ΟΗΕ: Επιστολή της Ελλάδας για τις ανυπόστατες αιτιάσεις της Τουρκίας για τα νησιά του Αιγαίου
26 Μαΐου 2022
Η επιστολή θα επιδοθεί εντός των επομένων ωρών στον Αντόνιο Γκουτέρες, σημείωναν κυβερνητικές πηγές
Επιστολή στον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες έστειλε η Ελλάδα.
Με αυτήν αποδομεί πλήρως τις μονομερείς και ανυπόστατες αιτιάσεις της Τουρκίας για τα νησιά του Αιγαίου, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές. Η επιστολή θα επιδοθεί εντός των επομένων ωρών στον ΓΓ του ΟΗΕ, σημείωναν οι ίδιες πηγές.
Υπενθυμίζεται ότι στις 30 Σεπτεμβρίου η Τουρκία είχε στείλει επιστολή στον ΟΗΕ για την αποστρατικοποιήση των νησιών. Εννέα μήνες αργότερα, ο Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΞ Θεμιστοκλής Δεμίρης έστειλε στον Αντόνιο Γκουτέρες τη θέση της ελληνικής πλευράς.
Πληροφορίες αναφέρουν, ότι στην επιστολή τονίζεται ότι οι τουρκικοί ισχυρισμοί αποτελούν νέα εξέλιξη που υπονομεύει σοβαρά την περιφερειακή ειρήνη και τη σταθερότητα. Χαρακτηρίζονται «νομικά, ιστορικά και πραγματολογικά αστήρικτοι» οι τουρκικοί ισχυρισμοί ότι η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου είναι εξαρτημένη από την αποστρατιωτικοποίησή τους.
Η Αθήνα τονίζει ότι όλα τα νησιά διαθέτουν πλήρη δικαιώματα σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες χωρίς την παραμικρή νομική αμφισβήτηση. Επικαλείται μάλιστα δύο νομικές υποθέσεις που έχουν κριθεί από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, η μια μεταξύ της Καμπότζης και της Ταϊλάνδης και η δεύτερη μεταξύ της Λιβύης και του Τσάντ.
Στην επιστολή τονίζεται ακόμη ότι επιβεβαιώνεται η επίμονη πρακτική της Τουρκίας να εγείρει ζητήματα που δεν έχουν νομική βάση, «μία πρακτική που προσθέτει στην αστάθεια που η χώρα αυτή προκαλεί με τις πράξεις της».
Υπενθυμίζεται ότι τις τελευταίες ημέρες η Άγκυρα έχει κλιμακώσει την ένταση απέναντι στην Αθήνα, τόσο σε επίπεδο ρητορικής όσο και με τις κινήσεις της. Χτες, το μικρό τουρκικό ερευνητικό «Γιουνούς» έπλευσε εν μέσω του Αιγαίου για να ξεκινήσει δραστηριότητες μεταξύ Λέσβου, Χίου και Λήμνου, έπειτα από έκδοση και σχετικής NAVTEX. Παράλληλα, το βράδυ της Τρίτης δύο τουρκικά F-16 πέταξαν πάνω από τις Οινούσσες και την Παναγιά.
Είχε προηγηθεί η προσωπική επίθεση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη, με τον Τούρκο πρόεδρο να δηλώνει εκνευρισμένος ότι κόβει κάθε επαφή μεταξύ των δύο χωρών και πως ο Έλληνας πρωθυπουργός «δεν υπάρχει πια» για τον ίδιο.
Ετοιμότητα «επί του πεδίου», συνέχεια στη διεθνοποίηση των προκλήσεων
Υπενθυμίζεται ότι από το βήμα του πλέον επιδραστικού φόρουμ, του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός απάντησε ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στην πρόσφατη αποστροφή του Τούρκου Προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, με την οποία έθεσε τέλος στην προσωπική σχέση του με τον Έλληνα Πρωθυπουργό και μαζί στους διπλωματικούς διαύλους μεταξύ των δύο χωρών, στον απόηχο του ταξιδιού του κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ.
Με διαρκές ζητούμενο για την ελληνική πλευρά τις σχέσεις καλής γειτονίας, ο κ. Μητσοτάκης περιέγραψε χθες από την Ελβετία πως «με την Τουρκία είμαστε γείτονες, πάντα θα χρειάζεται να μιλάμε και πάντα θα κρατάμε ανοιχτά τα κανάλια επικοινωνίας, δεν θα είμαστε ποτέ εμείς, που θα διακόψουμε την επικοινωνία με τους γείτονες μας». «Από την άλλη, όμως, εάν ο πρόεδρος Ερντογάν θεωρεί πως δεν θα υπερασπιστώ την κυριαρχία της Ελλάδος και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, ή δεν θα ‘διεθνοποιήσω’ ότι η Τουρκία συμπεριφέρεται ως αναθεωρητική δύναμη, τότε έχει εσφαλμένη εντύπωση» ανέφερε αποφασιστικά ο Έλληνας Πρωθυπουργός, απαντώντας στον τελευταίο λεκτικό παροξυσμό του ηγέτη της Τουρκίας.
