Σκόνη σκουληκιών: H νέα τάση για βιώσιμη πρωτεΐνη – Ποια τρόφιμα θα την περιέχουν;
18 Μαρτίου 2025
Σκόνη σκουληκιών: H νέα τάση για βιώσιμη πρωτεΐνη – Ποια τρόφιμα θα την περιέχουν;
Η ΕΕ ψάχνει για εναλλακτικές πηγές πρωτεΐνης και τα έντομα αναδεικνύονται σε νούμερο 1 επιλογή !
Ήδη έχει ξεκινήσει να χρησιμοποιείται η περιβόητη τον τελευταίο καιρό σκόνη σκουληκιών, καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε τον περασμένο Ιανουάριο τη χρήση της σκόνης (αλευροσκώληκα) η οποία έχει υποστεί επεξεργασία με υπεριώδες φως και θεωρείτε ως νέο τρόφιμο.
Οι κατασκευαστές θα μπορούν να περιλαμβάνουν έως και 4% αυτής της βιώσιμης πρωτεΐνης σε προϊόντα όπως ψωμί, τυρί και ζυμαρικά, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ για τη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του διατροφικού συστήματος.
Η Nutri’Earth, μια γαλλική εταιρεία, έλαβε αποκλειστική άδεια κυκλοφορίας για πέντε χρόνια, εδραιώνοντας την ηγετική της θέση στην καινοτομία των βιώσιμων τροφίμων, ενώ η αλλαγή αυτή έχει προκαλέσει τόσο ενθουσιασμό όσο και αντιδράσεις.
Σύμφωνα με τον κανονισμό της Κομισιόν, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) αξιολόγησε διεξοδικά αυτό το νέο συστατικό για να διασφαλίσει ότι πληροί τα αυστηρά πρότυπα ασφάλειας τροφίμων του ευρωπαϊκού μπλοκ.
Πρόκειται για μια επεξεργασμένη με υπεριώδη ακτινοβολία σκόνη που λαμβάνεται από ολόκληρες προνύμφες Tenebrio molito, που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ψωμιά, γλυκίσματα, προϊόντα με βάση τα ζυμαρικά, επεξεργασμένα προϊόντα πατάτας, τυρί και προϊόντα τυριού, καθώς και κομπόστες φρούτων και λαχανικών.

Η διαδικασία παραγωγής περιλαμβάνει μια πρώτη θερμική επεξεργασία για την εξάλειψη πιθανών παθογόνων μικροοργανισμών, ακολουθούμενη από έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία ως πρόσθετο μέτρο ασφαλείας και, τέλος, την άλεση του εντόμου σε λεπτή σκόνη κατάλληλη για ανθρώπινη κατανάλωση.
Η συγκεκριμένη μάλιστα επεξεργασία αυξάνει την περιεκτικότητα της πρωτεϊνικής αυτής σκόνης σε βιταμίνη D.
Σημειώνεται πως οι ευρωπαϊκές αρχές έχουν προειδοποιήσει ότι τα άτομα που είναι αλλεργικά στα οστρακοειδή μπορεί να εμφανίσουν διασταυρούμενες αντιδράσεις, καθώς οι πρωτεΐνες των εντόμων μοιράζονται δομικές ομοιότητες με εκείνες των καρκινοειδών.
Για την προστασία των καταναλωτών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εφαρμόσει αυστηρά μέτρα επισήμανσης και διαφάνειας, όπως:
- Υποχρεωτική δήλωση συστατικών. Οι παραγωγοί πρέπει να αναφέρουν ξεκάθαρα στη συσκευασία ότι το προϊόν περιέχει σκόνη αλευροσκώληκα.
- Προειδοποιήσεις για αλλεργιογόνα. Η συσκευασία πρέπει να περιλαμβάνει ορατή προειδοποίηση για τους καταναλωτές που είναι αλλεργικοί στα οστρακοειδή.
- Τυποποιημένες παράμετροι παραγωγής. Οι εταιρείες πρέπει να συμμορφώνονται με τις ελεγχόμενες διαδικασίες επεξεργασίας για να διασφαλίζουν την ασφάλεια των προϊόντων.
- Τακτική παρακολούθηση. Οι ρυθμιστικοί φορείς θα παρακολουθούν τη συμμόρφωση με τα πρότυπα και την ποιότητα των προϊόντων στην αγορά.
Η απόφαση της ΕΕ να στραφεί σε πρωτεΐνες εντόμων αποτελεί μέρος μιας παγκόσμιας προσπάθειας για τον μετριασμό των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του συστήματος τροφίμων. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, η παραγωγή πρωτεΐνης από έντομα παράγει έως και 90% λιγότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με το βόειο κρέας και απαιτεί πολύ λιγότερο νερό και γη.
Ωστόσο, η πολιτιστική αποδοχή παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο. Σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Ιταλία, όπου η γαστρονομία αποτελεί μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς, η απόρριψη των τροφίμων που θεωρούνται «ασυνήθιστα» μπορεί να είναι έντονη. Η εισαγωγή της σκόνης αλευροσκώληκα σε βασικά προϊόντα όπως το ψωμί και τα ζυμαρικά είναι μόνο η αρχή ενός ευρύτερου μετασχηματισμού στον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη προσεγγίζει την παραγωγή και την κατανάλωση τροφίμων.