Παγκόσμια Ημέρα Origami: Δες πώς η τέχνη της χαρτοδιπλωτικής μπορεί να σε ηρεμήσει

Κάθε χρόνο γιορτάζεται στις 11 Νοεμβρίου η Παγκόσμια Ημέρα «Origami». Πρόκειται για μία εικαστική τέχνη αλλά κι έναν εναλλακτικό τρόπο διασκέδασης με εφαρμογές σε διάφορους κλάδους όπως τα μαθηματικά, η ιατρική (αφού αξιοποιείται κι ως μέθοδος θεραπείας), η αρχιτεκτονική κ.ά. Στα ιαπωνικά “oru” σημαίνει διπλώνω και “kami”= χαρτί. 

Το origami ξεκίνησε να εξασκείται σαν μορφή τέχνης ήδη από το 1600 στην Ιαπωνία, αλλά η αρχή της ιδέας έχει τις ρίζες της από την εποχή της εφεύρεσης του χαρτιού. Αρχικά το χαρτί χρησιμοποιήθηκε από Κινέζους μόνο για συγγραφή και είχε σαν βάση το μετάξι. Αργότερα οι Ιάπωνες χρησιμοποίησαν ξύλο από σημύδα και μπαμπού για την κατασκευή του δικού τους χαρτιού και κάπως έτσι εξελίχθηκε από υλικό γραφής σε αντικείμενο φαντασίας και τέχνης.

Το πρώτο, επίσημα, κατασκεύασμα από χαρτί που έχει καταγραφεί είναι από το 1680 και ανήκει στην Ihara Saikaku. Είναι το λεγόμενο Rosei-ga yume-no cho-wa orisue που απεικονίζει δυο πεταλούδες και χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα σε πολλά γαμήλια τραπέζια για να τυλίξει φιάλες από αλκοόλ ή και μαχαιροπίρουνα.

Το πιο διάσημο όμως origami της Ευρώπης του 17ου αιώνα ήταν ένα πουλί γνωστό με το ισπανικό του όνομα: pajarita. Το σύμβολο αυτής της τέχνης έγινε αυτομάτως το πουλί γερανός, το οποίο θεωρείται ιερό πουλί για τους Ιάπωνες και πιστεύεται ότι μπορεί να ζήσει έως χίλια χρόνια. Σύμφωνα με έναν παλιό μύθο αν κάποιος διπλώσει 1.000 χάρτινους γερανούς, μπορεί να ζητήσει την εκπλήρωση μιας ευχής από το ιερό αυτό πουλί.

Καταπολέμηση του Alzheimer

Με το origami αναπτύσσεται η φαντασία και η δημιουργικότητα μικρών και μεγάλων, αλλά τονώνεται και η αυτοπεποίθησή τους μιας και κατασκευάζουν ένα τέλειο δημιούργημα. Με την κατάλληλη καθοδήγηση, ξεκινώντας από τα πρώτα στάδια και μαθαίνοντας τις διπλώσεις και τα τσακίσματα, μπορούμε να κατασκευάσουμε υπέροχα καλλιτεχνήματα. Επίσης είναι πολύ σημαντικό ότι βοηθά την ενίσχυση της λεπτής κινητικότητας στα παιδιά, τη συγκέντρωση και τη χαλάρωση, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι η ενασχόληση με το origami βοηθάει στην πρόληψη και καταπολέμηση του Alzheimer.

Διαφορετικά είδη

Στο παραδοσιακό origami δημιουργείς ένα σχέδιο χρησιμοποιώντας ένα τετράγωνο κομμάτι χαρτί- συνήθως 15×15 εκ διάσταση. Υπάρχει και η τεχνική του kirigami στην οποία επιτρέπεται και το κόψιμο με ψαλίδι (kiru σημαίνει κόβω) ενώ στην τεχνική του storygami -που απευθύνεται σε μικρότερα παιδιά- παράλληλα με τα διπλώματα διηγείσαι ένα παραμύθι.

Αναλυτικά: Τρόποι αναδίπλωσης του χαρτιού για κατασκευές 

• realistic: δημιουργίες που παρουσιάζουν τα κύρια χαρακτηριστικά του θέματος, που συχνά οδηγούν σε περίπλοκα σχέδια με πολλά βήματα.
• minimal: μοντέλα με ελάχιστες πτυχές και έμφαση στην απλότητα.
• modular: μοντέλα φτιαγμένα από πολλαπλά φύλλα. Οι πτυχές τους μπαίνουν η μία μέσα στην άλλη και σχηματίζουν πολύγωνα και πολυεδρικά σχήματα. Όλα αυτά τα φύλλα διπλώνονται με τον ίδιο τρόπο.
• composite: μοντέλα από πολλαπλά φύλλα χαρτί, το καθένα από τα οποία διπλώνεται με διαφορετικό τρόπο.
• practical: μοντέλα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, όπως φάκελοι, κουτιά, πιάτα, κύπελλα…
• pureland: μοντέλα εύκολα στην αντιγραφή που κατασκευάζονται μόνο από τετράγωνο χαρτί.
• tessellations: μοντέλα που δημιουργούνται με τη βοήθεια μίας γεωμετρικής μεθόδου, με το μοτίβο των διπλωμένων άκρων σε όλο το χαρτί. Αυτά μπορεί να είναι επίπεδά ή τρισδιάστατα.
• wet folding: μοντέλα που φτιάχνονται από ειδικό χαρτί. Αυτό το χαρτί έχει μία κόλλα που επιτρέπει την εύκολη αναδίπλωση και στη συνέχεια σκληραίνει καθώς στεγνώνει.
• crumpled: μοντέλα που κατασκευάζονται με ειδική τεχνική. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιεί το τσαλάκωμα του χαρτιού πριν την αναδίπλωση δίνοντας έτσι πολύ ρεαλιστικές μορφές.