Έθιμα του Πάσχα: Μεγάλη Πέμπτη

«Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά».
Μεγάλη Πέμπτη σήμερα. Σύμφωνα με την Χριστιανική πίστη η ημέρα είναι ιερή καθώς γιορτάζεται ο Μυστικός Δείπνος του Χριστού με τους 12 Αποστόλους. Κατά το Ευαγγέλιο του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, ο Χριστός έπλυνε τα πόδια των μαθητών του και τους κοινώνησε το Σώμα και το Αίμα του, δηλαδή κρασί και ψωμί, λέγοντάς τους: «Λάβετε φάγετε τοῦτό μου ἐστι τὸ σῶμά» και: «Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον».

Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αφιερώσει την σημερινή ημέρα σε τέσσερα βασικά γεγονότα:

• Στο Μυστικό Δείπνο
• Στον Ιερό Νιπτήρα, δηλαδή το πλύσιμο των ποδιών των 12 Αποστόλων
• Στην Υπερφυά Προσευχή, δηλαδή την προσευχή του Χριστού προς τον Θεό λίγο πριν την σύλληψή του και
• Στην προδοσία του Ιούδα που είχε σαν αποτέλεσμα την σύλληψη του Χριστού

Το βράδυ ψάλλεται ο όρθρος της Μεγάλης Παρασκευής και διαβάζονται τα 12 Ευαγγέλια. Ανάμεσα στο 5ο και 6ο ψάλλεται το αντίφωνο «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» και ο Εσταυρωμένος λιτανεύεται από τους ιερείς.
Τα Δώδεκα Ευαγγέλια είναι: 

1. Περικοπή από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον ιγ΄31 – ιη΄1.
2. Περικοπή από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον ιη΄1 – 28.
3. Περικοπή από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον κστ΄57 – 75.
4. Περικοπή από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον ιη΄28 – ιθ΄16.
5. Περικοπή από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον κζ¨3 – 32.
6. Περικοπή από το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον ιε¨16 – 32.
7. Περικοπή από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον κζ¨33 – 54.
8. Περικοπή από το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον κγ¨32 – 49.
9. Περικοπή από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον ιθ¨25 – 37.
10. Περικοπή από το Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον ιε¨43 – 47.
11. Περικοπή από το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον ιθ¨33 – 42.
12. Περικοπή από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον ‘κζ¨62 – 66.

Έθιμα ανά την Ελλάδα

Τα έθιμα της Μεγάλης Πέμπτης είναι πολλά και διαφορετικά ανάλογα σε ποιο μέρος της Ελλάδας αναφερόμαστε. Το βασικό όμως έθιμο είναι το βάψιμο των Πασχαλινών αυγών. Σύμφωνα με την παράδοση, η Μαρία Μαγδαληνή πήγε στη Ρώμη και διαμαρτυρήθηκε στον Αύγουστο για το έγκλημα του Πιλάτου, αναφέροντας παράλληλα τα σχετικά με την Ανάσταση του Χριστού. Επειδή όμως ο Αύγουστος δυσπιστούσε, εκείνη του είπε για να πιστέψει στην Ανάσταση, ότι θα κοκκίνιζε μόνο του το αυγό που κρατούσε στα χέρια της.

Όπως και έγινε. Για άλλους, το βάψιμο των αυγών γίνεται σε ανάμνηση του χυμένου αίματος του Χριστού.

Στην Λήμνο, το πρώτο Πασχαλινό αυγό είναι την Παναγίας και το τοποθετούν στο εικονοστάσι το οποίο πιστεύεται πως προστατεύει την εγκυμοσύνη μιας γυναίκας.

Στην Δυτική Μακεδονία, οι νοικοκυρές απλώνουν στο μπαλκόνι ή στο παράθυρό τους κόκκινες βελέτζες ή πανιά. Οι οικογένειες που έχουν πένθος δεν βάφουν τα αυγά κόκκινα αλλά κάποιο άλλο χρώμα όπως πράσινο και μπλε.

Στην Σίφνο, οι γυναίκες φτιάχνουν τα λεγόμενα «Πουλιά της Λαμπρής» που είναι κουλούρες σε διάφορα σχήματα πουλιών και ζώων, τα οποία είναι στολισμένα με κόκκινα αυγά.