Σαν σήμερα πεθαίνει ο Κουταλιανός “που μάσαγε σίδερα και σταματούσε τρένα”
3 Σεπτεμβρίου 2023
Σαν σήμερα πεθαίνει ο Κουταλιανός “που μάσαγε σίδερα και σταματούσε τρένα”, ο υπεράνθρωπος που επιδείκνυε τα μπράτσα και τη δύναμη του, λυγίζοντας σιδερένιες βέργες με τα χέρια και κέρματα με τα δάχτυλα, ξεριζώνοντας δέντρα, σπάζοντας μάρμαρα και πέτρες..
Κουταλιανός είναι αυτό το επίθετο, για το οποίο θα γράψει το 1951 ο Φώτης Κόντογλου στη στήλη του «Κυριακάτικα Θέματα»:
Μου φαίνεται πως κανένα όνομα δεν έδεσε τους Έλληνες μεταξύ τους ύστερα από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο όσο ο Κουταλιανός.
Αλλά μιας και αναφερόμαστε στον Κουταλιανό, να λύσουμε μια παρεξήγηση. Ο περισσότερος κόσμος μπερδεύεται και αναρωτιέται πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος, όσο δυνατός και να είναι, να έζησε πάνω από 150 χρόνια!
Ο Κουταλιανός δεν είναι ένας άνθρωπος. Είναι… δυο!
Μια ιστορία από τα παλιά
Η ζωή θέλει τον Παναγή Κουταλιανό να γεννιέται στο νησάκι Κούταλη της Προποντίδας στα τέλη του 19ου αιώνα, και πιο συγκεκριμένα το 1847. Ως ναυτικός, χρησιμοποίησε την εύκολη πρόσβαση του στα λιμάνια για να χτίσει έναν μύθο που ήθελε να υπάρχει ένας
«ιδιαίτερα χειροδύναμος τύπος που κυκλοφορούσε, ο οποίος με μια πρωτοφανή μυϊκή ικανότητα, κατάφερνε να μη χάσει σε κανένα αγώνα που έδινε σ’ αυτά».
Η παράδοση λέει πως ο «Έλλην Ηρακλής από το μικρό νησάκι της Μικράς Ασίας που κρατάει τον κόσμο ολόκληρο στα χέρια του» φορούσε σχεδόν πάντα το δέρμα μιας τίγρης που ο ίδιος είχε σκοτώσει.
Κανείς όμως δεν ξέρει πρώτον που ακριβώς είχε γίνει το φονικό Στην Τουρκία πάντως λένε πως όταν του είχαν ρίξει τον καλύτερο παλαιστή και όταν αυτός τον «έσχισε στα δύο», για αντίποινα του έριξαν και μια τίγρη την οποία περιποιήθηκε κι αυτή αναλόγως.
Η παράδοση θυμάται πάλι τον εντυπωσιακό τρόπο με τον οποίο στο πρώτο του ταξίδι στη Μάλτα, ετών 19, με μια του κίνηση, τράβηξε την άγκυρα με τα χέρια του καθώς αυτή είχε μαγκώσει στα βράχια και κανείς από το δεκαμελές πλήρωμα δεν μπορούσε να το καταφέρει, ούτε μάλιστα όλοι μαζί
Το Κουταλιανός ήταν παρατσούκλι που δείχνει τον τόπο καταγωγής του.
Αν πας στην Κύπρο, που θέλει κι αυτή να είναι μέρος της ένδοξης αυτής ιστορίας, θα ανακαλύψεις πως ο πατέρας Γιώργος, γνώρισε τη μητέρα του Παναγή, Ζαχαρένια, μια μέρα που ταξίδευε από την Κωνσταντινούπολη στην Κύπρο και έκανε μια στάση στην Κούταλη.
Εκεί γνώρισε την όμορφη βοσκοπούλα, την άφησε έγκυο χωρίς να το ξέρει, και μετά έφυγε. Κάποια στιγμή ο Παναγής πήγε στο νησί για επίδειξη αλλά και να γνωρίσει τον πατέρα του τον οποίο βρήκε να κάνει ακριβώς τα ίδια με αυτόν.
