Πρώτη σε επενδύσεις στην Ευρωζώνη η Ελλάδα

Στη διετία 2020-21, σύμφωνα με το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο

Τη στιγμή που η πανδημία οδήγησε σε «βουτιά» των επενδύσεων στην Ευρωζώνη, ένας παράγοντας που εξηγεί και την πολύ πιο αδύναμη και αργή ανάκαμψη του ΑΕΠ της περιοχής σε σχέση με τις ΗΠΑ, η Ελλάδα, ο άλλοτε ουραγός των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ξεχωρίζει με τις επιδόσεις της, σημειώνοντας τη διετία 2020-2021 τη μεγαλύτερη αύξηση σε όρους ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου, όπως επισημαίνει σε ανάλυσή του το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο (IIF). Και η τάση αυτή αναμένεται να ενισχυθεί ακόμη πιο έντονα την προσεχή πενταετία, χάρη στην ώθηση που θα δώσουν οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης.

Πιο αναλυτικά, όπως παρατηρεί το IIF, το ΑΕΠ των ΗΠΑ έχει σχεδόν επιστρέψει στην προ πανδημίας τάση του, ξεχωρίζοντας σε σύγκριση με τις χώρες του G10 αλλά και σε σχέση με την ιστορία τους, έχοντας καταγράψει πολύ ταχύτερη ανάκαμψη από ό,τι μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση. Η ανάκαμψη ωστόσο στην Ευρωζώνη είναι αρκετά πιο αδύναμη, κυρίως λόγω της ασθενέστερης εικόνας της κατανάλωσης και των επενδύσεων, όπως τονίζει το Ινστιτούτο. Συγκεκριμένα, καμία χώρα της Ευρωζώνης δεν έχει καταγράψει ανάλογη ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης με αυτή των ΗΠΑ. Η εικόνα των επενδύσεων αν και είναι καλύτερη σε σχέση με αυτήν της κατανάλωσης, αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην ισχυρή ανάκαμψη των επενδύσεων στην Ελλάδα και στην Ιταλία οι οποίες ξεχωρίζουν, με την Ελλάδα να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη εκτόξευση στην Ευρωζώνη αλλά και σε σχέση με τις ΗΠΑ.

Ενα βασικό χαρακτηριστικό της οικονομικής ανάκαμψης από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση είναι ότι η Ευρωζώνη έχει σημειώσει χαμηλότερες επιδόσεις από τις ΗΠΑ, με την τάση της ανάπτυξης να μειώνεται κατά το ήμισυ μετά το 2008. Και σήμερα υπάρχουν ενδείξεις ότι η ιστορία ίσως επαναλαμβάνεται, επισημαίνει το Ινστιτούτο. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ βρίσκεται εντός μιας ποσοστιαίας μονάδας από την προ COVID τάση του, δηλαδή ετήσια ανάπτυξη 2,2% με βάση τα στοιχεία από το 2010 έως το 2019. Η Ευρωζώνη εξακολουθεί να είναι 2,5% κάτω από την προ πανδημίας τάση της, παρόλο που είναι πιο αδύναμη μόνο κατά 1,2%.

Από τα τέλη του 2019 έως το γ΄ τρίμηνο του 2021, οι επενδύσεις στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά σχεδόν 20%.

Μέρος της ασθενέστερης ανάκαμψης της Ευρωζώνης, όπως εξηγεί το IIF, μπορεί απλώς να οφείλεται στους πολύ αυστηρούς περιορισμούς που επιβλήθηκαν λόγω της νέας έξαρσης της πανδημίας στα τέλη του 2021, αλλά μια πιο προσεκτική ματιά στα δεδομένα απoκαλύπτει σημαντικές ευπάθειες της περιοχής. Οπως δείχνουν τα στοιχεία, στην Ευρωζώνη έχει σημειωθεί σημαντική πτώση των επενδύσεων από τα τέλη του 2019 έως τα τέλη του 2021, με τον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου να κινείται πολύ κάτω από τα επίπεδα του 2019. Η εικόνα βέβαια διαστρεβλώνεται από τα ασταθή δεδομένα της Ιρλανδίας, χωρίς τα οποία οι επενδύσεις στην Ευρωζώνη επανήλθαν στα προ COVID επίπεδα. Ομως, σε παγκόσμιο επίπεδο αλλά και σε σχέση με την ιστορία της περιοχής, οι επενδύσεις εξακολουθούν να κινούνται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, τονίζει το Ινστιτούτο.

Το IIF εξετάζει την πορεία της ιδιωτικής κατανάλωσης και του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου στις χώρες της Ευρωζώνης. Οπως παρατηρεί, οι ΗΠΑ έχουν ξεκάθαρα καλύτερες επιδόσεις όσον αφορά την κατανάλωση, χωρίς καμία χώρα της Ευρωζώνης να πλησιάζει έστω και σε κοντινή απόσταση. Τα δεδομένα σε Ιταλία και Ισπανία είναι ιδιαίτερα αδύναμα, με τα επίπεδα κατανάλωσης να παραμένουν πολύ χαμηλά, έχοντας σημειώσει βουτιά της τάξης του 3,5% και του 7% αντίστοιχα. Η Ελλάδα έχει σαφώς καλύτερη εικόνα τόσο σε σχέση με τις δύο αυτές χώρες της περιφέρειας, όσο και σε σχέση με το σύνολο της Ευρωζώνης όπου η κατανάλωση έχει υποχωρήσει κατά 2% τη διετία 2020-2021, με τη χώρα μας να σημειώνει πτώση περίπου 1,8%.

Η εικόνα των επενδύσεων στην Ευρωζώνη είναι ωστόσο κάπως καλύτερη. Πράγματι, τονίζει το IIF, υπάρχουν ενδείξεις πραγματικής ανάκαμψης των επενδύσεων στην Ελλάδα και στην Ιταλία, αν και είναι κρίσιμο να σημειωθεί ότι αυτή η ανάκαμψη προέρχεται από πολύ χαμηλά επίπεδα, τόσο σε διεθνή σύγκριση όσο και σε σχέση με την ιστορία. Σε κάθε περίπτωση, εν μέσω πανδημίας και από τα τέλη του 2019 έως το γ΄ τρίμηνο του 2021, οι επενδύσεις στην Ελλάδα (ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου) εκτοξεύθηκαν κατά σχεδόν 20%, σε σύγκριση με την Ιταλία που ακολουθεί, όπου η αύξηση κινήθηκε στο 7% περίπου, ενώ στην Ευρωζώνη σημειώθηκε πτώση της τάξης του 10%.

Συνεπώς, καταλήγει το IIF, το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την περιοχή της Ευρωζώνης και θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της παρατεταμένης πτώσης της δραστηριότητας που σημειώθηκε τη δεκαετία μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση.