ΗΠΑ: Επιβεβαιώθηκε σπάνιο κρούσμα βουβωνικής πανώλης
14 Φεβρουαρίου 2024
ΗΠΑ: Επιβεβαιώθηκε σπάνιο κρούσμα βουβωνικής πανώλης – Η βουβωνική πανώλη ήταν και συνεχίζει να είναι μία θανατηφόρος νόσος, πιστεύεται ότι ο ασθενής πιθανόν να μολύνθηκε από τη γάτα του
Σπάνιο κρούσμα βουβωνικής πανώλης σε άνθρωπο επιβεβαιώθηκε πρόσφατα στις ΗΠΑ, στο Όρεγκον, σύμφωνα με τις τοπικές υγειονομικές αρχές.
Η νόσος, που προκάλεσε τη λεγόμενη μαύρη πανώλη, ή μαύρο θάνατο, πανδημία η οποία είχε αφανίσει σχεδόν το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης τον Μεσαίωνα, είναι ιδιαίτερα σπάνια στις ανεπτυγμένες χώρες και μπορεί να θεραπευτεί πλέον, παραμένει πάντως δυνητικά επικίνδυνη.
Ο ασθενής διαμένει στην κομητεία Ντεσούτς, στις βορειοδυτικές ΗΠΑ. Του χορηγείται θεραπεία και πιστεύεται πως πιθανόν μολύνθηκε από τη γάτα του.
«Έχουμε επικοινωνήσει με όλες τις στενές επαφές του κατοίκου και του ζώου συντροφιάς του και τους δόθηκαν φάρμακα προκειμένου να προληφθεί η ασθένεια», εξηγούσε ο Δρ. Ρίτσαρντ Φόσετ, υγειονομικός αξιωματούχος στην κομητεία Ντεσούτς, όταν εντοπίστηκε το κρούσμα, την περασμένη εβδομάδα.
Σύμφωνα με τις αρχές, τα συμπτώματα της πανώλης στον άνθρωπο εκδηλώνονται ως και οκτώ ημέρες μετά την έκθεση σε άρρωστο ζώο ή το τσίμπημα ψύλλου-φορέα της νόσου.
Τα συμπτώματα μπορεί να συμπεριλαμβάνουν πυρετό, ναυτία, αδυναμία, ρίγη, μυϊκούς πόνους.
Αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα, η βουβωνική πανώλη μπορεί να να εξελιχθεί σε σηψαιμική πανώλη ή πνευμονική πανώλη. Αυτές οι δυο νόσοι θεωρούνται ακόμη πιο σοβαρές.
«Ευτυχώς, το κρούσμα αυτό εντοπίστηκε και του προσφέρθηκε θεραπεία στα πρώτα στάδια της νόσου», κάτι που σημαίνει ότι «παρουσιάζει μικρό κίνδυνο για την κοινότητα», διαβεβαίωσαν οι αρχές σε ανακοίνωσή τους.
«Κανένα άλλο κρούσμα πανώλης» δεν επιβεβαιώθηκε κατά τη διάρκεια «της έρευνας» που διενεργήθηκε, διευκρίνισαν.
Σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), τον κυριότερο ομοσπονδιακό οργανισμό υγείας, κατά μέσον όρο καταγράφονται επτά κρούσματα πανώλης σε ετήσια βάση στις ΗΠΑ.
Στο Όρεγκον, το προηγούμενο κλινικά επιβεβαιωμένο κρούσμα βουβωνικής πανώλης είχε καταγραφεί το 2015, σύμφωνα με τις υγειονομικές αρχές της πολιτείας 4,2 εκατ. και πλέον κατοίκων.
Αίτια, συμπτώματα και θλιβερή προϊστορία
Όσο κι αν νομίζαμε ότι η βουβωνική πανώλη έχει εκλείψει (ειδικά στην Ευρώπη), δεδομένου και ότι η πρόληψη αλλά και η θεραπεία έχουν οδηγήσει στον περιορισμό της εδώ και αρκετά χρόνια, η νόσος δεν έχει εξαλειφθεί, αντιθέτως συνεχίζει να “ζει” και να μαστίζει αρκετές χώρες της Αφρικής, της Ασίας και της Νότιας Αμερικής (Κονγκό, Μαδαγασκάρη, Ινδία, Περού τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα).
Η βασική και -ζωτικής σημασίας- διαφορά σε σχέση με τα πρότερα χρόνια και δη στη διάρκεια του 14ου αιώνα όπου ο λεγόμενος “Μαύρος Θάνατος” είχε προκαλέσει περίπου 50 εκατομμύρια θανάτους σε Αφρική, Ασία και Ευρώπη, είναι ότι πλέον η επιστήμη έχει καταφέρει να ερευνήσει αρκετά τη βουβωνική πανώλη, γνωρίζοντας από τι προκαλείται αλλά και πώς θεραπεύεται, αφού αν η θεραπεία είναι έγκαιρη τότε η θνητότητα περιορίζεται αισθητά, πράγμα που τόνισε και ο Δρ Shanti Kappagoda, γιατρός μολυσματικών ασθενειών στο Stanford Health Care: “Σε αντίθεση με τον 14ο αιώνα, έχουμε τώρα μια κατανόηση για το πώς μεταδίδεται αυτή η ασθένεια. Ξέρουμε πώς να το αποτρέψουμε. Είμαστε επίσης σε θέση να θεραπεύουμε ασθενείς που έχουν μολυνθεί με αποτελεσματικά αντιβιοτικά”.
