ΔΕΘ: Τα δύο σενάρια για φθηνό εισιτήριο στα Μέσα Μεταφοράς

Σύσκεψη την Τρίτη για τις τελευταίες «πινελιές» – Οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις του σχεδίου της στέγης για νέους

Με το πακέτο της ΔΕΘ να είναι υπό τελική διαμόρφωση, η κυβέρνηση επιβεβαίωσε χθες δια του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου το δημοσίευμα του “Θέματος” την Κυριακή για τις σκέψεις επιδότησης των αστικών συγκοινωνιών, προκειμένου οι πολίτες να χρησιμοποιούν λιγότερο τα αυτοκίνητά τους και να μειώσουν το κόστος για τον οικογενειακό προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με πληροφορίες του protothema.gr, δύο είναι τα βασικά σενάρια στο τραπέζι της κυβέρνησης που έχουν συζητηθεί για φθηνότερα εισιτήρια στις αστικές συγκοινωνίες. Το πρώτο είναι περισσότερο οριζόντιο και προβλέπει τη μεγάλη μείωση των τιμών των μηνιαίων καρτών για τις αστικές συγκοινωνίες και για τους νυν κατόχους και για όσους θα τις προμηθευτούν από εδώ και πέρα. Σήμερα το κόστος είναι στα 30 ευρώ τον μήνα και η συζήτηση είναι να γίνει μια ουσιαστική μείωση π.χ. στην περιοχή των 15 ευρώ.

Η άλλη εναλλακτική που είναι περισσότερο στοχευμένη για τους νέους ανθρώπους είναι, για ορισμένους μήνες, να υπάρξει δωρεάν μετακίνηση των νέων ως 25 ή 30 ετών με τα ΜΜΜ. Όπως είναι προφανές, η διεύρυνση του ηλικιακού ορίου σημαίνει και αύξηση του κόστους του μέτρου. Η Γερμανία, πάντως, υιοθέτησε το μέτρο της πώλησης μηνιαίων καρτών για τα ΜΜΜ αντί 9 ευρώ για τους τρεις καλοκαιρινούς μήνες, με την επιβατική κίνηση να εκτοξεύεται. Βεβαίως, όπως υπογραμμίζει αρμόδιος παράγων στο protothema.gr, το κρίσιμο στην ελληνική περίπτωση είναι να βρεθούν οι πόροι κεντρικά, από το ΓΛΚ ή από άλλες πηγές, καθώς, παρά την αύξηση της επιβατικής κίνησης το τελευταίο διάστημα, το budget των αστικών συγκοινωνιών δεν αντέχει μια τέτοια παρέμβαση.

«Κλειδώνουν» τα μέτρα

Το περιεχόμενο του λεγόμενου «καλαθιού» της ΔΕΘ, πάντως, κλείνει με δυσκολίες και αγνώστους στην όλη εξίσωση. Και αυτό γιατί οι τιμές του αερίου ανεβοκατεβαίνουν καθημερινά, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καθαρότητα στον ορίζοντα, ενώ η κυβέρνηση δεν θέλει να τινάξει την μπάνκα στον αέρα, καθώς σε μια περίοδο με έντονες αβεβαιότητες κρίνεται απαραίτητο να υπάρχουν εφεδρείες για όλη τη διάρκεια του χειμώνα. Κατά πληροφορίες του protothema.gr, πάντως, για την Τρίτη προγραμματίζεται μια ευρεία σύσκεψη για να μπουν οι τελευταίες πινελιές στις πρωθυπουργικές εξαγγελίες, αλλά και για να είναι όλοι σίγουροι ότι ο…λογαριασμός βγαίνει.

«Δεν θα ενδώσουμε σε πιέσεις πέραν των ανώτατων ορίων που μας δίνει το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και το Υπουργείο Οικονομικών», υπογράμμισε πριν από μερικές ο πρωθυπουργός μέσα στο Υπουργικό, δίνοντας τον τόνο και στους υπουργούς του και στέλνοντας ένα μήνυμα και εκτός των τειχών του Μεγάρου Μαξίμου, με δεδομένο ότι ασκούνται έντονες πιέσεις για μια πιο επεκτακτική πολιτική.

