Η Καταλονία αντιμέτωπη με τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών – Χώρα υψηλού κινδύνου και η Ελλάδα
5 Απριλίου 2023
Αντιμέτωπη με τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών βρίσκεται η Καταλονία απόρροια της κλιματικής αλλαγής, ενώ ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι χώρες της Μεσογείου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης που επικρατεί στην Καταλανία είναι η δεξαμενή Σάου, η οποία τροφοδοτεί με νερό την πόλη και άλλες πόλεις στη βορειοανατολική περιοχή της Καταλονίας εδώ και μισό αιώνα. Τους τελευταίους μήνες ωστόσο, έχει γίνει το πιο ορατό σύμβολο της χειρότερης ξηρασίας που έχει δει αυτή η περιοχή.
Η στάθμη του νερού έχει πέσει τόσο χαμηλά – κάτω από το 10% της χωρητικότητας της δεξαμενής – που υπάρχει ήδη ο κίνδυνος να μολυνθεί το νερό από λάσπη. Στόχος των ισπανικών αρχών είναι να αδειάσουν τον Σάου τόσο από τα ψάρια, όσο και από το νερό του, που μεταφέρεται όσο το δυνατόν ταχύτερα σε άλλον ταμιευτήρα, πριν η ποιότητά του πέσει κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια.
«Προσπαθούμε να μεταφέρουμε το νερό όσο πιο γρήγορα μπορούμε, γιατί η ποιότητα αυτή τη στιγμή τον χειμώνα ήταν καλή [αλλά] την άνοιξη θα γίνει πολύ, πολύ άσχημη, και προσπαθούμε να βγάλουμε όλα τα ψάρια που βρίσκονται εκεί», είπε ο Σαμουέλ Ρέγες, διευθυντής της Καταλανικής Υπηρεσίας Υδάτων (ACA), στο BBC.
Η ένταση της ξηρασίας που έχει πλήξει την Καταλονία γίνεται σαφής μέσα από ένα θέαμα που μοιάζει να έχει τουριστικό ενδιαφέρον, πριν την αποκωδικοποίησή του. Μέσα στον ταμιευτήρα, η κομψή εκκλησία Σαντ Ρομά ντε Σάου, χτισμένη τον 11ο αιώνα, θα έπρεπε κανονικά να καλύπτεται από το νερό, όπως συνέβαινε από τη δημιουργία του φράγματος, το 1962. Όμως τα τελευταία δυόμισι χρόνια, η βροχή αποφεύγει την Καταλονία, ρίχνοντας τη στάθμη του νερού στο 8% της χωρητικότητας του ταμιευτήρα στις αρχές Μαρτίου, σε σχέση με το 55% ένα χρόνο νωρίτερα.
Αν και η κατάσταση της Καταλονίας είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, μεγάλο μέρος της χώρας αντιμετωπίζει παρόμοιες προκλήσεις, ιδιαίτερα στις νότιες και ανατολικές περιοχές. Στα μέσα Μαρτίου, οι ταμιευτήρες στη λεκάνη του Γκουανταλκιβίρ της Ανδαλουσίας είχαν κατά μέσο όρο το 26% της χωρητικότητάς τους, μια μονάδα κάτω από το εσωτερικό της Καταλονίας, και στη νοτιοανατολική λεκάνη Segura ήταν στο 36%. Αυτό έρχεται σε σύγκριση με το 83% της χωρητικότητας σε τμήματα του βορειοδυτικού τμήματος.
Τον Μάρτιο, η ισπανική μετεωρολογική υπηρεσία AEMET δήλωσε ότι η χώρα στο σύνολό της «συνεχίζει σε μια κατάσταση μετεωρολογικής ξηρασίας που ξεκίνησε πριν από περισσότερο από ένα χρόνο».
Δεν προκαλούνται όλες οι ξηρασίες από την κλιματική αλλαγή, αλλά η αυξημένη θερμότητα στην ατμόσφαιρα αφαιρεί περισσότερη υγρασία από τη γη, επιδεινώνοντας τις περιόδους ξηρασίας. Ο κόσμος έχει θερμανθεί κατά περίπου 1,1 βαθμό Κελσίου από την αρχή της βιομηχανικής εποχής και οι θερμοκρασίες αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται εκτός εάν υπάρξουν δραστικές περικοπές στις εκπομπές αερίων.
Σε κίνδυνο οι χώρες της Μεσογείου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα
Στην Ευρώπη, περιοχές όπως η Καταλονία – η οποία βρίσκεται στη Μεσόγειο Θάλασσα- είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένες, σύμφωνα με τον Μιγκέλ Μανζανάρες, μετεωρολόγο με έδρα τη Βαρκελώνη που μελετά ακραία καιρικά φαινόμενα στην ήπειρο.
«Η περιοχή της Μεσογείου είναι μια από τις πιο ευάλωτες περιοχές όσον αφορά την κλιματική αλλαγή», είπε, εντοπίζοντας χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα και εκείνες στα Βαλκάνια ως υψηλού κινδύνου. «Η Μεσόγειος Θάλασσα είναι μια κλειστή θάλασσα, που δημιουργεί το δικό της ατμοσφαιρικό περιβάλλον», πρόσθεσε.
Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορούν να επιδεινώσουν την ξηρασία. Στην περίπτωση της Καταλονίας, είπε ο Μανζανάρες, περιλαμβάνουν τον πληθυσμό της Βαρκελώνης και των γειτονικών της πόλεων, ο οποίος έχει αυξηθεί σε περισσότερους από 5,5 εκατομμύρια κατοίκους. Οι νέοι περιορισμοί που εισήγαγε η καταλανική περιφερειακή κυβέρνηση έχουν θέσει αυστηρούς περιορισμούς στη χρήση νερού σε αυτές τις περιοχές όπως για το πλύσιμο αυτοκινήτων και το πότισμα κήπων και τα όρια χρήσης του βιομηχανικού νερού μειώθηκαν κατά 15%.
Η εκτεταμένη χρήση νερού από την Ισπανία για τη γεωργία – που αντιπροσωπεύει το 80% της συνολικής χρήσης νερού – είναι ένας άλλος παράγοντας που επιδεινώνει την κατάσταση. Για το λόγο αυτό η τοπική αυτοδιοίκηση μείωσε τη χρήση νερού για τη γεωργία κατά 40%.