Η βουβωνική πανώλη είναι η μία από τις τρεις μορφές της πανώλης (πνευμονική και σηψαιμική οι άλλες δύο) και αποτελεί λοιμώδη νόσο που προκαλείται από προκαλείται από το βακτήριο “yersinia pestis” (βακτηριακή λοίμωξη), ενώ μεταδίδεται στον άνθρωπο από ψύλλους που βρίσκονται σε μολυσμένα ποντίκια, ή απευθείας από τα ίδια τα μολυσμένα τρωκτικά (ποντίκια) ή ακόμη και από τους ίδιους τους ανθρώπους που είναι φορείς της νόσου.
Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται από 1 ως 6 μέρες από τη στιγμή που ένας άνθρωπος θα προσβληθεί, ενώ αυτά κυρίως είναι πρησμένοι λεμφαδένες που συνοδεύονται από αδυναμία, ρίγη, πονοκεφάλους ή πυρετό.
Ο “Μαύρος Θάνατος” του 14ου αιώνα ήταν το πλέον θανατηφόρο χτύπημα της πανώλης, αλλά όχι το μοναδικό, αφού ως νόσος γενικότερα έχει πλήξει την ανθρωπότητα σε πολλές ακόμη περιόδους, όπως:
542 – Η πανώλη του Ιουστινιανού (όσο ήταν Αυτοκράτορας) άρχισε στην Αίγυπτο.
610 – Η πανώλη φτάνει στην Κίνα, περνώντας από τη Μέση Ανατολή στην Περσία (Ιράν) και στην Ινδία.
1330 – Οι Μογγόλοι επιδρομείς μεταναστεύουν δυτικά, φέρνοντας την πανώλη μαζί τους.
1347 – Η δεύτερη πανδημία πανώλης, ο Μαύρος Θάνατος, σαρώνει τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη
1665 – Η μεγάλη Πανώλη πλήττει το Λονδίνο. Ανακόπτεται από τη Μεγάλη Πυρκαγιά που το 1666 έκαψε σχεδόν όλη τη πόλη
1721 – Η δεύτερη πανδημία εξασθενεί τελικά στη Γαλλία. Συνεχίζεται όμως στη Μέση Ανατολή.
1855 – Τρίτη πανδημία πανώλης ξεσπάει στην Κίνα. Το 1890 απομονώνεται το βακτήριο και αναπτύσσεται φτο εμβόλιο.
1900 – Επιδημία εννέα ετών στο Σίδνεϊ και στο Σαν Φρανσίσκο. Σβήνει όταν εξοντώνονται οι αρουραίοι.
1960 – Το Βιετνάμ γίνεται η κυριότερη εστία μόλυνσης, ιδίως κατά τον πόλεμο με τις ΗΠΑ.
Το τελευταίο τρομακτικό ξέσπασμα ήταν στο Λονδίνο το 1665, όπου έχασε τη ζωή του περίπου το ένα πέμπτο των κατοίκων της πόλης, το 2017 υπήρχαν πάνω από 300 περιπτώσεις στη Μαδαγασκάρη, ενώ μόλις τον περασμένο Μάιο ένα ζευγάρι από τη Μογγολία είχε πεθάνει από βουβωνική πανώλη μετά από κατανάλωση ωμού νεφρού μαρμότας.
Θεραπεία και πρόληψη
Η βουβωνική πανώλη ήταν και συνεχίζει να είναι μία θανατηφόρος νόσος, ωστόσο η πρόληψη και η θεραπεία έχουν μειώσει πάρα πολύ τα επίπεδα θνητότητας. Μπορεί να θεραπευτεί χάρη στα αντιβιοτικά, ενώ υπάρχει και εμβόλιο κατά της Πανώλης, αυτό ωστόσο δεν αναιρεί την εύκολη μετάδοση και την επικινδυνότητά της, πολλώ δεν αν δεν υπάρχει έγκαιρη θεραπεία.
Είναι πολύ σημαντικό να διαγνωστεί άμεσα ώστε να είναι γρήγορη η θεραπεία, η οποία θα πρέπει ξεκινήσει ακόμη και αν δεν έχουν εμφανιστεί τα συμπτώματα, σε περίπτωση που κάποιος άνθρωπος έχει βρεθεί κοντά σε κρούσμα
Τα αντιβιοτικά περιέχουν δραστικές ουσίες (Σιπροφλοξασίνη, Δοξυκυκλίνη, Γενταμικίνη, Λεβοφλοξακίνη) ΚΑΙ η θεραπεία είναι συνήθως αποτελεσματική, με τους ασθενείς να θεραπεύονται σε διάστημα 1-2 εβδομάδων.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP