Μιχάλης Μαγνίσαλης | Η φωτογραφική μηχανή είναι η προέκταση του χεριού του

Αγαπητοί αναγνώστες, σήμερα φιλοξενείται στην στήλη μου ο φωτογράφος Μιχάλης Μαγνίσαλης!

Στην σημερινή συνέντευξη με τον Μιχάλη Μαγνίσαλη, έχουμε να μάθουμε πάρα πολλά, κυρίως για την οπτική αλλά και την φιλοσοφία ενός φωτογράφου που έχει ζήσει και τις εποχές film, τότε που η φωτογραφία ήταν πραγματικά για όσους ήξεραν να φωτογραφίζουν χωρίς καμία ευκολία και πολλαπλές επιλογές.

Τον Μιχάλη τον γνώρισα δια ζώσης στην Θεσσαλονίκη, σε μια τηλεοπτική κάλυψη ενός συνεδρίου. Αυτό που τον ξεχωρίζει εκ πρώτης όψεως είναι η ευγένεια και η καλοσύνη που τον διέπει. Έπειτα όταν συνεργάστηκα μαζί του ανακάλυψα την πληθώρα γνώσεων αλλά και την εμπειρία που τον διακατέχει, χωρίς να προσπαθεί να προσπαθεί να την επιδεικνύει ή να έχει υπεροψία. Αυτά τα χαρακτηριστικά με κέρδισαν και μετά από την γνωριμία μας του έκανα πρόταση να μου παραχωρήσει μια συνέντευξη εφ όλης της ύλης, με σκοπό την ευκαιρία να συζητηθούν πολλά σημαντικά ζητήματα της φωτογραφίας και να δούμε την φιλοσοφία των συναδέρφων που εργάζονται χρόνια στον χώρο και έχουν ζήσει και τις αλλαγές στην τεχνολογική εξέλιξη.

Όπως αναφέρω συχνά στην στήλη φωτογραφίας μου, σκοπός αυτού του project που «τρέχω» δυόμιση χρόνια πλέον, είναι να αποκτήσει το κοινό που αγαπά την φωτογραφία αλλά και τα παιδιά που θέλουν να την ακολουθήσουν ως επάγγελμα, την ευκαιρία να γνωρίσουν φωτογράφους η οποίοι διαπρέπουν στον τομέα τους και που έχουν να δώσουν σημαντικές πληροφορίες για μια σωστή και ασφαλή πορεία στον χώρο της φωτογραφίας.

Πάμε λοιπόν να γνωρίσουμε τον Μιχάλη Μαγνίσαλη και να διαβάσουμε τι μου απάντησε στα ερωτήματα που αφορούν σημαντικά ζητήματα του κλάδου.

Μιχάλη πες μας λίγα λόγια για εσένα. Πώς περιγράφεις τον εαυτό σου ως φωτογράφο και έπειτα ως χαρακτήρα;

Δύσκολο να μιλάς για τον εαυτό σου. Σπάνια θα με δείτε να πηγαίνω κάπου χωρίς την φωτογραφική μηχανή. Είμαι χαμηλών τόνων και με χαρακτηρίζει η αγάπη για την φύση και τον πολιτισμό. Μου αρέσει να ταξιδεύω και να φωτογραφίζω. Είμαι ταξιδιώτης και όχι τουρίστας. Μπαίνω μέσα στην ιστορία και τις συνήθειες του τόπου που επισκέπτομαι. Μαθαίνω από την παράδοση και τον πολιτισμό του.Η αγάπη αυτή μετουσιώνεται σε ανάγκη να μεταφέρω τις γνώσεις μου και τις εμπειρίες μου σε ανθρώπους με τις ίδιες ανησυχίες και το ίδιο πνεύμα.Εκπαιδευτής, ταξιδευτής, περιηγητής, ίσως λίγο ονειροπόλος, αλλά σίγουρα πέρα από κανόνες και στερεότυπα.

• Τι σε ώθησε να ασχοληθείς με την φωτογραφία; Σε ποιον τομέα της έχεις κλίση;

Μεγάλωσα την εποχή του φιλμ. Μια εποχή που λόγω του κόστους η χρήση ήταν πολύ περιορισμένη. Βγάζαμε κυρίως αναμνηστικές φωτογραφίες σε γιορτές και σε ταξίδια. Πάντα είχα την ανάγκη να κρατάω ζωντανές τις αναμνήσεις. Να μπορώ να σταματάω τον χρόνο και να γυρίζω πίσω όποτε θέλω. Ο πατέρας μου ήταν ερασιτέχνης φωτογράφος. Οι πρώτες εμπειρίες μου από την επεξεργασία ασπρόμαυρου υλικού, ήταν όταν μετέτρεπε την μοναδική τουαλέτα του σπιτιού σε σκοτεινό θάλαμο. Αργότερα άρχισα να παίρνω την μηχανή του και να φωτογραφίζω τα τοπία, τα κτίρια, μια πέτρα, έναν περαστικό. Αυτή ήταν η μεγαλύτερη διαφωνία μας εκείνα τα χρόνια. Ξόδευα τα πανάκριβα φιλμ όχι για αναμνηστικές φωτογραφίες, αλλά για κάτι που αργότερα αποδείχτηκε ότι ήταν τα πρώτα μου βήματα στην ταξιδιωτική φωτογραφία. Σε αυτόν τον τομέα της φωτογραφίας δραστηριοποιούμαι σχεδόν αποκλειστικά σήμερα.

• Ποια τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει ένας φωτογράφος για να προχωρήσει, να εξελιχθεί και να γίνει επαγγελματίας;

Να μπορεί να έχει μέσα του δύο εαυτούς και να τους έχει ευχαριστημένους και τους δύο: τον καλλιτέχνη και τον επιχειρηματία. Πρώτα πρέπει να βεβαιωθεί ότι έχει ένα πολύ καλό επίπεδο γνώσης και εμπειρίας. Να μαθαίνει συνεχώς και το κυριότερο να μη σταματάει να εξελίσσεται. Να οργανώνει τον εξοπλισμό του με τρόπο που να τον διευκολύνει, ώστε να είναι γρήγορος και αποτελεσματικός. Να μάθει να ακούει τον πελάτη, να καταλαβαίνει ποιες είναι οι ανάγκες του και να βρίσκει τρόπους να τις καλύπτει. Κανένας δεν θα σε προτιμήσει όσο καλός και να είσαι, αν δεν μπορείς να του δίνεις λύσεις για να καλύψει τις ανάγκες του και αν δεν  τον κάνεις να νιώθει σιγουριά μαζί σου.

• Οι γνώσεις και οι σπουδές θεωρείς είναι απαραίτητες για έναν φωτογράφο ή είναι προαιρετικές;

Θεωρώ ότι πρέπει να προϋπάρχει ένα φυσικό ταλέντο. Ακόμα και τα μεγαλύτερα ταλέντα όμως, χρειάζονται εκπαίδευση και συνεχή πρακτική εξάσκηση. Η φωτογραφία είναι ένα τεχνικό άθλημα και δεν αρκεί η βασική εκπαίδευση από τις σχολές. Ο σύγχρονος φωτογράφος πρέπει να διευρύνει τις γνώσεις του συνεχώς. Να συμμετέχει σε σεμινάρια, να μελετάει και να δοκιμάζει συνεχώς καινούργια πράγματα. Να ανταλλάξει απόψεις με άλλους φωτογράφους που είναι πιο έμπειροι από αυτόν. Να μάθει να ακούει. Όλα αυτά θα τον βοηθήσουν όταν αποφασίσει να κάνει την διαφορά, τολμώντας ένα βήμα πέρα από τα όρια. Αν θέλουμε να κάνουμε κάτι ξεχωριστό, διαφορετικό, πρέπει να ξεφύγουμε από τους κανόνες, να ξεπεράσουμε τα όρια. Για να γίνει όμως αυτό πρέπει πρώτα να τους μάθουμε. Αλλιώς, από ποιους κανόνες θα ξεφύγουμε και ποια όρια θα ξεπεράσουμε;

• Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και φωτογραφία. Θεωρείς ότι η τέχνη έχει βρει άνθηση μέσω των socialmedia ? Η μήπως έχει χάσει τον ρομαντισμό και την αυθεντικότητα της;

Η σημερινή εποχή χαρακτηρίζεται ως η εποχή της πληροφορίας και της ταχύτητας. Όλα περνάνε από μπροστά μας πάρα πολύ γρήγορα και το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πληροφοριών είναι εικόνες. Η εικόνα σήμερα είναι το πιο δυνατό μέσο επικοινωνίας και η φωτογραφία είναι η τέχνη μέσα από την οποία δημιουργείται η εικόνα. Η φράση “μία  εικόνα είναι πιο δυνατή από χίλιες λέξεις” -που κατά πολλούς ιστορικούς αποδίδεται στον αρχαίο κινέζο φιλόσοφο Κομφούκιο- βρίσκει απόλυτη εφαρμογή στις μέρες μας. Θα έλεγα ότι  η εικόνα σήμερα έχει την ίδια βαρύτητα με εκείνη που είχαν η γραφή και η ανάγνωση στις αρχές του περασμένου αιώνα. Από τη στιγμή που με την βοήθεια της σημερινής τεχνολογίας έχει περάσει στα χέρια όλων μας, η δημιουργία και η ανταλλαγή εικόνων έχει γίνει καθημερινή συνήθεια και σίγουρα αυτή η καθημερινότητα στερεί κάτι από τον ρομαντισμό της τέχνης. Όπως ακριβώς και ένα ebook δεν μπορεί να συγκριθεί με ένα κλασικό βιβλίο με συμβατική τυπογραφία και χειροποίητα εξώφυλλα, κανείς όμως δεν μπορεί να αμφισβητήσει την πρακτική του αξία.

