Ο άνθρωπος του μέλλοντος μπορεί να προέλθει από εργαστήριο;

Δημιούργησαν τα πρώτα ανθρώπινα συνθετικά έμβρυα, Είναι η πρώτη φορά που δημιουργήθηκε ένα ανθρώπινο πρότυπο “έμβρυο” με τρία στρώματα ιστού.

Οι ερευνητές δημιούργησαν μοντέλα που μοιάζουν με έμβρυα από ανθρώπινα βλαστοκύτταρα, τις πρώτες στον κόσμο συνθετικές δομές, που μοιάζουν με ανθρώπινο έμβρυο, παρακάμπτοντας την ανάγκη για ωάρια και σπέρμα.

Επιστημονικά πρόκειται για μια επιτυχία, που εγείρει όμως μεγάλα ηθικά διλήμματα.

«Ο στόχος μας δεν είναι να δημιουργήσουμε ζωή», δήλωσε η Μαγκνταλένα Ζέρνικα-Γκετς, όταν τα αποτελέσματα της έρευνάς της δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Nature.

Κι όμως αυτό που δημιούργησε η βιολόγος βλαστοκυττάρων από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και η ομάδα της είναι, σύμφωνα με την DW, πολύ κοντά σε αυτό που θα μπορούσε στο μέλλον να δημιουργήσει έναν άνθρωπο.

Αυτές οι δομές, που μοιάζουν με έμβρυα, βρίσκονται στα πιο πρώιμα στάδια της ανθρώπινης ανάπτυξης: για παράδειγμα, δεν έχουν καρδιά που χτυπά ή εγκέφαλο. Αλλά οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μια μέρα θα φτάσουμε να κατανοήσουμε πλήρως τις γενετικές ασθένειες ή τα αίτια των αποβολών.

Η έρευνα εγείρει φυσικά κρίσιμα νομικά και ηθικά ερωτήματα. Πολλές χώρες δεν έχουν καν νόμους που να διέπουν τη δημιουργία ή τη θεραπεία συνθετικών εμβρύων.

Ο ρυθμός των ανακαλύψεων σε αυτόν τον τομέα και η αυξανόμενη πολυπλοκότητα αυτών των μοντέλων έχουν θορυβήσει τους ειδικούς της βιοηθικής καθώς πλησιάζουν ολοένα και πιο κοντά στα όρια της έμβιας ύπαρξης.

Αυτά τα “τεχνητά” έμβρυα, που η Zernicka-Goetz λέει ότι δημιούργησε το εργαστήριό της, αναπτύχθηκαν από μεμονωμένα ανθρώπινα εμβρυϊκά βλαστοκύτταρα που τοποθετήθηκαν σε τρία ξεχωριστά στρώματα ιστού. Περιλαμβάνουν κύτταρα που συνήθως αναπτύσσουν έναν σάκο, έναν πλακούντα και το ίδιο το έμβρυο.

Η ίδια είπε στο CNN ότι αυτές οι εμβρυικές δομές, που δημιούργησε το εργαστήριό της, είναι επίσης οι πρώτες που έχουν γεννητικά κύτταρα τα οποία θα εξελιχθούν σε ωάριο και σπέρμα.

“Θέλω απλώς να τονίσω ότι δεν είναι ανθρώπινα έμβρυα”, είπε η Zernicka-Goetz.

“Είναι μοντέλα εμβρύων, αλλά είναι πολύ συναρπαστικά επειδή μοιάζουν πολύ με ανθρώπινα έμβρυα. Είναι ένα πολύ σημαντικό μονοπάτι προς την ανακάλυψη του γιατί τόσες πολλές εγκυμοσύνες αποτυγχάνουν”, πρόσθεσε.

Είπε ότι εξ όσων γνωρίζει, αυτή ήταν η πρώτη φορά που δημιουργήθηκε ένα ανθρώπινο πρότυπο έμβρυο με τρία στρώματα ιστού. Αλλά τόνισε ότι αν και μιμείται ορισμένα από τα χαρακτηριστικά ενός φυσικού εμβρύου, δεν τα έχει όλα.

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι αυτά τα μοντέλα εμβρύων θα ρίξουν φως στο “μαύρο κουτί” της ανθρώπινης ανάπτυξης, δηλαδή τις πρώτες 14 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση, που είναι το συμφωνημένο όριο για τους επιστήμονες να μεγαλώσουν και να μελετήσουν έμβρυα σε εργαστήριο.

Αυτήν τη στιγμή, το συνθετικό μοντέλο ανθρώπινων εμβρύων περιορίζεται σε δοκιμαστικούς σωλήνες.