Οι άγνωστοι και τα μέτρα

Ο λόγος της καθυστέρησης της κατάρτισης του πακέτο δεν είναι για να κάνει…σασπένς η κυβέρνηση, αλλά γιατί ακόμα εξακολουθούν να υπάρχουν άγνωστοι στην εξίσωση. Ο πρώτος άγνωστος είναι τα στοιχεία του Β’ τριμήνου του έτους, τα οποία αναμένεται να είναι καλύτερα του αναμενομένου και να δώσουν ώθηση στην οικονομία. Παράλληλα, τις επόμενες μέρες στο οικονομικό επιτελείο θα έχουν μια πρώτη εικόνα από την πορεία των εσόδων του Αυγούστου. Τέλος, το μεγάλο ερωτηματικό έχει να κάνει με τις τιμές του φυσικού αερίου και τα μέτρα που σκοπεύει να πάρει η Ευρώπη για μια παρέμβαση στο κόστος ενέργειας. «Μέσα σε δύο μέρες, η τιμή του αερίου έπεσε 110 ευρώ. Πρακτικά, αυτό σημαίνει διαφορά σχεδόν 8 δις για το δικό μας ΑΕΠ, αν πολλαπλασιάσει κανείς το ύψος της διαφοράς με τις απαιτούμενες 70 εκ. MWH που καταναλώνουμε», υπογράμμιζε ανώτερο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου στο “ΘΕΜΑ”, θέλοντας να καταδείξει την αυξημένη αβεβαιότητα της περιόδου.

Στην πραγματικότητα, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης είναι περισσότερο διατεθειμένο για στοχευμένες παρεμβάσεις και όχι για οριζόντια μέτρα που μπορούν να γυρίσουν μπούμερανγκ. Σύμφωνα με τις νεότερες πληροφορίες που περιέρχονται στο “ΘΕΜΑ”, η ενίσχυση για το ρεύμα θα συνεχιστεί για όσο αυτό είναι απαραίτητο, άρα μιλάμε οπωσδήποτε και για κάποιους μήνες του 2023. Μένει να φανεί, βεβαίως, ποια θα είναι η κρατική συμμετοχή, όσο περνά ο καιρός. Από την άλλη, όμως, η προοπτική ενίσχυσης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις με φυσικό αέριο σχεδόν προεξοφλείται, ενώ μελετώνται και κίνητρα για στροφή στο πετρέλαιο από το φυσικό αέριο. Η στήριξη για τα καύσιμα θα εξαρτηθεί από τη διαφαινόμενη πορεία της τιμής του πετρελαίου, αν και θεωρείται δύσκολο να διατηρηθεί στα υψηλά επίπεδα του Fuel Pass 2. Το επίδομα θέρμανσης θα είναι αυξημένο ως ποσό και μένει να φανεί τι θα γίνει με την περίμετρο, ενώ εκκρεμότητα υπάρχει και για το αν θα δοθεί νέα επιταγή ακρίβειας.

Τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα, όταν η κουβέντα γυρίζει στο 2023, καθώς θα συνεχίσει να είναι ζητούμενη η στήριξη για το ρεύμα και τότε. Προαναγγελθείσα είναι η αύξηση σε έναν μεγάλο αριθμό κύριων συντάξων πάνω από 6%, ενώ ειλημμένη θεωρείται η απόφαση για την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους. Από εκεί και πέρα, όλα παίζονται, όπως για παράδειγμα η προοπτική μείωσης του τέλους επιτηδεύματος κατά 50% για τους ελεύθερους επαγγελματίες, για το οποίο υπάρχουν δεύτερες σκέψεις.

Από εκεί και πέρα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, όλοι εκτιμούν ότι ο κ. Μητσοτάκης κρατά έναν «άσσο» για την ομιλία του, την τελευταία πριν τις εκλογές, τις οποίες ο ίδιος προσδιορίζει στο επόμενο εννιάμηνο, άρα περί τον Μάιο. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να το πει με ασφάλεια, διότι ο κ. Μητσοτάκης στους συνεργάτες του εξηγεί ότι δεν θα πρέπει να διασαλευθεί η πορεία που έχει χαράξει η χώρα, ιδίως σε μια περίοδο που θέλει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα όσο νωρίτερα το 2023 αυτό είναι εφικτό.