• Το επίπεδο στην χώρα μας όσον αφορά την τέχνη και τον πολιτισμό θεωρείς είναι καλό; Μπορεί το κοινό να εκτιμήσει ένα ποιοτικό και καλό έργο;

Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που εκτιμούν την τέχνη. Διαφορετικά δεν θα γέμιζαν τα θέατρα, τα μουσεία, οι συναυλιακοί χώροι ούτε οι γκαλερί τέχνης. Δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή που όλα τείνουν να ισοπεδωθούν βάσει οργανωμένου σχεδίου. Εδώ είναι που καλείται  ο καθένας από εμάς μέσα από την τέχνη του, να περνάει τα μηνύματά του και να βάζει το μερίδιο που του αναλογεί, για να κρατηθεί η πολιτιστική μας ταυτότητα ζωντανή.

• Ο φωτογράφος μετά την ανακάλυψη των προγραμμάτων ΑΙ πιστεύεις θα χάσει την υπόστασή του και θα είναι και αυτός απλά ένας αλγόριθμος;

Φοβόμαστε την Τεχνητή Νοημοσύνη, όπως πριν από εκατό χρόνια οι παππούδες μας φοβόντουσαν την βιομηχανική επανάσταση. Οι καιροί δεν θα σταματήσουν ποτέ να αλλάζουν, γι’ αυτό πρέπει να μάθουμε να αλλάζουμε κι εμείς. Ο Κάρολος Δαρβίνος είχε πει για την εξέλιξη των ειδών, ότι αυτοί που ξέρουν να προσαρμόζονται όταν οι συνθήκες αλλάζουν,  είναι αυτοί που στο τέλος επιβιώνουν και όχι απαραίτητα οι πιο δυνατοί. Ο τρόπος επεξεργασίας της εικόνας σίγουρα θα αλλάξει, αλλά όπως σε κάθε εποχή, μόνο όσοι έχουν την γνώση αυτών των καινούργιων εργαλείων θα μπορούν να προχωρήσουν και να είναι επιτυχημένοι.

• Ως δάσκαλος φωτογραφίας τι θα συμβούλευες τα νέα παιδιά που αγαπούν την φωτογραφία και θέλουν να ξεκινήσουν το ταξίδι τους στην τέχνη;

Ξεκινήστε τώρα! Με ότι έχετε στη διάθεση σας. Έτοιμοι για όλα δεν θα είστε ποτέ. Προσέξτε ποιον ακούτε. Ο κόσμος εκεί έξω είναι γεμάτος από ημιμαθείς και από αυτούς που προσπαθούν να σας πείσουν ότι δεν θα τα καταφέρετε. Βρείτε τον τρόπο που σας ταιριάζει καλύτερα για να μαθαίνετε. Πηγαίνετε σε μια καλή σχολή. Επιλέξτε έναν δάσκαλο με καλές συστάσεις. Βρείτε έγκυρο εκπαιδευτικό υλικό στο διαδίκτυο, ή στη διεθνή βιβλιογραφία. Να βάζετε μικρούς στόχους και με τη σωστή σειρά. Ένα βήμα κάθε φορά. Κανένας δεν έφτασε με ένα σάλτο στην κορυφή.  Να κάνετε θετικές σκέψεις. Μόνο αυτές μας τραβάνε μπροστά. Ακολουθείστε το όνειρό σας και είναι σίγουρο ότι μια μέρα κάποια πόρτα θα ανοίξει. Τα καλύτερα έρχονται όταν εμείς τα προκαλούμε.

• Έχεις κάποια πρότζεκτ που τρέχεις αυτό τον καιρό;

Έχω ολοκληρώσει τοproject “Πίσω από τις Εικόνες”. Είναι ένας εύκολος τρόπος, για να μάθει κάποιος εντελώς αρχάριος τα βασικά της φωτογραφίας. Πρόκειται για μια μέθοδο γρήγορης εκμάθησης σε μορφή video tutorial. Με ότι μέσο και αν φωτογραφίζει κάποιος (κινητό τηλέφωνο, φωτογραφική μηχανή, τάμπλετ, action camera).