Αν πας πάλι στη Λήμνο, στη Νέα Κούταλη, άλλη ιστορία θα ακούσεις.
Εκεί θα σου πουν πως ο πατέρας του ήταν φυσικά Λημναίος, ο ναυτικός Αντώνης Καλλιοτζής, που ο Παναγής δεν τον γνώρισε γιατί πέθανε σε κάποιο ταξίδι του όταν η Ζαχαρένια ήταν έγκυος. Τουλάχιστον η Ζαχαρένια μένει σταθερά στην ιστορία μας, όπως και το επάγγελμα του πατρός. The end και επιστρέφουμε στην κανονική ροή.
Έγινε διάσημος, στην Αγγλία, τη Γαλλία, τη Ρωσία, σε όλα τα Βαλκάνια, Αργεντινή, Μεξικό, στη Λατινική και στη Βόρεια Αμερική. Όπου λιμάνι και καημός, όπου καημός και πάλη.
Σε ένα ταξίδι στη Βραζιλία, λένε, πάλεψε στο ρινγκ με ένα πούμα και φυσικά νίκησε.
Μια εφημερίδα του 1885 είχε κάτι να πει γι’ αυτό, τσεκαρισμένο ή όχι δεν έχει σημασία, το κοινό επιδοκίμασε εξαντλώντας κάθε φύλλο της:
«Εις Ρίο Iανέιρον της Βραζιλίας κάποτε εις μία αρένα, όπου έκαναν ταυρομαχίας, ενώ ο Παναγής ίστατο διά να σηκώση ωρισμένα βάρη, του απέλυσαν μία τίγρη αμερικανικήν, η οποία ονομάζεται «πούμα», ή τις εισώρμησε επάνω του να τον κατασπαράξη.
Αλλά ο ήρωας Κουταλιανός δεν εφοβήθη.
Ώρμησε επάνω της, την έπιασε από την κεφαλή και την σιαγώνα και την άνοιξε εις δυο».
Όταν μεγάλωσε πολύ άρχισε να γυρνά τους δρόμους ως μασίστας επιδεικνύοντας τα μπράτσα και τη δύναμη του, λυγίζοντας σιδερένιες βέργες με τα χέρια και κέρματα με τα δάχτυλα, ξεριζώνοντας δέντρα, σπάζοντας μάρμαρα και πέτρες ή τοποθετώντας βάρη στο στέρνο του, προφανώς εμπνευσμένος από τα χρόνια και την εμπειρία του στο Μεξικό.
Ανάμεσα στα διασημότερα κατορθώματα του ήταν και το κόλπο με τα τρία κανόνια. Κουβαλούσε ένα στους ώμους και δύο στα πλευρά και όταν τους έβαζε μπαρούτι, το θέμα ήταν να μένει ατάραχος (η στιγμή που αν ήμασταν στην τηλεόραση, θα πέρναγε κρόουλ από κάτω «παρακαλούμε πολύ, μην το κάνετε στο σπίτι»).
Το 1870 πήρε μέρος ως εθελοντής στον Γαλλοπρωσικό πόλεμο για την οποία του θέση παρασημοφορήθηκε. Μετά βρέθηκε στην Νότια Αμερική, όπου παντρεύτηκε και έκανε μία κόρη ή τέσσερις γιους με μια Ιταλίδα, μπορεί και Περουβιανή -καταλαβαίνεις πως πάει.
Μετά γύρισε στην Κωνσταντινούπολη και πέθανε δύο χρόνια πριν οι Τούρκοι διώξουν κάθε Έλληνα από το νησάκι του Μαρμαρά. Βεβαίως ακόμη και γι’ αυτό οι γνώμες διίστανται.
Άλλοι λένε πως πέθανε από γάγγραινα όταν προσπάθησε να βγάλει ένα κάλο μόνος του και άλλοι ότι πνίγηκε ή δηλητηριάστηκε από τους απέναντι.