Με τις τουρκικές προκλήσεις να συνεχίζονται τα τελευταία εικοσιτετράωρα με αμείωτο ρυθμό, ο Πρωθυπουργός χαρακτήρισε ακόμη ως απαράδεκτη πρακτική τις συνεχείς υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών πάνω από τα ελληνικά νησιά, γνωστοποιώντας παράλληλα πως «θα θίγω το συγκεκριμένο ζήτημα, όποτε μου δίνεται η ευκαιρία έως ότου η Τουρκία αλλάξει τη συμπεριφορά της».
Το δις εξαμαρτείν της Άγκυρας
Για τον Έλληνα Πρωθυπουργό, το ενδεχόμενο αποποίησης της ακραίας ρητορικής του από τον κ. Ερντογάν παραμένει πάντα ανοιχτό, καθώς δεν είναι η πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της Πρωθυπουργικής του θητείας του κ. Μητσοτάκη που ο ίδιος κηρύσσεται ως ανεπιθύμητος από τον Τούρκο Πρόεδρο.
Ανακαλώντας μνήμες από τον Μάρτιο του 2020, ο Πρωθυπουργός υπενθύμισε χθες πως «όταν η Τουρκία προσπάθησε να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό στέλνοντας δεκάδες χιλιάδες απελπισμένους ανθρώπους να περάσουν τα ελληνικά σύνορα, εμείς είπαμε «όχι», υπερασπιστήκαμε τα σύνορα της Ελλάδας και φέραμε την ηγεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα ελληνοτουρκικά σύνορα». «Τότε ο Πρόεδρος Erdoğan έλεγε τα ίδια πράγματα: Ότι δεν θέλει να μου μιλήσει» σημείωσε ο Πρωθυπουργός και πρόσθεσε: «Οπότε, ίσως αλλάξει γνώμη». Πέραν του αμυντικού σκέλους, ο κ. Μητσοτάκης εστίασε ακόμη κατά την τοποθέτησή του στη διμερή «πολύ ισχυρή στρατηγική εταιρική σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες», η οποία επεκτείνεται και στον ενεργειακό τομέα με επίκεντρο το Λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, γεγονός που συνιστά μόνιμη εστία αντιδράσεων, από πλευράς της τουρκικής πολιτικής ηγεσίας.
Ως προς τους λόγους που υπαγορεύουν για την ελληνική κυβέρνηση τη διεθνοποίηση της τουρκικής προκλητικότητας, «πήγα στην Κωνσταντινούπολη και συναντήθηκα με τον Πρόεδρο Erdoğan. Νόμιζα ότι ήταν μια καλή συνάντηση, αλλά ένα μήνα αργότερα είδαμε έναν άνευ προηγουμένου αριθμό υπερπτήσεων πάνω από τα ελληνικά νησιά» παρατήρησε ο κ. Μητσοτάκης, σημειώνοντας πως «η Ελλάδα δαπανά πάνω από το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα, εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς έχουμε δικαιολογημένες ανησυχίες για την ασφάλειά μας».
Με έμμεσο τρόπο ο Πρωθυπουργός έθιξε και το ζήτημα των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών, οι οποίες έχουν ενταθεί την τρέχουσα εβδομάδα στο Αιγαίο, τασσόμενος υπέρ της «οργανωμένης μετανάστευσης» ελλείψει ανθρώπινου δυναμικού στην ΕΕ, «αντί να ενθαρρύνουμε τον κόσμο να διασχίσει το Αιγαίο, υπό αυτές τις τραγικές και επικίνδυνες συνθήκες», όπως είπε.
Υπόνοιες επανάληψης του 2020
Την ίδια ώρα, η παραπομπή του Πρωθυπουργού στον Μάρτιο του 2020 -όταν δηλαδή η Τουρκία εφάρμοσε τακτικές υβριδικού πολέμου εργαλειοποιώντας τις μεταναστευτικές ροές στον Έβρο- αποτυπώνει τα υψηλά επίπεδα επιφυλακής στο κυβερνητικό στρατόπεδο, μετά τη διακηρυγμένη πρόθεση της γειτονικής χώρας να διακόψει κάθε σχέση σε διπλωματικό επίπεδο με την Αθήνα, κλιμακώνοντας την παραβατική της συμπεριφορά.
