Δελτίο στο φυσικό αέριο: Το σχέδιο έκτακτης ανάγκης του ΔΕΣΦΑ – Πότε θα γίνονται διακοπές

Σε διαβούλευση τα μέτρα που προτείνονται – Πότε θα ενεργοποιείται ο συναγερμός επιπέδου 3 και τι προβλέπει

Αναλυτικά σενάρια ανά επίπεδο συναγερμού στο δίκτυο φυσικού αερίου στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια του χειμώνα, περιλαμβάνει το σχέδιο έκτακτης ανάγκης του ΔΕΣΦΑ, που έδωσε σε δημόσια διαβούλευση η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας. Σύμφωνα με το σχέδιο, στο τρίτο επίπεδο συναγερμού, «η κατάσταση εξελίσσεται δυσμενώς και ενδέχεται να διαταραχθεί η ομαλή τροφοδοσία των Προστατευόμενων Καταναλωτών» (νοικοκυριά, σχολεία, νοσοκομεία κ.λπ.).

Οι στόχοι του σχεδίου είναι τρεις: πρώτον, η αποτελεσματική αντιμετώπιση της διαταραχής του εφοδιασμού ή της εξαιρετικά υψηλής ζήτησης αερίου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιδείνωση της κατάστασης εφοδιασμού στην ελληνική αγορά φυσικού αερίου, δεύτερον, τη θέσπιση των διαδικασιών και των μέτρων που ακολουθούνται για κάθε επίπεδο κρίσης και τρίτον, τη θέσπιση των υποχρεώσεων πληροφόρησης που επιβάλλονται στις επιχειρήσεις φυσικού αερίου.

Τι σημαίνει «κατάσταση κρίσης»

Καταστάσεις κρίσης μπορεί να δημιουργηθούν είτε από εξωγενείς είτε από ενδογενείς κινδύνους. Τέτοιες καταστάσεις είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες:

• Τεχνικά προβλήματα στην υποδομή του ΕΣΦΑ,
• Τεχνικά προβλήματα στην υποδομή ανάντη και κατάντη Συνδεδεμένων Συστημάτων Φυσικού Αερίου,
• Δολιοφθορά, βανδαλισμοί, κλοπές, στις εγκαταστάσεις του ΕΣΦΑ,
• Περιορισμός ή διακοπή παροχής αερίου από τρίτους (ιδίως Προμηθευτές Φυσικού Αερίου, Χρήστες, Διαχειριστές ανάντη Συστημάτων Φυσικού Αερίου, Διαχειριστές Ανεξαρτήτων Συστημάτων Φυσικού Αερίου (ΔΑΣΦΑ)),
• Μη αναμενόμενη υψηλή ζήτηση Φυσικού Αερίου σχετιζόμενη με εμπορικές ή χρηματοοικονομικές παραμέτρους,
• Μακροχρόνιοι περιορισμοί στην παροχή Φυσικού Αερίου, και
• Πολιτική αναταραχή, πόλεμος, τρομοκρατία, φυσικές καταστροφές.

Τρία επίπεδα συναγερμού

1. Κηρύσσεται όταν υπάρχουν αξιόπιστες ενδείξεις για γεγονός που πιθανόν να έχει ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της κατάστασης του εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο και το οποίο είναι πιθανό να οδηγήσει στην ενεργοποίηση της Κατάστασης Συναγερμού 2 ή 3.
2. Κηρύσσεται όταν εμφανίζεται διαταραχή του εφοδιασμού ή εξαιρετικά υψηλή ζήτηση Φυσικού Αερίου, η οποία έχει ως αποτέλεσμα τη σημαντική επιδείνωση της κατάστασης του εφοδιασμού, αλλά η αγορά είναι ακόμα ικανή να διαχειριστεί αυτήν τη διαταραχή ή ζήτηση χωρίς να χρειάζεται να καταφύγει σε μέτρα που δεν στηρίζονται στην αγορά
3. Κηρύσσεται σε περίπτωση εξαιρετικά υψηλής ζήτησης Φυσικού Αερίου, σημαντικής διαταραχής του εφοδιασμού και σε περίπτωση που τα μέτρα αγοράς δεν είναι επαρκή για την κάλυψη της εναπομένουσας ζήτησης Φυσικού Αερίου, με συνέπεια την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων που δεν στηρίζονται στην αγορά. Η κατάσταση εξελίσσεται δυσμενώς και ενδέχεται να διαταραχθεί η ομαλή τροφοδοσία των Προστατευόμενων Καταναλωτών σε περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα που δεν στηρίζονται στην αγορά.