Θα ήταν παράνομο να εμφυτευθεί ένα σε μια μήτρα και η έρευνα σε ζώα με βλαστοκύτταρα από ποντίκια και πιθήκους έχει δείξει ότι ακόμη και όταν οι επιστήμονες προσπάθησαν να τα εμφυτεύσουν, τα “τεχνητά” έμβρυα δεν επιβιώνουν. Αυτό συνέβη πιθανώς επειδή οι ερευνητές δεν έχουν καταλάβει πώς να αναπαράγουν τις συνθήκες της εγκυμοσύνης.

Η Zernicka-Goetz είπε ότι ο στόχος της έρευνάς της δεν ήταν να δημιουργήσει ζωή αλλά να αποτρέψει την απώλειά της, κατανοώντας γιατί κάποια στιγμή τα έμβρυα αποτυγχάνουν να αναπτυχθούν μετά τη γονιμοποίηση και την εμφύτευση.

Και οι δύο ομάδες είχαν καταφέρει να αναπτύξουν ανθρώπινα βλαστοκύτταρα σε μοντέλα που αντικατοπτρίζουν τα χαρακτηριστικά ενός εμβρύου 14 ημερών. Ποτέ άλλοτε δεν είχε επιτευχθεί κάτι αντίστοιχο στο τρυβλίο Πέτρι.

Το όριο των 14 ημερών

Αν ανατρέξει κανείς στις σχετικές νομικές διατάξεις, θα διαπιστώσει πως από κράτος σε κράτος υπάρχουν μεγάλες διαφορές. Οι περισσότερες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, του Ηνωμένου Βασιλείου και του Καναδά, επιτρέπουν την έρευνα σε ανθρώπινα έμβρυα μέχρι την 14η ημέρα. Σε χώρες όπως η Γερμανία, η Τουρκία ή η Ρωσία, τέτοια πειράματα απαγορεύονται πλήρως. Η Βραζιλία και η Γαλλία δεν θέτουν χρονικό όριο. Στις Η.Π.Α. εξαρτάται από την πολιτεία, στην οποία βρίσκεται κανείς.

Το όριο των 14 ημερών, το οποίο ακολουθούν οι περισσότερες χώρες, ανάγεται στις βιοηθικές συστάσεις της έκθεσης Warnock του 1984. Μετά από δύο εβδομάδες, αρχίζει η γαστριδίωση στην εμβρυϊκή ανάπτυξη, δηλαδή ο σχηματισμός των διαφόρων στρωμάτων, από τα οποία αναπτύσσονται αργότερα οι ιστοί και τα όργανα.

Σήμερα τα πράγματα είναι διαφορετικά, όμως παραμένει αδύνατη η δημιουργία ανθρώπων από τα μοντέλα τους. Ήδη από το 2021, η Διεθνής Εταιρεία Έρευνας Βλαστοκυττάρων ζήτησε να επανεξεταστεί ο κανόνας των 14 ημερών. Ο Φέενβλιτ πιστεύει πως είναι η κατάλληλη στιγμή γι’ αυτό.

Η πρώτη φορά που οι ερευνητές μπόρεσαν να αναπτύξουν ανθρώπινα έμβρυα εκτός της μήτρας και να τα κρατήσουν ζωντανά ήταν περίπου 30 χρόνια αφ’ ότου θεσπίστηκε ο κανόνας των 14 ημερών. Ακόμα και αν το χρονικό όριο επεκτεινόταν, ας πούμε, στις 21 ημέρες – το χρονικό διάστημα κατά το οποίο σχηματίζονται οι δομές της καρδιάς – είναι πολύ πιθανό να χρειαστούν άλλα 30 χρόνια για να καταφέρει η επιστήμη να σπάσει αυτό το επόμενο χρονικό όριο.

Για τον βιολόγο Φέενβλιτ, το τεστ της πάπιας – ένα πουλί που περπατάει σαν πάπια, κολυμπάει σαν πάπια και κάνει κουάκ σαν πάπια είναι πάπια – δεν ισχύει στο πεδίο της εμβρυολογίας. Για τον ηθικολόγο Γκρίλι, από την άλλη πλευρά, ένα πουλί που περπατάει, κολυμπάει και κουρνιάζει σαν πάπια είναι, στο τέλος της ημέρας, απλώς αυτό. Ή μάλλον:

Εάν ένα μωρό μπορεί να προκύψει από τη δομή, τότε είναι κι αυτό έμβρυο. Οι ερευνητές καταβάλλουν επί του παρόντος μεγάλη προσπάθεια να πουν πως «αυτό δεν είναι έμβρυο. Αυτό δεν είναι έμβρυο. Αυτό δεν είναι έμβρυο». Λογικό. Απώτερος στόχος τους είναι να συνεχίσουν την έρευνα, όπως λέει ο Γκρίλι.

Για πολλούς, ωστόσο, ακούγεται περισσότερο σαν να έχει μόλις ξεκινήσει η αντίστροφη μέτρηση για τη δημιουργία ενός Φρανκενστάιν.

Πηγή: Reporter

Διαβάστε περισσότερα άρθρα