Συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν: Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Ελλάδας και οι συμφωνίες που «έκλεισαν»

Σήμερα η ιστορική ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο – Πράσινο φως για την προμήθεια των υπερσύγχρονων μαχητικών F-35 – «Η Ελλάδα δεν είναι φτωχός συγγενής αλλά παράγοντας σταθερότητας στην ανατολική Μεσόγειο» επισημαίνουν κυβερνητικές πηγές – Η ζεστή υποδοχή του στον Λευκό Οίκο και όσα συζητήθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες

Ικανοποίηση επικρατεί στο κυβερνητικό στρατόπεδο για την μέχρι τώρα εξέλιξη της επίσκεψης του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στις ΗΠΑ και συγκεκριμένα από την συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.

Όπως σημειώνουν πηγές της κυβέρνησης το κλίμα μεταξύ των δύο χωρών αλλά και ειδικότερα στον Λευκό Οίκο δεν ήταν ποτέ καλύτερο σε επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού, ενώ επισημαίνουν πως το βασικό μήνυμα που προκύπτει από τις συναντήσεις που είχε ο κ. Μητσοτάκης είναι ότι οι ΗΠΑ αναγνωρίζουν τον ρόλο της χώρας μας ως σημείο αναφοράς στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου.

Οι δύο κυβερνήσεις και οι χώρες κινούνται από πολλές απόψεις στο ίδιο πνεύμα και μοιράζονται τις ίδιες ιδέες για το διεθνές γίγνεσθαι τόσο σχεδόν σε όλους τους τομείς: από την ανάγκη υπεράσπισης των δημοκρατικών θεσμών, που τόνισαν και οι δύο ηγέτες έως την ουκρανική κρίση και την ανάγκη για απεξάρτηση της Ευρώπης και άρα και της Ελλάδας από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους.

Συγκεκριμένα για την συνάντηση του πρωθυπουργού με τον Τζο Μπάιντεν, αυτή διεξήχθη σε πολύ καλό κλίμα ενώ η ηγεσία του Κογκρέσου ήταν παρούσα στη δεξίωση στο Λευκό Οίκο στην οποία η Ελλάδα είχε την τιμητική της.

Δείτε βίντεο την δεξίωση στον Λευκό Οίκο:

Στην δεξίωση ήταν παρούσες τόσο η σύζυγος του πρωθυπουργού, Μαρέβα Γκραμπόφσκι όσο και οι κόρες του Σοφία και Δάφνη που αναφέρθηκαν ονομαστικά από την σύζυγο του Αμερικανού προέδρου Τζιλ Μπάιντεν.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η προσέγγιση της κυβερνητικής παράταξης αναφορικά με το status της χώρας μας, αφού όπως επισημαίνεται η Ελλάδα όχι μόνο έχει αφήσει πίσω της τα χρόνια της κρίσης αλλά είναι πλέον μία χώρα με αυτοπεποίθηση η οποία δεν αποτελεί τον «φτωχό συγγενή» αλλά έχει αυτοπεποίθηση και μία οικονομία με δυναμική την οποία επιλέγουν κολοσσοί για να επενδύσουν.

Στη διμερείς επαφές τέθηκαν όλα τα θέματα που ακούστηκαν και δημόσια. Επανεπιβεβαιώθηκε ότι οι σχέσεις Ελλάδας – ΗΠΑ είναι στο καλύτερο επίπεδο που ήταν ποτέ. Συζητήθηκαν εκτενώς οι εξελίξεις στην Ουκρανία, και το γεγονός ότι Ευρώπη και Αμερική προτάσσουν ενιαίο μέτωπο κατά της ρωσικής επιθετικότητας.

Παράλληλα, μεγάλη συζήτηση έγινε και για τα θέματα της ενέργειας, για το πώς η Ευρώπη θα απεξαρτηθεί από ρωσικό φυσικό αέριο αλλά και πως η Αμερική θα βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Παράλληλα, αναλυτική κουβέντα έγινε και για το ρόλο της Αλεξανδρούπολης, ενώ συζητήθηκαν και οι εξελίξεις στην Ελλάδα με τις πρόσφατες αμερικανικές επενδύσεις.