Εθνικά Μέτρα που πρόκειται να ληφθούν ανά επίπεδο κρίσης

Μέτρα επιπέδου Έγκαιρης Προειδοποίησης (Κατάσταση Συναγερμού 1)

Για την αντιμετώπιση Καταστάσεων Συναγερμού 1 τα σχεδιαζόμενα μέτρα στοχεύουν στην άμεση κινητοποίηση όλων των συμμετεχόντων στην αγορά Φυσικού Αέριου προκειμένου να αποτραπεί η αναβάθμιση του επιπέδου συναγερμού και να επιτευχθεί η επιστροφή στην ομαλότητα το συντομότερο δυνατό. Ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, τα μέτρα που λαμβάνονται είναι τα ακόλουθα:

• Άμεση ενημέρωση όλων των Χρηστών του ΕΣΦΑ, των Διαχειριστών Δικτύου Διανομής, του ΑΔΜΗΕ και της ΡΑΕ από τον Επικεφαλής της ΜΔΚ μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος ή κάθε άλλου πρόσφορου μέσου, σχετικά με την κήρυξη Κατάστασης Συναγερμού 1 και τους λόγους που την προκάλεσαν.
• Επικοινωνία των μελών της ΜΔΚ με τους Χρήστες Μεταφοράς ή/και ΥΦΑ προκειμένου να συλλεχθεί όλη η απαραίτητη πληροφορία σχετικά με τις εκτιμήσεις προσφοράς και ζήτησης με στόχο την εκπόνηση ισοζυγίου προσφοράς ζήτησης των επόμενων επτά (7) ημερών.
• Παροχή εκτίμησης (των επόμενων επτά (7) ημερών) από τον ΑΔΜΗΕ της ζήτησης των μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο Φυσικό Αέριο εντός της προθεσμίας που τάσσεται από τον Επικεφαλής της ΜΔΚ.
• Ενεργοποίηση της Δράσης Δ7 του ΣΠΔ για συνετή χρήση και περιορισμό της άσκοπης κατανάλωσης Φυσικού Αερίου, των καταναλωτών που εξυπηρετούν οι Διαχειριστές Δικτύων Διανομής, κατά τη διάρκεια κρίσης Φυσικού Αερίου.
• Παροχή εκτίμησης (των επόμενων (7) ημερών) από τους Διαχειριστές Δικτύου Διανομής των καταναλώσεων συνολικά για το Δίκτυο που εξυπηρετούν και ειδικά για τους Προστατευόμενους Καταναλωτές.
• Παροχή πληροφοριών στον Επικεφαλής της ΜΔΚ, εντός της προθεσμίας που τάσσεται από αυτόν, από Προμηθευτές Φυσικού Αερίου σχετικά με τη 17 δυνατότητα περιορισμού της ζήτησης Φυσικού Αερίου κατά το προσεχές χρονικό
• διάστημα, στο πλαίσιο συμβάσεων διαχείρισης ζήτησης που έχουν συνάψει οι τελευταίοι.
• Ενημέρωση της ΡΑΕ σε ημερήσια βάση αναφορικά με την εξέλιξη του συμβάντος και αποστολή του εκτιμώμενου ισοζυγίου προσφοράς – ζήτησης.

Μέτρα για το επίπεδο Επιφυλακής (Κατάσταση Συναγερμού 2)

Για την αντιμετώπιση Καταστάσεων Συναγερμού 2 τα σχεδιαζόμενα μέτρα στοχεύουν στην άμεση κινητοποίηση όλων των συμμετεχόντων στην αγορά Φυσικού Αερίου ώστε με την εφαρμογή μέτρων που βασίζονται αποκλειστικά στην αγορά να αποτραπεί η αναβάθμιση του επιπέδου συναγερμού και η ταχύτερη δυνατή επιστροφή στην Κατάσταση Συναγερμού 1 ή στην ομαλότητα. 

Ενδεικτικά:

• Ενεργοποίηση των μέτρων του ΣΠΔ για τη Διαχείριση ζήτησης (Διακόψιμοι Καταναλωτές και Διακοπτόμενοι Καταναλωτές).
• Ενεργοποίηση της Δράσης Δ4 του ΣΠΔ για τη χρήση του Αποθέματος Ασφαλείας ΥΦΑ στην Εγκατάσταση ΥΦΑ Ρεβυθούσας από μονάδες ΗΠ με καύσιμο Φυσικό Αέριο χωρίς τη δυνατότητα εναλλαγής καυσίμου.
• Εξέταση δυνατότητας αύξησης Παραδόσεων Προμήθειας Φυσικού Αερίου αγωγού ή Φορτίων ΥΦΑ.
• Ενεργοποίηση της Δράσης Δ11 του ΣΠΔ για την έκτακτη τροποποίηση του Προγραμματισμού Εκφορτώσεων ΥΦΑ.
• Κατάργηση επιβολής Ανώτατου Ορίου Μοναδιαίου Τιμήματος Προσφορών κατά τη διαδικασία δημοπρασιών στο Βάθρο Εξισορρόπησης στην περίπτωση δημοπρασίας για αγορά Αερίου Εξισορρόπησης. Η προσδοκώμενη συμβολή των μέτρων στην αντιμετώπιση της Κατάστασης Συναγερμού 2, περιγράφεται στο ΣΠΔ.