Υπό το βάρος των εξελίξεων, ο Υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης ξεκαθάρισε χθες προς πάσα κατεύθυνση ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει «και επί του πεδίου» οποιαδήποτε μορφή επίθεσης. Ο ίδιος επισήμανε ως αυτονόητο ότι «όταν έχουμε τέτοιοι τύπου επιθετικές δηλώσεις, διάλογος ο οποίος θα φέρει αποτελέσματα, δεν μπορεί να υπάρξει», θέτοντας ως βασικές προϋποθέσεις για την επανεκκίνησή του ελληνοτουρκικού διαλόγου αφενός την απουσία εμπρηστικής ρητορικής και επιθετικών ενεργειών από τη γείτονα.
Ικανότητα «στο πεδίο»
Επιπρόσθετα, ο Υπουργός Επικρατείας ερμήνευσε την απότομη κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας ως αποτέλεσμα της αμηχανίας της Άγκυρας μετά την επίσκεψη του κ. Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. «Είμαστε απολύτως έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε μορφή λεκτικής ή άλλης επίθεσης προφανώς και στο πεδίο, είτε πρόκειται για μορφές υβριδικού πολέμου όπως αυτές που βιώσαμε το 2020 με την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, είτε οποιαδήποτε άλλη πρόκληση που μπορεί να υπάρξει εκ μέρους της Τουρκίας, από ξηράς, από θαλάσσης ή από αέρος. Είμαστε σε μια εξαιρετικά ικανή κατάσταση, διπλωματική και επιχειρησιακή, και δεν επηρεαζόμαστε», διαβεβαίωσε ο ίδιος, ενισχύοντας την αντίληψη περί «θερμού καλοκαιριού» μετά τη σειρά προκλήσεων τις τελευταίες μέρες, από μέρους της Άγκυρας.
Επιπλέον, ο κ. Γεραπετρίτης απέδωσε την εντεινόμενη ροή μεταναστών προς τα ελληνικά νησιά τις τελευταίες ώρες σε επιχειρήσεις που γίνονται συντονισμένα -όχι κατ΄ ανάγκη από την επίσημη Τουρκία, αλλά από τα κυκλώματα δουλεμπορίας- και τόνισε πως «η εργαλειοποίηση ήταν δεδομένη το 2020. Δεν πρόκειται να το αφήσουμε να συμβεί ξανά, φυλάμε με σθένος τα ελληνικά σύνορα που είναι και ευρωπαϊκά».
Ευρωπαϊκή στήριξη
Στο ενδιάμεσο, η ευρωπαϊκή στήριξη προς τις ελληνικές θέσεις καταγράφηκε για άλλη μια φορά χθες με δύο νέες μορφές-τόσο θεσμικά, όσο και πολιτικά- στέλνοντας ηχηρά μηνύματα προς την Τουρκία.
Με παρέμβασή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ σχολίασε πως «πλήρης υποστήριξη στον Κυριάκο Μητσοτάκη να μιλήσει ανοιχτά και να υπερασπιστεί την Ελλάδα απέναντι στις τουρκικές επιθέσεις. Εάν ο Πρόεδρος Ερντογάν δεσμεύεται στο ΝΑΤΟ, θα πρέπει να σταματήσει να προκαλεί συμμάχους». «Το ερώτημα είναι θέλει πραγματικά να είναι μέρος της ένωσης αξιών μας;» διερωτήθηκε ο κ. Βέμπερ.
Σε επίπεδο ευρωπαϊκών οργάνων, τη «σοβαρή ανησυχία» του για τις υπερπτήσεις τουρκικών μαχητικών κοντά στην Αλεξανδρούπολη εξέφρασε χθες και ο Γενικός Γραμματέας της Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης της ΕΕ, Στέφανο Σανίνο, γνωστοποιώντας ότι πραγματοποίησε διαμαρτυρία στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Τουρκίας στην ΕΕ.
«Επιδίωξη» το ατύχημα
Την οδό του Διεθνούς Δικαίου υπέδειξε χθες και ο Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας ως την μόνη ενδεδειγμένη για την επίλυση τυχόν διαφορών, μετά τη συνάντησή του στη Βόρεια Μακεδονία, με τον ομόλογό του Μπουγιάρ Οσμάνι. «Η Ελλάδα απέναντι στις προκλήσεις που δέχεται, παραμένει ψύχραιμη. Δεν πρόκειται να υποκύψουμε στον πειρασμό να απαντάμε στις προκλήσεις που δεχόμαστε με τον ίδιο τρόπο. Εμείς έχουμε μία θέση πολύ βασική: το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας απαιτούν από όλους τον σεβασμό. Αυτός είναι ο θεμελιώδης κανόνας της Συμμαχίας που ανήκουμε, του ΝΑΤΟ, αλλά και της διεθνούς κοινότητας» υποστήριξε ο Έλληνας ΥΠΕΞ, με την Αθήνα να διατηρεί το πλεονέκτημα του αμυνόμενου.