Και επειδή το επίθετο δεν έπρεπε να «χαθεί» ο συνεχιστής είχε βρεθεί στο πρόσωπο του Δημήτρη Κουταλιανού ο οποίος ήταν (κατά την πιθανότερη εκδοχή) εγγονός του Παναγή.
Ο Δημήτρης Μακρής γεννήθηκε το 1915 (και αυτός) στην Κούταλη και από την ηλικία των 20 ξεκίνησε να κάνει επιδείξεις δύναμης με το ψευδώνυμο Κουταλιανός. Ο Δημήτρης σαν εγγονός του Παναγή θέλησε να συνεχίσει τον μύθο του πατέρα του και από πολύ μικρός είχε δείξει τη δύναμη του.
Λέγεται ότι στην Κάσο έσυρε μόνος του ένα καΐκι στη θάλασσα. Το γεγονός μαθεύτηκε και τότε όλοι θυμήθηκαν τον Παναγή, ο θρύλος ξαναζωντάνεψε και όλα στη συνέχεια πήραν τον δρόμο τους.
Σε νεαρή ηλικία λέγεται ότι ένας γάιδαρος είχε δαγκώσει τον Δημήτρη και ο μικρός νευρίασε τόσο πολύ που του έριξε μία μπουνιά και τον έριξε αναίσθητο. Τότε ο δάσκαλος του τον παρότρυνε να ασχοληθεί με τις επιδείξεις, και έτσι κι έκανε.
Όσο μεγάλωνε τόσο πιο μεγάλα ρίσκα έπαιρνε. Αν και κάθε άλλο παρά με γίγαντα έμοιαζε, ο σύγχρονος Κουταλιανός σταματούσε αυτοκίνητα με τα χέρια του, τραβούσε νταλίκες με ιμάντα.
Όπως και ο πρόγονός του έτσι και αυτός ξεσήκωνε τα πλήθη με φοβερές επιδείξεις οι οποίες, ουσιαστικά, ήταν νεότερες εκδοχές αυτών που έκανε ο Παναγής. Μια από αυτές ήταν το κανόνι: Σε αυτό το αγώνισμα ο Κουταλιανός κρατώντας στα χέρια του ένα κανόνι μεγάλου βάρους το πυροδοτούσε και κατάφερνε να μείνει ατράνταχτος στη θέση του. Μια άλλη ήταν τα αυτοκίνητα: Κρατώντας στο κάθε χέρι έναν ιμάντα κατόρθωνε να συγκρατεί αυτοκίνητα (Πολλές φορές πάνω από ένα στο κάθε χέρι) ανεξαρτήτως κυβισμού τα οποία πάσχιζαν να ξεφύγουν.
Λέγεται πως πρόσφερε μεγάλη αμοιβή σε όποιον κατάφερνε να ξεφύγει με το αυτοκίνητό του από τα χέρια του κάτι που όμως δεν κατάφερε ποτέ κανείς. Τέλος, ήταν και η λάμα: Με τη μυική του δύναμη λύγιζε μία παχιά μεταλλική λάμα σε σχήμα σπιράλ.
Ο άνθρωπος που ανησυχούσε πιο πολύ από όλους για τον Κουταλιανό και βρισκόταν πάντα στις επιδείξεις του ήταν η γιαγιά του. Καθόταν με το σκαμνάκι της κοντά στο σημείο των επιδείξεων και έκλαιγε από τον φόβο της, μέχρι να τελειώσουν τα επικίνδυνα νούμερα και να βεβαιωθεί ότι ο εγγονός της είναι σώος και αβλαβής.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ζούσε με την οικογένειά του στην Αθήνα, συνήθιζε όμως να ταξιδεύει συχνά.
Σε ένα από αυτά τα ταξίδια του στη Ρόδο, μια ημέρα σαν σήμερα πριν από 24 χρόνια, έφυγε από τη ζωή και μαζί του έσβησε και ο τελευταίος μασίστας. Οι καιροί, πλέον, έχουν αλλάξει και χώρος για μύθους δεν υπάρχει.