Μέτρα για το επίπεδο Έκτακτης Ανάγκης (Κατάσταση Συναγερμού 3)

Για την αντιμετώπιση Καταστάσεων Συναγερμού 3, τα σχεδιαζόμενα μέτρα στοχεύουν στη συνέχιση της τροφοδοσίας της εναπομένουσας ζήτησης και ιδίως των «Σημαντικών 18 Βιομηχανιών», των «Κρίσιμων Μονάδων Ηλεκτροπαραγωγής» και των Προστατευόμενων Καταναλωτών.

Ενδεικτικά:

• Ενεργοποίηση της Δράσης Δ5 του ΣΠΔ για ενισχυμένη χρήση εναλλακτικού καυσίμου από μονάδες ΗΠ με καύσιμο Φυσικό Αέριο, σύμφωνα με το Παράρτημα 6 του παρόντος Σχεδίου.
• Επιβεβλημένη διακοπή/περιορισμός ζήτησης σε Πελάτες, σύμφωνα με τον Κατάλογο Σειράς Διακοπής του Παραρτήματος 1 του παρόντος.
• Συμβάσεις Προμήθειας ποσοτήτων Φυσικού Αερίου για παροχή Υπηρεσιών Εξισορρόπησης από το Διαχειριστή.
• Υποχρεωτική αεριοποίηση από τον Διαχειριστή ποσοτήτων ΥΦΑ Χρηστών ΥΦΑ που έχουν προσωρινά αποθηκευτεί στην Εγκατάσταση ΥΦΑ Ρεβυθούσας αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση Προστατευόμενων Καταναλωτών σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 73 παρ. 7 του Νόμου 4001/2011 και στο άρθρο 65Β του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ.
• Υποβολή από τη ΡΑΕ αιτήματος στο Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (εφεξής «ΚΣΑΕΑ») σύμφωνα με την παράγραφο 2 του Άρθρου 11 του Κανονισμού για συνδρομή από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή/και τα Κράτη – Μέλη της. 

Μέτρα που αφορούν αδικαιολόγητη κατανάλωση από μη προστατευόμενους πελάτες

Κατά τη διάρκεια Κατάστασης Συναγερμού 3 η κατανάλωση «Σημαντικών Βιομηχανιών» που είναι συνδεδεμένοι στο ΕΣΜΦΑ παρακολουθείται τακτικά από τον Διαχειριστή του ΕΣΦΑ, ο οποίος σε περίπτωση όπου διαπιστώσει μη τήρηση των μέτρων περιορισμού ροής που ενδεχομένως έχουν εφαρμοστεί σε αυτούς, ενεργοποιεί τις διαδικασίες άμεσης διακοπής παροχής Φυσικού Αερίου κατά τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ.

Επίσης, η κατανάλωση μη Προστατευόμενων Καταναλωτών παρακολουθείται τακτικά από τους αρμόδιους Διαχειριστές Δικτύων Διανομής, οι οποίοι σε περίπτωση όπου διαπιστώσουν αδικαιολόγητη κατανάλωση ενεργοποιούν τις διαδικασίες άμεσης διακοπής παροχής Φυσικού Αερίου κατά τα προβλεπόμενα στον Κώδικα Δικτύου Διανομής.

Επιπλέον, κατά τη διάρκεια Κατάστασης Συναγερμού 1, οι Διαχειριστές Δικτύων Διανομής αναρτούν συστάσεις λελογισμένης κατανάλωσης Φυσικού Αερίου – εθελοντικών μέτρων βέλτιστης διαχείρισης προς όλους τους Καταναλωτές Φυσικού Αερίου με στόχο την εξοικονόμηση χρήσης Φυσικού Αερίου και τη διασφάλιση της τροφοδοσίας των Προστατευόμενων Καταναλωτών. 