Στην ανάγνωσή του για το «ρεσιτάλ» προκλήσεων της Άγκυρας, ο Βουλευτής της ΝΔ, Δημήτρης Καιρίδης εκτίμησε από πλευράς του χθες πως «ο Τούρκος Πρόεδρος επιδιώκει να γίνει ένα ατύχημα στο Αιγαίο που θα εκθέσει την Ελλάδα», τη στιγμή που νέος γύρος υπερπτήσεων σημειώθηκε χθες, όταν δύο μαχητικά F-16, δυο αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας ATR-72 και ένα μη επανδρωμένο UAV παραβίασαν τον εθνικό ενάεριο χώρο.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, οι 34 (από τις 41 συνολικά χθεσινές) παραβιάσεις έγιναν από τα ATR-72, οι έξι από το UAV και άλλη μια από τα F-16, ενώ τα τουρκικά αεροσκάφη αναγνωρίστηκαν και αναχαιτίστηκαν σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες, κατά πάγια πρακτική.
Σε κάθε περίπτωση, οι Ένοπλες Δυνάμεις τελούν σε πλήρη ετοιμότητα, παρακολουθώντας στενά τις κινήσεις της γειτονικής χώρας στην ευρύτερη περιοχή, μετά και την επιλογή της Άγκυρας να αποστείλει στο Αιγαίο το ερευνητικό σκάφος Γκιουνούζ με την έκδοση παράνομης Navtex για έρευνα στην περιοχή, αφού αρμόδια για την έκδοση αναγγελιών είναι η Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, το μπαράζ παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου, η έξοδος του ερευνητικού σκάφους στο Κεντρικό Αιγαίο, αλλά και η αύξηση των προσφυγικών-μεταναστευτικών ροών πυροδοτούν αναπόδραστα συνειρμούς για την εξέλιξη του φετινού καλοκαιριού, μετά νωπή ακόμη την εμπειρία του 2020. Η αυξημένη ετοιμότητα στις Ένοπλες Δυνάμεις αντανακλάται και στην άσκηση του Πολεμικού Ναυτικού «Καταιγίδα», για τις ανάγκες της οποίας ο ελληνικός στόλος έχει αναπτυχθεί στο Αιγαίο από τις αρχές της εβδομάδας, έχοντας ενσωματώσει στα σενάριά της ασκήσεις ανακατάληψης βραχονησίδων, αλλά και υβριδικού πολέμου.
Εντός του 2022 τα F-35
Μπροστά στην «ενεργή απειλή», στην περαιτέρω θωράκιση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων αναμένεται να συμβάλει και η προμήθεια των αμερικανικών μαχητικών F-35, με τον Υπουργό Επικρατείας, Γιώργο Γεραπετρίτη να εκτιμά πως «η πρώτη φάση θα ξεκινήσει εντός του 2022», ως προς την απόκτησή τους. Για την προπαρασκευή των διαδικασιών πρόσκτησης των αμερικανικών μαχητικών αεροσκαφών, συνάντηση με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό Κωνσταντίνο Φλώρο είχε χθες το αμερικανικό κλιμάκιο που βρίσκεται στην Αθήνα για την προώθηση του προγράμματος, συζητώντας διεξοδικά για το δυνητικό χρονοδιάγραμμα παραγωγής, παραδόσεων και εκπαίδευσης του Ιπτάμενου και Τεχνικού Προσωπικού της ΠΑ, καθώς και το πλαίσιο υποστήριξής των μαχητικών αεροσκαφών.
Σε αυτό το σκηνικό, επίσκεψη στον νομό Έβρου αναμένεται να πραγματοποιήσει κατά πληροφορίες την ερχόμενη Κυριακή, 29 Μαϊου ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος, σε μια στιγμή που οι μεταναστευτικές ροές έχουν ενταθεί, λόγω και της πτώσης της στάθμης του ποταμού. Μιλώντας για την κατάσταση στην περιοχή, ο κ. Θεοδωρικάκος δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 πως «σε ό,τι αφορά τον Έβρο, όλους αυτούς του μήνες υπάρχει πίεση». «Ας γνωρίζουν όλοι εντός και εκτός συνόρων, ότι η Ελληνική Αστυνομία και οι Ένοπλες Δυνάμεις είναι εκεί προστατεύοντας την ακεραιότητα της χώρας» τόνισε ο Υπουργός Προστασίας του Πολίτη και κατέληξε, λέγοντας πως «δεν θα επιτρέψουμε να μπει κανείς στην Ελλάδα με παράνομο τρόπο. Ούτε στον Έβρο ούτε στα νησιά μας και ας το συνειδητοποιήσουν όλοι αυτό».