Βασίζεται στο ασύγχρονο εξ’ αποστάσεως εκπαιδευτικό σύστημα, δηλαδή αυτό που ο μαθητευόμενος επιλέγει ο ίδιος τον τόπο, τον χρόνο και την διάρκεια της μελέτης του. Μέσα από την πρακτική εφαρμογή τα δύσκολα γίνονται απλά, ώστε να μην απαιτούνται εξειδικευμένες γνώσεις. Έτσι μπορεί οποιοσδήποτε, από ηλικία 8 έως…88 ετών να την κατανοήσει και μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα να μπορεί να δημιουργεί όμορφες και τεχνικά σωστές φωτογραφίες.

Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην ιστοσελίδα μου www.magnisalismedia.com

Διαβάστε περισσότερες συνεντεύξεις φωτογράφων απο τον Χρήστο Λαρισσαίο

Εκεί υπάρχει και το προσωπικό μου blog με συμβουλές γύρω από την φωτογραφία και την επαγγελματική ανάπτυξη, όπως επίσης και το blog “Ταξιδεύοντας…” με υλικό από τα φωτογραφικά μου ταξίδια.

Όποιος θέλει μπορεί να κάνει εγγραφή στο newsletter μου δίνοντας μόνο το email του για να παρακολουθεί την αρθρογραφία μου. Μετά την εγγραφή θα μπορέσετε να κατεβάσετε το δωρεάν ebook πού είναι μια περίληψη του “Πίσω από τις Εικόνες”. Μπορείτε να με ακολουθήσετε και στο προσωπικό μου προφίλ στο facebook(Michalis Magnisalis), το οποίο είναι ανοιχτό για όλους. Θα χαρώ να επικοινωνούμε διαδικτυακά.

Ένα νέο project βρίσκεται αυτή τη στιγμή σε αρχικό στάδιο. Δεν μπορώ ακόμα να πω πολλά για αυτό, εκτός από το ότι θα είναι κάτι πρωτότυπο και πολύ ενδιαφέρον.

Στην ατάκα πως η φωτογραφία είναι ένα μόνο κλικ και πως με το κινητό το αποτέλεσμα μπορεί να είναι ίδιο, τι απαντάς;

Ναι…είναι ένα κλικ. Ένα κλικ που κουβαλάει χρόνια γνώσης και εκπαίδευσης, ένα έμφυτο ταλέντο και ατέλειωτες εμπειρίες. Ακόμα και όταν φωτογραφίζουμε με ένα απλό κινητό, οι κανόνες και οι τεχνικές δεν παύουν να ισχύουν. Θα μου επιτρέψετε να σας διαβάσω μια φράση του σπουδαίου Αμερικανού φωτογράφου ‘Ανσελ Άνταμς: «‘Οταν φωτογραφίζεις κουβαλάς μαζί σου όλα τα βιβλία που έχεις διαβάσει, τις μουσικές που έχεις ακούσει, τους δρόμους και τα ταξίδια που έχεις κάνει, τους ανθρώπους που έχεις αγαπήσει».

Τι ρόλο παίζει ο καλός εξοπλισμός για έναν φωτογράφο; Θεωρείς πως απλά ένας καλός εξοπλισμός αρκεί;

Μια από τις πρώτες ερωτήσεις που αντιμετωπίζω όταν ξεκινάω τα μαθήματα είναι: Τι μηχανή έχετε; Η απάντηση μου είναι: Δεν θα σας πω. Δεν θα σας πω σήμερα. Ίσως  να σας πω στο τέλος των μαθημάτων, αν και πιστεύω ότι ως τότε δεν θα σας ενδιαφέρει πια. Η μηχανή -γι’ αυτό λέγεται και μηχανή- ανοίγει το κλείστρο για να περάσει το φως και να αποτυπωθεί η εικόνα σε έναν αισθητήρα. Τα υπόλοιπα πρέπει να τα κάνουμε εμείς. Σήμερα μια μηχανή που ανήκει στην κατηγορία “entry level” με κόστος 250-300€ είναι αρκετή για τα πρώτα βήματα, αλλά και για πολύ περισσότερα.

Δείτε εδώ το site του Χρήστου Λαρισσαίου

Σε αυτό το σημείο η συνέντευξή μας με τον Μιχάλη Μαγνίσαλη έφτασε στο τέλος της. Οι πληροφορίες που μας έδωσε ο πολύπειρος φωτογράφος ήταν αρκετές και πολύ χρήσιμες. Τον ευχαριστώ θερμά για την εξαιρετική και εποικοδομητική κουβέντα και του εύχομαι πολλές επιτυχίες στο έργο που υπηρετεί. Ευχαριστούμε θερμά και όλους εσάς που μας παρακολουθείτε και μας στέλνετε τα μηνύματα σας. Εμείς ανανεώνουμε το ραντεβού μας για το μεθεπόμενο Σάββατο, με νέο φωτογραφικό οδοιπορικό.

Έως τότε παραμένετε συντονισμένοι στον Νο1 διαδικτυακό σταθμό της πόλης, τον planetwebradio.gr φυσικά.