Κομισιόν: Πλαφόν στα υπερκέρδη των παραγωγών ενέργειας ανακοίνωσε η φον ντερ Λάιεν
14 Σεπτεμβρίου 2022
Το σχέδιο της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης – Θα προταθούν μέτρα περιορισμού κατανάλωσης ενέργειας
Το σχέδιο της Κομισιόν για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης ανακοίνωσε το πρωί της Τετάρτης η πρόεδρός της, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, στην ετήσια ομιλία για την «Κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία επέλεξε να φορέσει σακάκι και μπλούζα στα χρώματα της Ουκρανίας, αναφέρθηκε στο ξεκίνημα της ομιλίας της στην εισβολή της Ρωσίας δεσμευόμενη ότι η ΕΕ θα συνεχίζει να στηρίζει το Κίεβο ενώ στη συνέχεια περιέγραψε το σχέδιο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης προτείνοντας περιορισμό της κατανάλωσης ενέργειας κατά τις ώρες αιχμής ώστε να μειωθεί η συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργεια στην ΕΕ και πλαφόν στα υπερκέρδη των εταιρειών παραγωγής ενέργειας με χαμηλό κόστος.
Επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας τις προηγούμενες ώρες η πρόεδρος της Κομισιόν ανακοίνωσε ότι θα προταθούν μέτρα στα κράτη μέλη για να μειώσουν την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και για την στήριξη επιχειρήσεων.
Ανακοίνωσε, επίσης, πλαφόν (cap) στα κέρδη των εταιρειών που παράγουν ηλεκτρικό ρεύμα με στόχο να συγκεντρωθούν περισσότερα από 140 δισεκατομμύρια ευρώ. «Οι εταιρείες που παράγουν ενέργεια με χαμηλό κόστος έχουν έσοδα που δεν είχαν ποτέ στο παρελθόν. Δεν το ονειρεύτηκαν ποτέ. Τα κέρδη είναι καλά. αλλά στην εποχή μας, είναι λάθος να λαμβάνουμε εξαιρετικά έσοδα και κέρδη ρεκόρ, επωφελούμενοι από τον πόλεμο και στην πλάτη των καταναλωτών μας. Σε αυτούς τους καιρούς, τα κέρδη πρέπει να μοιράζονται και να διοχετεύονται σε αυτούς που τα χρειάζονται περισσότερο. Και ως εκ τούτου, η πρότασή μας περιλαμβάνει επίσης τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα που πρέπει να συνεισφέρουν, ώστε να συγκεντρωθούν περισσότερα από 140 δισεκατομμύρια ευρώ για τα κράτη μέλη».
Η εισφορά αυτή θα αφορά στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας που δεν χρησιμοποιούν φυσικό αέριο, αλλά αιολική, ηλιακή, γεωθερμική ενέργεια, απόβλητα, πυρηνική ενέργεια, λιγνίτη, πετρέλαιο και ορισμένα είδη υδροηλεκτρικής ενέργειας και βιομάζας με τις πληροφορίες να θέλουν τις χώρες της ΕΕ να μπορούν να εισπράττουν την εν λόγω εισφορά και να αναδιανέμουν τα κεφάλαια στους καταναλωτές.
Η πρόεδρος της Κομισιόν αναφέρθηκε και στο σχέδιο δημιουργίας μιας νέα ευρωπαϊκής τράπεζας για το υδρογόνο «που θα βοηθήσει για να δημιουργήσουμε μια αγορά υδρογόνου» προσθέτοντας ότι θα εξασφαλιστούν κονδύλια 3 δισ. ευρώ για την πρωτοβουλία αυτή.
Όπως υπογράμμισε η πρόεδρος της Κομισιόν, όλα αυτά είναι έκτακτα και προσωρινά μέτρα. «Εργαζόμαστε για να συμπεριλάβουμε τη συζήτησή μας για τα ανώτατα όρια τιμών του φυσικού αερίου, πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για χαμηλότερες τιμές φυσικού αερίου. Επομένως, από τη μία πλευρά, πρέπει να διασφαλίσουμε την ασφάλεια του εφοδιασμού. Από την άλλη πλευρά, πρέπει να διασφαλίσουμε την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα, την ασφάλεια του εφοδιασμού, διότι το αέριο πρέπει ακόμη να έρθει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Από την άλλη πλευρά, εάν είναι πολύ ακριβό, βλάπτει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά μας. Έτσι, θα αναπτύξουμε με τα κράτη-μέλη ένα σύνολο μέτρων για να λάβουμε υπόψη την ιδιαίτερη φύση της σχέσης μας με τους προμηθευτές, που κυμαίνονται από αναξιόπιστους προμηθευτές όπως η Ρωσία έως υπεύθυνους όπως οι Νορβηγοί φίλοι μας για παράδειγμα.
Η πρόεδρος φον ντερ Λάιεν ανέφερε επίσης ότι σήμερα οι αγορές φυσικού αερίου έχουν αλλάξει δραματικά από το φυσικό αέριο αγωγών που είχε παλαιότερα αφθονία σε αυξανόμενες ποσότητες LNG, αλλά η χρήση αναφοράς στην αγορά φυσικού αερίου δεν έχει προσαρμοστεί. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Επιτροπή θα εργαστεί για τη θέσπιση ενός πιο αντιπροσωπευτικού σημείου αναφοράς για την εμπορία ηλεκτρικής ενέργειας που θα αντικατοπτρίζει πραγματικά αυτήν την αλλαγή στην αγορά που είδαμε και ταυτόχρονα γνωρίζουμε επίσης ότι οι εταιρείες ενέργειας αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ρευστότητας στις μελλοντικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας . Θα συνεργαστούμε με τις ρυθμιστικές αρχές για να διευκολύνουμε αυτά τα προβλήματα τροποποιώντας τους κανόνες λαμβάνοντας μέτρα για τον περιορισμό της αστάθειας των τιμών και θα τροποποιήσουμε το προσωρινό πλαίσιο κρατικών ενισχύσεων τον Οκτώβριο για να επιτρέψουμε την παροχή κρατικών εγγυήσεων διατηρώντας παράλληλα ίσους όρους ανταγωνισμού. Αυτό είναι πολύ σύνθετο ζήτημα».
Παράλληλα υπογράμμισε ότι οι καταναλωτές θα πρέπει να αποκομίσουν τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας χαμηλού κόστους: «Αυτός πρέπει να είναι ο σκοπός. Πρέπει λοιπόν να αποσυνδέσουμε την κυρίαρχη επιρροή του φυσικού αερίου στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας και αυτός είναι ο λόγος που θα κάνουμε μια βαθιά και ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Κομισιόν ο απαραίτητος μετασχηματισμός για την απεξάρτηση από το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα έχει ξεκινήσει. «Συμβαίνει στη Βόρεια Θάλασσα και τη Βαλτική Θάλασσα, όπου τα κράτη μέλη μας συμφώνησαν να επενδύσουν μαζικά στην αιολική ενέργεια. Συμβαίνει στη Σικελία, όπου το μεγαλύτερο εργοστάσιο ηλιακής ενέργειας της Ευρώπης θα κατασκευάσει σύντομα τη νέα γενιά πάνελ. Και συμβαίνει στη Βόρεια Γερμανία, όπου τα τοπικά τρένα κινούνται πλέον με πράσινο υδρογόνο. Και το υδρογόνο μπορεί να αλλάξει το παιχνίδι για την Ευρώπη. Με το REPowerEU, διπλασιάσαμε τον στόχο μας για το 2030 να παράγουμε δέκα εκατομμύρια τόνους ανανεώσιμου υδρογόνου στην ΕΕ, κάθε χρόνο. Γι’ αυτό μπορώ σήμερα να ανακοινώσω ότι θα δημιουργήσουμε μια νέα Ευρωπαϊκή Τράπεζα Υδρογόνου.
Τα βασικά προβλήματα που πρέπει να επιλύσουν πλέον το Συμβούλιο της ΕΕ (σ.σ οι υπουργοί Ενέργειας των κρατών – μελών) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο (σ.σ αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων των 27), είναι το ενδεχόμενο επιβολή πλαφόν στο φυσικό αέριο και το ζήτημα της επιβολής της έκτακτης εισφοράς στα υπερκέρδη των εταιρειών παραγωγής ενέργειας.
Στο πρώτο ζήτημα, τουλάχιστον 15 κράτη – μέλη ζητούν επιβολή πλαφόν στο σύνολο του φυσικού αερίου που εισάγει η ΕΕ και όχι μόνο στο ρωσικό, καθώς υφίσταται ο κίνδυνος να μηδενιστούν οι ροές ρωσικού αερίου σε κράτη – μέλη που εξαρτώνται ακόμα από αυτό, με αποτέλεσμα άλλα κράτη – μέλη που έχουν αποθηκεύσει αρκετές ποσότητες υγροποιημένου αερίου, να το μοιραστούν με αυτά που το χρειάζονται.
Στο δεύτερο ζήτημα οι ενστάσεις είναι περισσότερο τεχνικές, παρά ουσιαστικές, καθώς σε περίπτωση που η έκτακτη εισφορά χαρακτηριστεί ως φορολόγηση, τότε η απόφαση δεν θα ληφθεί με πλειοψηφία αλλά θα απαιτείται ομοφωνία από το Συμβούλιο.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξέφρασε, επίσης, την ξεκάθαρη θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διατηρήσει τις κυρώσεις που έχει επιβάλει κατά της Ρωσίας και παράλληλα να συνεχίσει την οικονομική στήριξη της Ουκρανίας.
Όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν «οι κυρώσεις μας θα παραμείνουν δεν θα αλλάξει τίποτα. Δεν θα επιδιώξουμε καμία συνδιαλλαγή, αλλά θα δείξουμε αποφασιστικότητα». Σύμφωνα με την ίδια, η οικονομία της Ρωσίας βρίσκεται στη εντατικη, έχει μειωθεί κατά 75% το εισόδημα η Aeroflot δεν μπορεί να πετάξει τα αεροπλάνα της, η ρωσική βιομηχανία είναι σε διάλυση και εκείνοι που έφεραν τη ρωσική οικονομία στο σημείο καταστροφής βρίσκονται στο Κρεμλίνο.
Οι ευρωπαϊκές παρεμβάσεις, άλλωστε, θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό και το μοντέλο επιδότησης για το φυσικό αέριο, το οποίο αναμένεται να έχει κλιμακωτά χαρακτηριστικά, όπως θα γίνει και με το ηλεκτρικό ρεύμα. Αυτό αποκάλυψε χθες ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης (Alpha 9,89). Ο ακριβής τρόπος στήριξης δεν έχει κλειδώσει και μένει να φανεί, αν θα υπάρχει και “μπόνους κατανάλωσης”, όπως θα γίνει με το ρεύμα.
