Θρίλερ έως τις 20 Μαΐου με το φυσικό άεριο
28 Απριλίου 2022
Η διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας σε περίπτωση πλήρους διακοπής των ροών ρωσικού φυσικού αερίου αποτελεί από χθες το βασικό σενάριο εργασίας για την κυβέρνηση και τους αρμόδιους φορείς.
Η απόφαση της Ρωσίας να κλείσει τη στρόφιγγα στην Πολωνία και τη Βουλγαρία ως απάντηση στην άρνηση των δύο χωρών να αποδεχθούν το νέο μηχανισμό πληρωμής που επέβαλε μονομερώς η Μόσχα με το προεδρικό διάταγμα της 31ης Μαρτίου σήμανε συναγερμό και στην Αθήνα.
Νωρίς το απόγευμα πραγματοποιήθηκε στο Μαξίμου ευρεία σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, όπου και εκτιμήθηκε η κατάσταση σε σχέση με την ενεργειακή επάρκεια της χώρας, με τους συμμετέχοντες να καταλήγουν στο ότι «δεν αναμένεται να προκύψει διαταραχή στην προμήθεια της χώρας». Στη σύσκεψη εξετάστηκε και το θέμα των πληρωμών του ρωσικού αερίου που εισάγει η χώρα μας μέσω των εταιρειών ΔΕΠΑ, Μytilineos, Προμηθέας Gas και ΔΕΗ. Η τελευταία εισάγει απευθείας αέριο από την Gazprom μετά την εκχώρηση μέρους του συμβολαίου της Προμηθέας Gas για τα έτη 2022 και 2023. Kαι οι τέσσερις εταιρείες θα πρέπει να πληρώσουν για τις καταναλώσεις του Απριλίου μέσα στο τρίτο δεκαήμερο του Mαΐου και αυτό που προκύπτει με βάση τα όσα συζητήθηκαν και στη χθεσινή σύσκεψη είναι ότι αναμένουν μια ξεκάθαρη και δεσμευτική απόφαση από πλευράς της Κομισιόν για να πράξουν ανάλογα.
«Είμαστε under control και έχουμε χρόνο να πάρουμε αποφάσεις», δηλώνουν στην «Κ» κύκλοι της ΔΕΠΑ, η οποία εισάγει τα 2/3 των ρωσικών ποσοτήτων αερίου που μπαίνουν στην ελληνική αγορά, δηλαδή 2 δισ. κ.μ. H απόφαση της Πολωνίας και της Βουλγαρίας να μην πληρώσουν βάσει του διατάγματος Πούτιν δεν εξέπληξε την ελληνική αγορά, αφού είχε προαναγγελθεί από τις ίδιες. Αναμενόμενη σε μεγάλο βαθμό θεωρείται και η απόφαση της Ρωσίας να κλείσει τις στρόφιγγες, αφού τα συμβόλαια των δύο χωρών έληγαν το 2022 και είχαν αποφασίσει να μην τα ανανεώσουν, οπότε η Μόσχα δεν διακινδύνευε επί της ουσίας κάτι σημαντικό.
Τα συμβόλαια των ελληνικών εταιρειών λήγουν το 2026 για τη ΔΕΠΑ, τον Προμηθέα και τη ΔΕΗ, και το 2030 για τη Μytilineos, ενώ περιλαμβάνουν και ρήτρες take or pay. Ο τρόπος πληρωμής, όπως σχολιάζουν παράγοντες της αγοράς, μπορεί να αποτελεί και μια ευκαιρία για κάποιον που θα ήθελε να σπάσει το συμβόλαιο, αφού θα μπορεί να επικαλεστεί μονομερή τροποποίηση της σύμβασης.
Οι εταιρείες αναμένουν μια ξεκάθαρη και δεσμευτική απόφαση από την Ε.Ε. για τον τρόπο πληρωμής του ρωσικού αερίου.
Η Ε.Ε., παρότι ανέβασε από χθες τους τόνους σε σχέση με τη στάση της Ρωσίας, δεν έχει καταλήξει σε κάποια δεσμευτική απόφαση για τα κράτη-μέλη, πέραν της ερμηνείας του διατάγματος Πούτιν και των επιφυλάξεων που έχει εκφράσει μέσω non paper για πιθανή παραβίαση των κυρώσεων και θολά σημεία σε σχέση με το πότε ολοκληρώνεται η πληρωμή.
Βάσει αυτών των ερμηνειών, πάντως, η ΔΕΠΑ φέρεται να έχει ζητήσει από την Gazprom η πληρωμή να θεωρείται ολοκληρωμένη με την κατάθεση των χρημάτων στον πρώτο λογαριασμό σε ευρώ και όχι με τη μετατροπή τους σε ρούβλια, διαδικασία που αναλαμβάνει αποκλειστικά το ρωσικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το αίτημα, όπως και το να «κλειδώνει» η ισοτιμία ευρώ – ρουβλίου την ημέρα της πληρωμής, φαίνεται να το έχει αποδεχτεί η Gazprom, τουλάχιστον σε προφορικό επίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση, πιθανή διακοπή του ρωσικού αερίου δεν πρόκειται να διαταράξει την ομαλή τροφοδοσία της χώρας σε αέριο και ηλεκτρισμό τουλάχιστον μέχρι και τα τέλη Mαΐου που τα φορτία είναι χαμηλά λόγω καιρικών συνθηκών. Το σύστημα θα δοκιμαστεί σε πρώτη φάση τους θερινούς μήνες με την αύξηση της ζήτησης και τον επερχόμενο χειμώνα, γι’ αυτό και ο ΔΕΣΦΑ σε συνεργασία με τη ΡΑΕ και το ΥΠΕΝ επισπεύδουν το σχέδιο προσθήκης νέας αποθήκης στη Ρεβυθούσα εντός του Ιουλίου. Παράλληλα, και εφόσον απαιτηθεί, θα τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο εκτάκτου ανάγκης του ΥΠΕΝ, με βασικούς άξονες την παρατεταμένη λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ, τη μετατροπή πέντε μονάδων φυσικού αερίου σε ντίζελ και την αύξηση των ποσοτήτων αζέρικου αερίου μέσω του TAP και φορτίων LNG στη Ρεβυθούσα.
Η Βουλγαρία
Στη Ρεβυθούσα και στον TAP προσβλέπει και η Βουλγαρία για την υποκατάσταση του ρωσικού αερίου, το οποίο φτάνει στη γείτονα χώρα με αντίστροφη ροή του υφιστάμενου ελληνο-βουλγαρικού αγωγού μέσω του Σιδηροκάστρου. Χθες πάντως οι ροές φυσικού αερίου στο Σιδηρόκαστρο ήταν μηδενικές, καθώς οι μικρές ποσότητες ρωσικού αερίου που είχε προγραμματίσει η Ελλάδα ισοσταθμίστηκαν με αντίστοιχες ποσότητες εισαγωγών από τη Ρεβυθούσα και τον TAP που είχε προγραμματίσει η Βουλγαρία, η οποία καλύπτει τα 2/3 των αναγκών της με ρωσικό αέριο, το οποίο μάλιστα έχει διασφαλίσει σε χαμηλές τιμές. Το αέριο αυτό θα πρέπει να υποκατασταθεί με ακριβό LNG, ανεβάζοντας το ενεργειακό κόστος σε επίπεδα που δύσκολα θα αντέξει η οικονομία της χώρας.
Ηδη, βουλγαρικές επιχειρήσεις που βρίσκονταν σε οριακό σημείο ετοιμάζονται να βάλουν λουκέτο.