Οι δύο κυβερνήσεις και οι χώρες κινούνται από πολλές απόψεις στο ίδιο πνεύμα και μοιράζονται τις ίδιες ιδέες για το διεθνές γίγνεσθαι τόσο σχεδόν σε όλους τους τομείς: από την ανάγκη υπεράσπισης των δημοκρατικών θεσμών, που τόνισαν και οι δύο ηγέτες έως την ουκρανική κρίση και την ανάγκη για απεξάρτηση της Ευρώπης και άρα και της Ελλάδας από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους.

Για την Τουρκία και την αμυντική συνεργασία

Οι δύο πλευρές συζήτησαν και τα θέματα που αφορούν την Τουρκία και σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ειπώθηκαν όλα πολύ αναλυτικά με την συζήτηση να μην γίνεται στο επίπεδο αντιπαράθεσης αλλά στο πλαίσιο των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. «Όλοι αντιλαμβάνονται ότι ο επεκτατισμός και ο αναθεωρητισμός δεν έχει θέση στο νέο παγκόσμιο τοπίο», επισημαίνουν πηγές της κυβέρνησης.

Ο πρωθυπουργός από την πλευρά του εξέφρασε στον Αμερικανό πρόεδρο την επιθυμία της χώρας μας να ενταχθεί στο πρόγραμμα των αεροσκαφών 5ης γενιάς, F-35, σε μία μακροχρόνια επένδυση.

Επισημαίνεται πως o πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έλαβε το πράσινο φως για να συμμετάσχει η χώρα μας στην προμήθεια των F-35, από την οποία αποκλείστηκε πρόσφατα η Τουρκία εξαιτίας του πολιτικού παιγνίου με την Ρωσία που ξεκίνησε με την προμήθεια των πυραυλικών συστημάτων S-400 και κορυφώθηκε με την επιμονή της Άγκυρας να διαδραματίσει ρόλο επιτήδειου ουδέτερου στην ουκρανική κρίση και να αρνηθεί να εφαρμόσει τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση κατά της Ρωσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.

Οι σχετικές ανακοινώσεις για την ενίσχυση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με πολεμικά αεροπλάνα 5ης γενιάς έγιναν από υψηλόβαθμες ελληνικές κυβερνητικές πηγές αμέσως μετά την συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τις συνομιλίες ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των δύο χωρών που έγιναν μέσα σε ιδιαιτέρως θετικό κλίμα, όπως μαρτυρούν οι πληροφορίες που έγιναν γνωστές και από τις δύο πλευρές.

Χαρακτηριστικές είναι οι δηλώσεις της αναπληρώτριας κυβερνητικής εκπροσώπου, Αριστοτελίας Πελώνη η οποία μιλώντας στον ΣΚΑΪ το πρωί της Τρίτης,  τόνισε πως η αγορά δεν θα γίνει πριν το 2028 – όταν θα υπάρχει ο απαραίτητος δημοσιονομικός χώρος. Εξήγησε δε ότι σύντομα θα εκκινήσει η διαδικασία από την ελληνική πλευρά με επιστολή αιτήματος προς τις αμερικάνικες αρχές, ώστε σταδιακά να αρχίσει η συζήτηση και η διαπραγμάτευση για τους όρους.

Σημειώνεται πως όπως επισημαίνουν οι κυβερνητικές πηγές, «όταν μιλάμε για την Ελλάδα του 2030 οφείλουμε να συζητάμε και για αμυντικά προγράμματα της χώρας 5-10 χρόνια μετά. Την Παρασκευή η Lockheed Martin εξέφρασε εγγράφως το ενδιαφέρον να διερευνηθεί η δυνατότητα επένδυσης στην ΕΑΒ».

