25 Οκτωβρίου: Ο καρκίνος του μαστού σε αριθμούς που πρέπει να γνωρίζουμε όλες

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη κακοήθεια στις γυναίκες και η δεύτερη αιτία θνησιμότητας, αμέσως μετά τον καρκίνο των πνευμόνων. Αφορά όλες τις γυναίκες, όμως μερικές ομάδες ασθενών, όπως αυτές με κληρονομικότητα, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Τις περισσότερες φορές δεν υπάρχουν συμπτώματα, για αυτό και η αξία των προληπτικών ελέγχων είναι ανεκτίμητη.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στις γυναίκες. Ενδεικτικά 1 στις 8 γυναίκες θα νοσήσει μία φορά στη ζωή της. Στην Ελλάδα οι νέες διαγνώσεις φτάνουν κάθε χρόνο τις 6.000, ενώ οι πιθανότητες ίασης αν ο καρκίνος διαγνωστεί εγκαίρως φτάνει το 97%.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 1.600.000 γυναίκες τον χρόνο θα διαγνωστούν με καρκίνο του μαστού. Στην Ευρώπη, περισσότερες από 450.000 γυναίκες εμφανίζουν καρκίνο στον μαστό. Περίπου 140.000 χάνουν τη ζωή τους λόγω της ασθένειας. Στις ΗΠΑ το 2004, οι νέες περιπτώσεις στις γυναίκες ήταν 217.000 περίπου, ενώ σήμερα, περισσότερες από 2 εκατομμύρια γυναίκες, ζουν με τη νόσο.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης

Σύμφωνα με το Άλμα Ζωής ελάχιστα είναι γνωστά σχετικά με τα αίτια που προκαλούν καρκίνο του μαστού, παρά το γεγονός ότι έχουν εντοπιστεί αρκετοί παράγοντες κινδύνου. Όταν λέμε ότι ένα άτομο κινδυνεύει περισσότερο να εμφανίσει καρκίνο ή ότι έχει έναν παράγοντα κινδύνου, σημαίνει ότι πιθανόν να έχει κάποιο βαθμό ευπάθειας στην ανάπτυξη της νόσου.

Σημειώνεται, ωστόσο, ότι οι παράγοντες κινδύνου δεν προβλέπουν με βεβαιότητα αν μια γυναίκα θα αναπτύξει καρκίνο. Αρκετές γυναίκες που έχουν όλους τους παράγοντες κινδύνου, δεν θα εκδηλώσουν τη νόσο, ενώ άλλες χωρίς γνωστό παράγοντα κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού θα εμφανίσουν τελικά τη νόσο.

• Φύλο

O καρκίνος του μαστού μπορεί να εμφανιστεί και στους άνδρες, όμως είναι συχνότερος στις γυναίκες ( με αναλογία 100 γυναίκες, 1 άνδρας).

• Ηλικία

Ο κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του μαστού αυξάνεται με την ηλικία. Οι περισσότερες περιπτώσεις παρουσιάζονται μετά από την ηλικία των 50 ετών, ενώ είναι σπάνιος σε γυναίκες ηλικίας κάτω των 35 ετών (5% των περιπτώσεων), με εξαίρεση τις γυναίκες που έχουν κληρονομική προδιάθεση.

• Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού

Όταν μια γυναίκα έχει μια συγγενή πρώτου βαθμού (μητέρα, αδελφή ή κόρη) με καρκίνο του μαστού, ο σχετικός κίνδυνος να αναπτύξει καρκίνο του μαστού και η ίδια σχεδόν διπλασιάζεται. Ο κίνδυνος σχεδόν πενταπλασιάζεται όταν υπάρχουν 2 συγγενείς πρώτου βαθμού με καρκίνο του μαστού στο ιστορικό τους.

• Κληρονομική μετάλλαξη στα γονίδια BRCA1 και BRCA2

Οφείλεται σε γενετική μετάλλαξη (μετάλλαξη του γονιδίου BRCA1 ή BRCA2) ή είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης άλλων γονιδίων. Τον κληρονομούμενο καρκίνο του μαστού τον υποπτευόμαστε όταν στο ιστορικό της γυναίκας υπάρχουν συγγενείς που εκδήλωσαν καρκίνο σε μικρή ηλικία ή εκδήλωσαν και στους 2 μαστούς ή αν υπάρχει συγχρόνως και ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών.

• Ηλικία εμμηνόπαυσης

Οτιδήποτε επηρεάζει μακροχρόνια έκθεση του μαστού στα οιστρογόνα επηρεάζει και τον κίνδυνο ανάπτυξης. Για τον λόγο αυτό, εάν η περίοδος αρχίσει πολύ νωρίς, κάτω των 10 ετών, και η εμμηνόπαυση έρθει καθυστερημένα άνω των 55 ετών, εάν μια γυναίκα δεν έχει παιδιά ή γέννησε το πρώτο της παιδί σε ηλικία άνω των 35 ετών, η γυναίκα αυτή εμφανίζει αυξημένο κίνδυνο. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την παρατεταμένη χρήση ορμονικής υποκατάστασης μετά την εμμηνόπαυση.

• Προηγούμενος καρκίνος στον έναν μαστό στο παρελθόν

Οι γυναίκες που έχουν ήδη εμφανίσει καρκίνο στον ένα μαστό τους έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν έναν νέο, δεύτερο καρκίνο στον άλλο μαστό (1 στις 100 γυναίκες ανά έτος).

• Προηγούμενη ακτινοθεραπεία στον θώρακα για άλλο νόσημα

Η ακτινοθεραπεία στο θώρακα πριν από την ηλικία των 30 ετών (συνήθως για νόσο του Hodgkin) αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ανάπτυξης στη μετέπειτα ζωή (συνήθως 10-15 χρόνια μετά την ολοκλήρωση της ακτινοθεραπείας).

• Μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ

Τα οινοπνευματώδη ποτά αυξάνουν τη συγκέντρωση των οιστρογόνων στο αίμα (μέτρια συσχέτιση με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού).

• Παχυσαρκία

H παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο μετά την εμμηνόπαυση, αυξάνοντας τα επίπεδα των οιστρογόνων. Αυτό συμβαίνει διότι η παραγωγή των οιστρογόνων στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση γίνεται κυρίως μέσα σε λιπώδη ιστό (μετατροπή των επινεφριδικών ανδρογόνων σε οιστρογόνα από την αρωματάση, ένα ένζυμο που βρίσκεται κυρίως στο λίπος).

• Καθιστική ζωή

Η καθιστική ζωή αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Αντιθέτως, η τακτική, έντονη άσκηση κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μιας γυναίκας, κυρίως διότι μπορεί να καθυστερήσει την έναρξη της έμμηνου ρύσεως, να επιμηκύνει τον χρόνο μεταξύ των περιόδων ή να ελαττώσει τον αριθμό των εμμηνορυσιακών κύκλων, μειώνοντας έτσι την έκθεση της γυναίκας στα οιστρογόνα. Επιπλέον όφελος είναι ο έλεγχος της αύξησης του βάρους.

• Ατεκνία
• Πρώτη κύηση σε ηλικία πάνω από τα 35 έτη
• Μακροχρόνια χρήση θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης