Αγαπητοί αναγνώστες είμαι ο Χρήστος Λαρισαίος και σήμερα θα προχωρήσουμε σε μια εκπαιδευτική συζήτηση-συνέντευξη, που αποτελεί οδηγό για τους νέους φωτογράφους, όπως μας τον παρουσιάζει ο πολύπειρος φωτογράφος και πρώην καθηγητής σε αρκετές σχολές φωτογραφίας, Πολυδεύκης Ασωνίτης.
Ένας πολύπειρος φωτογράφος που υπήρξε καθηγητής σε αρκετές σχολές φωτογραφίας με κύριο το Πανεπιστήμιο δυτικής Αττικής. Θεωρώ πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μιλάμε για φωτογραφικά θέματα με έναν φωτογράφο ο οποίος παράλληλα είναι και εκπαιδευτικός. Σκοπός μου όπως έχω πει, μέσα από τις συνεντεύξεις με συναδέρφους, να αποκτήσει ο κόσμος ουσιαστικές γνώσεις και πληροφορίες για την τέχνη της φωτογραφίας.
Ο κύριος Πολυδεύκης κατάγεται από την Ήπειρο και συγκεκριμένα από την πόλη των Ιωαννίνων. Είναι διδάκτορας και με μεταπτυχιακό τίτλο της σχολής καλών τεχνών, τμήμα επιστημών τέχνης, στο αντικείμενο της σημειολογίας της τέχνης και τη διδασκαλία της εικαστικής αγωγής στην εκπαίδευση. Τον συνάντησα τυχαία μέσα από μια φωτογραφική ομάδα στο διαδίκτυο και αμέσως διέκρινα την ξεχωριστή του οπτική γωνία και την πολλή ενδιαφέρουσα δουλεία του.
Πάμε λοιπόν να διαβάσουμε τι μου είπε και τι απάντηση δίνει στο ερώτημα που θέσατε εσείς στον ίδιο, μέσα από τα προσωπικά μου social media.
Κύριε Πολυδεύκη, πώς χαρακτηρίζετε τον εαυτό σας ως φωτογράφο αλλά και ως χαρακτήρα;
Τον χαρακτηρίζω ως έναν επίμονο, διερευνητικό και συστηματικό χαρακτήρα που του αρέσει να τα βάζει με τη δυσκολία και το καλό αποτέλεσμα.
Πως ξεκινήσατε το ταξίδι σας στη φωτογραφία; Τι σας ώθησε σε αυτή την τέχνη;
Όταν σπούδαζα Οικονομικά, κατάλαβα ότι αυτές οι σπουδές ψυχρής διεκπεραίωσης δεν κάνουν για μένα. Δεν ταιριάζουν στο χαρακτήρα μου. Στράφηκα προς την Τέχνη. Να ζωγραφίζω δεν το είχα. Η Φωτογραφία μού επέτρεπε να εκφραστώ πιο άμεσα. Η σκέψη αποτυπώνεται ευκολότερα στη Φωτογραφία γιατί δεν περνάει από όλο το σώμα, όπως στη ζωγραφική.
Ποιος τομέας της φωτογραφίας σας έχει κερδίσει; Και σε ποιον εξειδικεύεστε;
Η Φωτογραφία Δρόμου με κέρδισε στην αρχή. Στη συνέχεια, ασχολήθηκα και με την Προσανατολισμένη Φωτογραφία. Σήμερα, έχω προχωρήσει σε ένα συνδυασμό και των δύο φωτογραφικών τάσεων. Δηλαδή, άλλοτε φωτογραφίζω τη φυσική εξέλιξη μιας σκηνής και άλλοτε την σκηνοθετώ.
Ως καθηγητής φωτογραφίας και εν ενεργεία φωτογράφος πείτε μας τι προσφέρει η γνώση σε έναν φωτογράφο πέρα από τα αυτονόητα; Δεν αρκεί το ταλέντο από μόνο του; Είναι αναγκαίο κομμάτι οι σπουδές σε κάποιον που θέλει να γίνει επαγγελματίας φωτογράφος;
Εδώ θα είμαι πολύ αυστηρός. Η Φωτογραφία είναι ένας συνδυασμός επιστημονικών πεδίων. Συνδυάζονται οι Θετικές Επιστήμες με τις Επιστήμες της Αισθητικής και της Τέχνης. Αρχικά λοιπόν, η Φωτογραφία ως Επιστήμη έχει αρχές, μέθοδο και κανόνες όπως όλες οι επιστήμες. Το ότι υπάρχουν σχολές φωτογραφίες, αυτό καταμαρτυρά. Το κομμάτι των σπουδών είναι πολύ απαραίτητο. Διαφορετικά, δε θα μιλούσαμε για επιστήμη της φωτογραφίας αλλά για μια απλή ενστικτώδη έκφραση. Στην περίπτωση αυτή, δε θα είχε κανείς το δικαίωμα να κρίνει τα αποτελέσματά της. Ως γνωστό, κρίνουμε βάσει κριτηρίων, τα οποία σπουδάζονται. Στο βαθμό, βέβαια, που μιλάμε για τη φωτογραφία και ως προσωπική έκφραση, υπεισέρχεται και το στοιχείο της ελεύθερης θεώρησης. Άλλο όμως ελεύθερη θεώρηση με επιστημονική βάση και άλλο αυθαιρεσία του τύπου: “ Έτσι μού αρέσει”. «Τέχνη» είναι ο συνδυασμός της προσωπικής και της επιστημονικής θεώρησης.