Οι ελληνικοί S-300 και τα τουρκικά F-16

Ελληνικές διπλωματικές πηγές διαβεβαίωναν ότι δεν ζητήθηκε περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια από την Ελλάδα προς την Ουκρανία και σε σχετική δημοσιογραφική ερώτηση διαψεύστηκε ότι τέθηκε ζήτημα μεταφοράς στο θέατρο των επιχειρήσεων του ρωσικής προέλευσης αντιπυραυλικού συστήματος S-300 το οποίο θεωρείται σημαντικό για την άμυνα του ελληνικού νησιωτικού αρχιπελάγους.

«Ειπώθηκε ό,τι έπρεπε να ειπωθεί», ήταν το σχόλιο ανώτατης κυβερνητικής πηγής που ρωτήθηκε αν η ελληνική πλευρά έθεσε το θέμα της φημολογούμενης αναβάθμισης των τουρκικών αεροσκαφών F-16. Από τα συμφραζόμενα αλλά και πληροφορίες πηγών που είχαν ενημέρωση για τις συνομιλίες προκύπτει ότι η Άγκυρα θα βρει τείχος άρνησης στο Κογκρέσο, το οποίο δεν πρόκειται να δώσει άδεια για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Σήμερα, εξάλλου, αναμένεται η «ιστορική», όπως αποκαλείται πριν καν γίνει, ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τα μέλη των δύο νομοθετικών σωμάτων των ΗΠΑ. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος έχει αυτή τη σπάνια ευκαιρία που διαχρονικά είχαν λίγοι ξένοι ηγέτες και ουδείς προκάτοχός του, αναμένεται να την αξιοποιήσει για να υπογραμμίσει τους ιστορικούς δεσμούς φιλίας που ενώνουν την Ελλάδα και τις ΗΠΑ.

Ελληνοαμερικανός σύμβουλος για τα ενεργειακά

Οι πληροφορίες λένε ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν εκδήλωσε την ικανοποίηση του για τις πρωτοβουλίες που έχει λάβει η χώρα μας προκειμένου να μετατραπεί σε κόμβο για τη μεταφορά ενέργειας στην Ευρώπη, τόσο μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Αίγυπτο όσο και με την μετατροπή της Ελλάδος σε πύλη εισόδου για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου -και από τις Ηνωμένες Πολιτείες- με τις πλωτές δεξαμενές στη Ρεβυθούσα, την Αλεξανδρούπολη και την Κόρινθο που θα συμβάλλουν σε πρώτη φάση στην ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία των Βαλκανίων και σημαντικού μέρους της Ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανόμενης μελλοντικά και της Ουκρανίας.

Για τον αγωγό Eastmed, που πάγωσε πριν από την ουκρανική κρίση, η αμερικανική πλευρά εμφανίστηκε μάλλον επιφυλακτική λέγοντας ότι «η αγορά θα καθορίσει αν είναι βιώσιμο ένα τέτοιο έργο», πλην, όμως, η θερμή συνηγορία των συνεργατών του Τζο Μπάιντεν στην ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδος με τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας για τη μεταφορά «καθαρής ενέργειας» στην Ευρώπη, έδειξε τον δρόμο προς τον οποίο θέλει η Ουάσιγκτον να κινηθούν τα πράγματα.

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μετά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο ανακοινώθηκε ότι θα αναλάβει σύμβουλος του Έλληνα πρωθυπουργού για τα ενεργειακά θέματα ο ελληνοαμερικανός Νίκος Τσάφος, ο οποίος είναι πρόεδρος και επικεφαλής αναλυτής της εταιρίας Enalytica με έδρα την Ουάσιγκτον, και, σύμφωνα με το βιογραφικό του, φιλοδοξεί να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο η ενεργειακή βιομηχανία εντοπίζει και χρησιμοποιεί τις πληροφορίες. Κατά πληροφορίες ο κ. Τσάφος θα έχει απευθείας επικοινωνία με τον ομόλογό του, σύμβουλο για τα ενεργειακά του προέδρου Μπάιντεν.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, ζήτησε τη συνεργασία αλλά και την άσκηση επιρροής από τις ΗΠΑ προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει σε πολιτικές ενίσχυσης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων που δοκιμάζονται από την ενεργειακή κρίση. Επαναλαμβάνοντας με έμφαση την άποψη του ότι θα υπάρξουν έντονες κοινωνικές αναταραχές που θα δοκιμάσουν τις αντοχές των δυτικών δημοκρατιών, ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη για πρόσθετη βοήθεια προς του πολίτες από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: αφενός με τη χρησιμοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων από αδιάθετους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και αφετέρου από δραστική παρέμβαση στην χονδρική αγορά φυσικού αερίου. Η ελληνική πλευρά εξέφρασε την προσδοκία στο τέλος του μήνα να υπάρξουν αποφάσεις από την ευρωπαϊκή ηγεσία, ζητώντας από την αμερικανική κυβέρνηση να συνδράμει κι εκείνη προς αυτή την κατεύθυνση με τη στάση της στη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που θα βοηθήσει στην απεξάρτηση από τη Ρωσία.