Ανοίγουν κλειστά διαμερίσματα

Βεβαίως, ένα μεγάλο κομμάτι των εξαγγελιών του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ θα αφορά τη στέγη για νέους, ένα «πακέτο» που, όπως έχει αναφερθεί, είναι εμβέλειας 1,5 δισ. και περιλαμβάνει βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις. Οι δύο άξονες του σχεδίου είναι η αξιοποίηση των δημοσίων κτιρίων, αλλά και η παροχή κινήτρων σε ιδιώτες.

Όπως πληροφορείται το “ΘΕΜΑ”, η κεντρική ιδέα στο κυβερνητικό επιτελείο αφορά από τη μία την παροχή οικονομικών κινήτρων σε νέους ανθρώπους που έχουν κάποιο τίτλο ιδιοκτησίας για κλειστό οίκημα, ώστε να το αξιοποιήσουν για ιδιοκατοίκηση και από την άλλη την αξιοποίηση δημοσίων κτιρίων. Θα πρόκειται για ένα «καλό πακέτο», όπως λένε πηγές με γνώση των διεργασιών, στα πρότυπα του “Εξοικονομώ”, αλλά σημαντικά ενισχυμένο. Η στόχευση του πακέτου θα αφορά νέους, έως και τριαντάρηδες, ενώ θα υπάρχουν και κάποια εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ώστε να περιορίζεται κάπως η δεξαμενή των δικαιούχων. Η ειδοποιός διαφορά εν σχέσει με ένα γενικευμένο επίδοημα είναι ότι αυτή η ενίσχυση θα αφορά νέους που είναι ιδιοκτήτες ή έχουν είτε ψιλή κυριότητα είτε επικαρπία σε κάποιο οίκημα, ώστε να προβούν σε όλες τις αναγκαίες εργασίες, προκειμένου αυτό να είναι κατοικήσιμο.

Βεβαίως, στην κυβέρνηση δεν θέλουν να δώσουν ώθηση στο AirBnB, να λειτουργήσει αυτό το πακέτο, δηλαδή, ως ένα κίνητρο για κάποιους να αναμορφώσουν διαμερίσματα και να τα βάλουν στη δημοφιλή πλατφόρμα που έχει ωθήσει τα ενοίκια σε υψηλά επίπεδα και έχει συρρικνώσει δραματικά το διαθέσιμο στοκ διαμερισμάτων ιδιως στην Αθήνα. Εξ ου και θα υπάρχει κάποια φόρμουλα, ώστε αυτό να αποτρέπεται. .

Εκτός των κινήτρων στους νέους ιδιοκτήτες, όπως προαναφέρθηκε, η κυβέρνηση προσανατολίζεται και μια ευρύτερη στρατηγική αξιοποίησης τόσο κτιριακών υποδομών όσο και της χρηματικής «κάβας» ως και 1,5 δισ. του ΟΑΕΔ, για την αντιμετώπιση του οξύτατου προβλήματος της στέγασης. Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ), όπως μετονομάζεται ο ΟΑΕΔ, θα αποτελέσει τον πυλώνα του σχεδίου για τη στήριξη ιδίως των οικονομικά ασθενέστερων, καθώς, παρά το υψηλό ποσοστό ιδιοκατοίκησης που έχει η χώρα μας, περίπου το 1/3 του πληθυσμού ξοδεύει περίπου τα 2/5 του μηνιαίου εισοδήματός του για το κόστος στέγης. Το εν λόγω αποθεματικό του 1,5 δισ. σωρεύτηκε από εισφορές τα χρόνια των Μνημονίων και έχει μείνει άθικτο, όντας “προίκα” για τον νέο οργανισμό. Η ΔΥΠΑ, αντί να δημιουργεί εργατικές κατοικίες, θα μπορεί να εκμισθώνει μέσω ΣΔΙΤ ακίνητα ή να αγοράζει οικόπεδα για την ανάπτυξή τους. Υπό αυτό το πρίσμα, μεταξύ άλλων, «στο τραπέζι» είναι η παραχώρηση διαμερισμάτων με ιδιαίτερα χαμηλό νοίκι και option για τους ενοικιαστές να αγοράσουν το οικόπεδο έναντι ενός λογικού αντιτίμου ύστερα από μερικά χρόνια. Η επιδότηση ενοικίου είναι επίσης ένα μέτρο που έχει εξεταστεί, αλλά φαίνεται δύσκολο να προχωρήσει βραχυπρόθεσμα.