Το ταλέντο από μόνο του δεν αρκεί διότι δεν θα καλύψει τις γνώσεις που χρειάζονται. Απλώς, εάν έχεις ταλέντο έχεις μεγαλύτερες δυνατότητες για δημιουργικό αλλά και καλλιτεχνικό έργο. Τώρα, για τον «επαγγελματία» φωτογράφο που με ρωτάτε η έμφαση στην τεχνολογία είναι μεγαλύτερη. Όμως οι σπουδές είναι απαραίτητες τόσο γι’αυτόν όσο και τον προσωπικά δημιουργικό φωτογράφο.
Ποιο πιστεύετε είναι το επίπεδο της φωτογραφίας στη χώρα μας; Τόσο στο κομμάτι των επαγγελματιών φωτογράφων όσο και στο κομμάτι του απλού κοινού που γίνεται δέκτης της εικόνας;
Είναι σε υψηλό επίπεδο όσον αφορά το κομμάτι των επαγγελματιών αλλά και των προσωπικά δημιουργικών φωτογράφων. Να πω εδώ ότι ως επαγγελματία θεωρώ αυτόν που ανταποκρίνεται σε μία παραγγελία με στόχο να πληρωθεί. Από την άλλη, ως προσωπικά δημιουργικό φωτογράφο θεωρώ αυτόν που λογοδοτεί κυρίως (για να μην πω μόνο) στον εαυτό του. Όσον αφορά το κοινό, θεωρώ ότι είναι αδιάβαστο σε ζητήματα Τέχνης και Αισθητικής γενικότερα.
Κινητό και φωτογραφική μηχανή! Θεωρείτε έχουν δημιουργήσει σύγχυση στο κοινό στο κομμάτι της ποιότητας στη φωτογραφία; Στον επαγγελματικό κλάδο έχει κοστίσει αυτό;
Έχει επέλθει τεράστια σύγχυση. Η ποιότητα έπεσε. Λόγω του κατακλυσμού εικόνων παραμερίστηκαν αμέσως τα κριτήρια. Η εμπορευματοποίηση δεν θέλει τα κριτήρια διότι τα κριτήρια παρεμποδίζουν τη μαζική ενασχόληση του κοινού. Στον επαγγελματικό κλάδο έχει κοστίσει πολύ αυτό. Τώρα, το κοινό φωτογραφίζει τις κοινωνικές εκδηλώσεις μόνο του. Ένα σχετικά αποδεκτό αποτέλεσμα το διασφαλίζουν τα σημερινά κινητά. Όμως, τη Φωτογραφία ως δημιουργική προσωπική έκφραση δε μπορούν να την υποκαταστήσουν τα κινητά, διότι η «Τέχνη» ως δημιουργική πτυχή στηρίζεται πρωτίστως στο μυαλό και στη γνώση και λιγότερο στο μηχανικό μέσο.
Μπορεί ένας φωτογράφος στην Ελλάδα την δεδομένη στιγμή να βιοποριστεί πλήρως από την Τέχνη της φωτογραφίας; Ποιοι είναι οι κανόνες δεοντολογίας του επαγγέλματος της φωτογραφίας;
Μπορεί, εάν είναι σωστός στη δουλειά του. Αυτό αφορά τη υπευθυνότητα, τη συνέπεια, την καλή γνώση της τεχνολογίας, τη γνώση της αγοράς, τις οικονομικές δυνατότητες του κοινού. Να μην είναι πλεονέκτης και να μη κυνηγά το γρήγορο χρήμα. Επίσης, να έχει βασικές γνώσεις στη σύνθεση, στο φωτισμό, στην καλή οργάνωση των μορφών και του κάδρου, στην πρωτότυπη σκέψη, στην καλαισθησία γενικότερα.
