώρα που πολίτες δέχθηκαν πυροβολισμούς επειδή τυλίχθηκαν με μια ευρωπαϊκή σημαία». Στενοί σύμμαχοι του Κιέβου όπως η Πολωνία και οι βαλτικές χώρες στηρίζουν έντονα την υποψηφιότητα της Ουκρανίας, υποστηρίζοντας ότι αντιστέκεται σε έναν επιδρομέα.

Όμως, μέλη της παλιάς φρουράς της Ευρώπης ανησυχούν επειδή η Ουκρανία, που συνιστά παγκόσμια αγροτική υπερδύναμη, θα μπορούσε να περιορίσει τις δικές τους δυνάμεις και τα προνόμια. Ουκρανία και Πολωνία, με συνολικό πληθυσμό 80 εκατομμυρίων ανθρώπων, θα μπορούσαν να συνεργαστούν πολιτικά στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Δεν λείπουν και αυτοί που εκτιμούν ότι το Κίεβο θα εξαντλούσε τον κοινοτικό προϋπολογισμό.

Η Σύνοδος στο Κίεβο

Η σύνοδος κορυφής στο Κίεβο την Παρασκευή θα είναι η πρώτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που θα γίνει σε περιοχή που διεξάγεται πόλεμος. Οι ηγέτες αναμένεται ότι θα αναζητήσουν ισορροπία.

Οι αρχηγοί των εθνικών κρατών και κυβερνήσεων της ΕΕ δεν θα παραστούν. Την ίδια ώρα, αξιωματούχοι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου έχουν επαφές με τα κράτη μέλη για την ανακοίνωση που θα εκδοθεί. Ορισμένες χώρες επιμένουν ότι η δήλωση θα πρέπει να είναι στο ίδιο κλίμα που χρησιμοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, επισημαίνοντας ότι ενώ το μέλλον της Ουκρανίας βρίσκεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι υποψήφιες χώρες πρέπει να πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια. Ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ σημείωσε ότι οι προσδοκίες του Κιέβου είναι αρκετά υψηλές, όμως υπάρχει ανάγκη να εκπληρωθούν όλοι οι όροι που έχει θέσει η Κομισιόν.

Παρόλα αυτά, κατά τη συνάντηση του Ζελένσκι με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αναμένεται πρόοδος.

Οι απαιτήσεις και η πάταξη της διαφθοράς

Ο Σμιχάλ δήλωσε στο Politico ότι ευελπιστεί ότι η Ουκρανία θα πετύχει ένα σημαντικό άλμα προς τα εμπρός την Παρασκευή, ιδιαίτερα σε συγκεκριμένους τομείς, μια συμφωνία για ένα καθεστώς χωρίς βίζα για βιομηχανικά αγαθά, την αναστολή των τελωνειακών δασμών στις ουκρανικές εξαγωγές για ένα ακόμη έτος και ενεργή πρόοδο όσον αφορά στην ένταξη στο σύστημα πληρωμών SEPA (Ενιαίος Χώρος Πληρωμών σε Ευρώ), όπως και την ένταξη της Ουκρανίας στην περιαγωγή κινητής τηλεφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. «Αναμένουμε πρόοδο και επιτάχυνση στην πορεία μας προς την υπογραφή αυτών των συμφωνιών» δήλωσε.

Κεντρικό ζήτημα για την ένταξη της Ουκρανίας στην Ευρώπη είναι η πάταξη της διαφθοράς. Ο υφυπουργός Υποδομών απολύθηκε και ο υφυπουργός Εξωτερικών παραιτήθηκε αυτόν τον μήνα για σκάνδαλα που σχετίζονται με πολεμική κερδοσκοπία σε δημόσιες συμβάσεις.

Ευρωπαϊκός αξιωματούχος που εμπλέκεται στις προετοιμασίες της συνόδου τόνισε ότι υπάρχει ανάγκη για μεταρρυθμίσεις, σημειώνοντας ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να είναι ίδια με αυτή που ήταν πριν τον πόλεμο.

Ο Σμιχάλ επιμένει ότι η κυβέρνηση Ζελένσκι παίρνει τη διαφθορά στα σοβαρά, υιοθετώντας μία προσέγγιση μηδενικής ανοχής. Επικαλέστηκε μάλιστα τις διαδικασίες εξπρές που ακολουθήθηκαν στην αποπομπή αξιωματούχων. Η κυβέρνηση, σημείωσε, σκοπεύει να αναθεωρήσει πρόσφατη νομοθεσία για το Συνταγματικό Δικαστήριο με βάση τις προϋποθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάτι που δεν αποκλείεται να γίνει πριν τη σύνοδο.

Ανεξαρτήτως αποτελέσματος, η σύνοδος αυτής της εβδομάδας θεωρείται ότι έχει τεράστια συμβολική αξία και ότι θα στείλει ένα ισχυρό μήνυμα στη Μόσχα για τις προθέσεις της Ευρώπης. Σε κάθε περίπτωση, μετά τη σύνοδο, το ερώτημα είναι αν και πόσο γρήγορα η ρητορική και οι υποσχέσεις μπορούν να γίνουν πραγματικότητα.