Σήμερα η ιστορική ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο

Το προνόμιο που έχουν λίγοι ηγέτες να απευθυνθούν στην Ολομέλεια του Κογκρέσου, με τη συμμετοχή τόσο των μελών της Γερουσίας όσο και της Βουλής των Αντιπροσώπων, θα έχει σήμερα το απόγευμα (18:00 ώρα Ελλάδος) ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Και αν κανείς νομίζει ότι πρόκειται για μια τυπική διαδικασία, αυτό δεν ισχύει, εφόσον αναλογιστεί κανείς τη δύναμη που έχει το Κογκρέσο στη λειτουργία του αμερικανικού Πολιτεύματος, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον τρόπο που επέβαλε στον προηγούμενο πρόεδρο Τραμπ τις κυρώσεις με βάση τον νόμο CAATSA για την Τουρκία. Εξ ου και ο πρωθυπουργός επεξεργάστηκε προσωπικά την ομιλία του τις προηγούμενες μέρες.

Από το βήμα του Καπιτωλίου, ο κ. Μητσοτάκης θα αναφερθεί στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, οι οποίες, όπως είπε και κατά τη χθεσινή του συνάντηση με τον Τζο Μπάιντεν, είναι σε ιστορικό υψηλό, με έμφαση τόσο στη στρατιωτική, όσο και στην οικονομική και ενεργειακή συνεργασία. Με δεδομένη την καθαρή θέση που έχει πάρει η Ελλάδα στο θέμα της Ουκρανίας και την οποία ο πρωθυπουργός θα επικαλεστεί, ο κ. Μητσοτάκης θα υπογραμμίσει ότι, σε έναν κόσμο που αλλάζει, η Ελλάδα είναι «κόμβος» στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου και, παράλληλα, ίσως ο πιο σταθερός και αξιόπιστος εταίρος των ΗΠΑ στην περιοχή.

Αυτό, ουσιαστικά, θα είναι και το μήνυμα που θα πρέπει οι Αμερικανοί νομοθέτες να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψιν και ως προς το σκέλος της τουρκικής προκλητικότητας, ενώ ο κ. Μητσοτάκης αντιλαμβάνεται ότι το «παζάρι» που κάνει η Τουρκία με την προοπτική ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ μόνο καλό δεν κάνει στο τραυματισμένο προφίλ της γείτονες στην Ουάσιγκτον. Εξ ου και ο πρωθυπουργός θα κάνει αναφορές για την ανάγκη να υπάρχει σταθερότητα στο ΝΑΤΟ και αυτή να μην διαταράσσεται από τις ενέργειες της Τουρκίας, ενώ αναμένεται να στείλει και μήνυμα για την προοπτική αναβάθμισης των τουρκικών F-16. Από την άλλη, η Ελλάδα παραμένει «άγκυρα σταθερότητας» στη ΝΑ Μεσόγειο, εξ ου και είναι μέσα στο πρόγραμμα για τα F-35, με βάση το EastMed Act και στο τραπέζι είναι οι επιλογές της συμπαραγωγής είτε της απευθείας αγοράς, κάτι που, βεβαίως, έχει εξαιρετικά υψηλό κόστος.