Πώς η κρίση στην Ουκρανία μπορεί να ανεβάσει τις τιμές των τροφίμων στην Ελλάδα – Αναθεωρείται και ο προϋπολογισμός

Στην αναθεώρηση των προβλέψεων του φετινού προϋπολογισμού είναι πλέον εξαιρετικά πιθανό να οδηγήσει η νέα κρίση με την οποία βρισκόμαστε αντιμέτωποι.

Το κείμενο που ψήφισε η Βουλή τον Νοέμβριο, έχει στηριχτεί στην εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός θα διατηρηθεί στην περιοχή του 1% σε μέσο επίπεδο και πλέον οδεύουμε ολοταχώς για μέσο πληθωρισμό άνω του 3% χωρίς κανείς πλέον να μπορεί να διασφαλίσει υποχώρηση τιμών από το β’ εξάμηνο.

Κίνδυνος για νέα κατακόρυφη αύξηση των τιμών σε είδη πρώτης ανάγκης

Η αύξηση των τιμών σε μια χώρα που εισάγει το σύνολο των ενεργειακών προϊόντων, αναμένεται να επηρεάσει αρνητικά το ΑΕΠ της χώρας, καθώς ήδη το ισοζύγιο των καυσίμων αναμένεται να καταστεί αρνητικό κατά περισσότερο από 1 δισ. ευρώ τον μήνα ενώ όσο θα συνεχίζεται η αύξηση των τιμών του πετρελαίου, τόσο χειρότερα θα γίνονται τα πράγματα. Ο πραγματικός κίνδυνος για φέτος είναι η κατακόρυφη αύξηση των τιμών και σε άλλα είδη πρώτης ανάγκης όπως είναι τα τρόφιμα, καθώς εκεί θα αυξηθούν οι πιέσεις για έκτακτη ενίσχυση των νοικοκυριών με αποτέλεσμα να τεθούν υπό αμφισβήτηση οι δημοσιονομικοί στόχοι.

Γεγονός είναι ότι το ουκρανικό έχει πυροδοτήσει εξελίξεις που ουδείς που μπορεί να προβλέψει σε αυτή τη φάση τουλάχιστον ως προς την έκταση που θα λάβουν. Ποιες είναι οι βασικές ανησυχίες;

1. Ο διάρκεια και η έκταση των ανατιμήσεων στην ενέργεια. Το ακριβό φυσικό αέριο και το ηλεκτρικό ρεύμα, διαρκούν ήδη για επτά μήνες. Τώρα όμως προστίθεται και το πετρέλαιο η τιμή του οποίου έχει ανέβει κατά σχεδόν 30 δολάρια το βαρέλι από τον Δεκέμβριο και μετά. Αυτό σημαίνει ότι εκτός από το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων (ηλεκτροδότηση, λειτουργία μηχανημάτων κλπ) εκτοξεύεται πλέον και το μεταφορικό κόστος

2. Να περάσει το κύμα ανατιμήσεων με πολύ πιο έντονο τρόπο στο καλάθι της νοικοκυράς δηλαδή στα τρόφιμα. Πέρα από το αυξημένο λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, μπαίνει πλέον και ζήτημα τιμών πρώτων υλών. Ρωσία και Ουκρανία, αντιπροσωπεύουν το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού και το 20% των προμηθειών καλαμποκιού. Αντιπροσωπεύουν επίσης πάνω από το 70-80% των εξαγωγών ηλιελαίου. Ήδη σε αυτά τα προϊόντα (σιτάρι και καλαμπόκι είναι χρηματιστηριακά προϊόντα) οι τιμές έχουν αυξηθεί πολύ. Αυτό σημαίνει κίνδυνος σημαντικός ανατιμήσεων σε ζυμαρικά, αλεύρια μαγειρικά έλαια, σε περίπτωση που επηρεαστεί η προσφορά.

Τα δύο ισχυρά αντίβαρα της ελληνικής οικονομίας

Σε μακροοικονομικό επίπεδο, είναι δεδομένο ότι η ενεργειακή κρίση αυξάνει το κονδύλι των εισαγωγών και κατά συνέπεια ροκανίζει το ΑΕΠ.

Προς το παρόν, η ελληνική οικονομία έχει δύο ισχυρά αντίβαρα: πρώτον τις επενδύσεις που κινούνται έντονα ανοδικά και δεύτερον τον τουρισμό που ελπίζουν όλοι ότι θα ανακτήσει τα επίπεδα εσόδων του 2019.

Σε δημοσιονομικό επίπεδο, η πίεση θα γίνει πολύ μεγάλη το επόμενο διάστημα. Πρώτον θα πρέπει να βρεθούν οι πόροι για να καταβληθεί το επίδομα στα φτωχότερα νοικοκυριά. Και δεύτερον θα πρέπει να διασφαλιστεί δημοσιονομικός χώρος για να συνεχιστούν οι επιδοτήσεις της ενέργειας και τους επόμενους μήνες καθώς μόνο τα χρήματα από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης δεν φτάνουν για να επιδοτηθούν έστω και στα σημερινά επίπεδα οι λογαριασμοί ρεύματος και φυσικού αερίου.