Σειρά διακοπής παροχής φυσικού αερίου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Η επιβεβλημένη διακοπή/περιορισμός παροχής Φυσικού Αερίου σε καταναλωτές αποτελεί το βασικό μέτρο για την διαχείριση Κατάστασης Συναγερμού 3, με στόχο να διασφαλιστεί η αξιόπιστη και ασφαλής λειτουργία του ΕΣΦΑ, η τροφοδοσία της εναπομένουσας ζήτησης και ιδίως των Προστατευόμενων Καταναλωτών και ο περιορισμός των επιπτώσεων στο Σύστημα Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας. Η ΟΔΚ, μετά από σχετική εισήγηση του Επικεφαλής της ΜΔΚ, αποφασίζει τη διακοπή/περιορισμό της παροχής Φυσικού Αερίου σε Πελάτες, σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά προτεραιότητας:

1. Διακόψιμοι Καταναλωτές.
2. Περιορισμός/διακοπή παροχής Φυσικού Αερίου σε ανάντη Διασυνδεδεμένα Συστήματα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Το ύψος του περιορισμού (έως μηδενισμού) της παροχής Φυσικού Αερίου θα προκύπτει σε ημερήσια βάση κατά τη διάρκεια της κρίσης, είτε ως αποτέλεσμα της αξιολόγησης της υδραυλικής ευστάθειας και επάρκειας του ΕΣΜΦΑ, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες συνθήκες είτε κατόπιν απόφασης της ΕΣΜΕΑ.
3. Κάτοχοι άδειας παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας με καύσιμο Φυσικό Αέριο. Εξαιρούνται οι «Κρίσιμες Μονάδες Ηλεκτροπαραγωγής» που λειτουργούν με Φυσικό Αέριο, εφόσον το έλλειμμα εφοδιασμού των εν λόγω μονάδων με Φυσικό Αέριο θα επέφερε σοβαρές ζημίες στη λειτουργία του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας ή θα παρεμπόδιζε τη μεταφορά Φυσικού Αερίου. Ο προσδιορισμός των κρίσιμων μονάδων πραγματοποιείται κατόπιν απόφασης της ΟΔΚ και σε στενή συνεργασία του Διαχειριστή του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας με το Διαχειριστή του ΕΣΦΑ.
4. Εξαιρουμένων των διατάξεων της Δράσης Δ8 του ΣΠΔ περί «Σημαντικών Βιομηχανικών» -για τις οποίες κρίνεται σκόπιμη η δυνατότητα προτεραιοποίησης του εφοδιασμού τους με Φυσικό αέριο- σύμφωνα με τον Κατάλογο «Σημαντικών» Βιομηχανιών» που διατηρεί η ΡΑΕ, καταναλωτές Φυσικού Αερίου σύμφωνα με τη ακόλουθη σειρά διακοπής:

i. Μεγάλοι Βιομηχανικοί Καταναλωτές με Ετήσια Ποσότητα Κατανάλωσης Φυσικού Αερίου μεγαλύτερη των 100 GWh που χρησιμοποιούν το Φυσικό Αέριο ως πρώτη ύλη για παραγωγή θερμιδοφόρου ρευστού (π.χ. ατμός) και συμπαραγωγή Θερμότητας και Ηλεκτρισμού.
ii. Μεγάλοι Βιομηχανικοί Καταναλωτές με Ετήσια Ποσότητα Κατανάλωσης Φυσικού Αερίου μεγαλύτερη των 100 GWh που χρησιμοποιούν το Φυσικό Αέριο για διεργασία (κλίβανοι κτλ.).
iii. Μικροί Βιομηχανικοί Καταναλωτές με Ετήσια Ποσότητα Κατανάλωσης Φυσικού Αερίου μικρότερη ή ίση των 100 GWh, οι οποίοι δεν ανήκουν στην κατηγορία των Προστατευόμενων Καταναλωτών και χρησιμοποιούν το Φυσικό Αέριο ως πρώτη ύλη για παραγωγή θερμιδοφόρου ρευστού (π.χ.ατμός) και συμπαραγωγή Θερμότητας και Ηλεκτρισμού.
iv. Μικροί Βιομηχανικοί Καταναλωτές με Ετήσια Ποσότητα Κατανάλωσης Φυσικού Αερίου μικρότερη ή ίση των 100 GWh, οι οποίοι δεν ανήκουν στην κατηγορία των Προστατευόμενων Καταναλωτών και χρησιμοποιούν το Φυσικό Αέριο για διεργασία (κλίβανοι κτλ.).
v. , σύμφωνα με το Σχέδιο Έκτακτης ΑνάγκηςΕμπορικοί Καταναλωτές, που δεν ανήκουν στην κατηγορία των Προστατευόμενων Καταναλωτών του Διαχειριστή Δικτύου Διανομής Φυσικού Αερίου.

5. Προστατευόμενοι Καταναλωτές, των οποίων η διακοπή/περιορισμός κρίνεται αναγκαία για να διασφαλιστεί η αξιόπιστη και ασφαλής λειτουργία του ΕΣΦΑ και των δικτύων διανομής, σύμφωνα με το Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης του αντίστοιχου Διαχειριστή Δικτύου Διανομής.