Με ποιον τρόπο μπορεί ένας νέος φωτογράφος να εισχωρήσει στην αγορά εργασίας με το πέρας των Σπουδών του; Οι σχόλες είτε ιδιωτικές είτε δημόσιες προσφέρουν πλήρη προσόντα στους φωτογράφους;
Ναι, προσφέρουν. Μπορεί να ανοίξει το δικό του κατάστημα, να εργαστεί σε πρακτορείο, να εργαστεί ως βοηθός σε άλλον φωτογράφο. Εάν τον ενδιαφέρει η διδασκαλία της Φωτογραφίας, θα εκπονήσει Μεταπτυχιακό καθώς και Διδακτορικό στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό. Σιγά-σιγά όλα γίνονται.
Θεωρείτε ένας φωτογράφος μπορεί πιο εύκολα να αυξήσει το πελατολόγιο του στην επαρχία σε αντίθεση με τα μεγάλα αστικά κέντρα όπου ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος;
Ναι. Στην επαρχία είναι πιο εύκολα τα πράγματα. Ο κόσμος θέλει την υπεύθυνη και γρήγορη εξυπηρέτηση. Του αρέσει να έχει τον δικό του γρήγορο και καλό επαγγελματία φωτογράφο.
Ποιοι είναι οι κανόνες δεοντολογίας του επαγγέλματος της φωτογραφίας;
Συνέπεια, υπευθυνότητα, γνώσεις, υπομονή, λογικές τιμές. Να μη διακατέχεσαι από την αγωνία του γρήγορου και εύκολου κέρδους σε βάρος της ποιότητας και της δυνατότητας του αγοραστικού διότι γρήγορα θα χάσεις την πελατεία σου.
Ποιος είναι ο βασικός εξοπλισμός που χρειάζεται ένας αρχάριος φωτογράφος;
Ακόμη και ο αρχάριος πρέπει να έχει καλό εξοπλισμό. Ιδιαίτερα αυτός είναι που χρειάζεται στο ξεκίνημά του ένα καλό αποτέλεσμα που να τον ενθαρρύνει. Η μηχανή θα πρότεινα να έχει εύκολα επιφανειακά χειριστήρια, να είναι αδιάβροχη, να έχει αδιάβροχους φακούς με καλή φωτεινότητα, να έχει οφθαλμοσκόπιο και όχι μόνο οθόνη, υψηλά ISO, υψηλές ταχύτητες, μεσαία ανάλυση.
Ερώτηση Κοινού
Τα social media βοηθούν ουσιαστικά τον φωτογράφο; Μπορεί ο μεγάλος αριθμός αντιδράσεων και επισημάνσεων «μου αρέσει» να «κρίνει» σωστά μια φωτογραφία;
Τα social media βοηθούν έναν φωτογράφο στο να κάνει το έργο του ευρύτερα γνωστό. Ο αριθμός των likes δεν αποτελεί, οπωσδήποτε, ασφαλές κριτήριο ποιότητας. Μας κάνουν likes και οι φίλοι μας στο πλαίσιο των κοινωνικού κώδικα. Εάν όμως τα likes προέρχονται από ειδικούς της φωτογραφίας και από καταξιωμένους φωτογράφους, τότε αυτό είναι σημαντικό. Όσο περισσότερο υποβαλλόμαστε σε διαδικασίες αξιόπιστης κρίσης και αξιολόγησης τόσο καλύτερα είναι για το έργο μας.
Κλείνοντας θέλω να δώσετε μία η και περισσότερες συμβουλές στα νέα παιδιά που αγαπούν την τέχνη της φωτογραφίας και ετοιμάζονται να ξεκινήσουν το ταξίδι τους σε αυτή.
Συστηματική ενασχόληση, υπευθυνότητα, γνώσεις, πρωτότυπες ιδέες, συνεχή ενημέρωση σε θεωρητικά και τεχνικά θέματα, να μην κυνηγούν το εύκολο χρήμα, να έχουν υπομονή.
Σε αυτό το σημείο η συνέντευξη έφτασε στο τέλος της. Η συζήτηση με τον κ. Πολυδεύκη ήταν εποικοδομητική και κατά την γνώμη μου κερδίσαμε πάρα πολλές γνώσεις ενώ είδαμε μια ξεχωριστή οπτική γωνία. Τον ευχαριστώ θερμά για την τιμή που μου έκανε να μιλήσουμε για τα σημαντικότερα θέματα του κλάδου που απασχολούν πολύ κόσμο. Επιπλέον η ενεργή σας παρουσία και η στήριξή σε αυτήν την προσπάθεια μου είναι ιδιαίτερα αισιόδοξη και ουσιαστική. Για ακόμη μια φορά υπήρξε η συμμετοχή σας με το ερώτημα που θέσατε εσείς μέσω των προσωπικών μου social media, στον κ. Πολυδεύκη.
Εμείς ανανεώνουμε το ραντεβού μας για το μεθεπόμενο Σάββατο εδώ, στον Νο. 1 διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό της Αθήνας, τον planetwebradio.gr.
