Σήμα κινδύνου για την ξηρασία στην Ευρώπη

Πλήττονται ενεργειακή ασφάλεια, τιμές και μεταφορές τροφίμων, βιοποικιλότητα

Χήνα αναζητεί νερό στη Βέλενς, την τρίτη μεγαλύτερη φυσική λίμνη της Ουγγαρίας και δημοφιλή παραθεριστικό προορισμό, η οποία έχει στερέψει. [A.P.]

Σε δραματική κατάσταση έχει περιέλθει τις τελευταίες εβδομάδες η Ευρώπη εξαιτίας όχι μόνο των πολύ υψηλών θερμοκρασιών, ακόμα και σε κράτη που δεν είχαν εμπειρία από τέτοιες καιρικές συνθήκες, όπως η Βρετανία, αλλά και από την πρωτοφανή ξηρασία, η οποία εκτιμάται ότι είναι η χειρότερη των τελευταίων 500 ετών.

Ο χάρτης που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Ξηρασίας είναι στην πραγματικότητα μια θάλασσα κόκκινου και πορτοκαλί, με το 47% της έκτασης της Ε.Ε. να βρίσκεται σε κατάσταση «προειδοποίησης» και το 17% σε κατάσταση «συναγερμού» για ξηρασία. Ηδη, η νοτιοανατολική Αγγλία έχει κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας και έχουν ληφθεί μέτρα για τη μείωση της κατασπατάλησης των υδάτινων πόρων.

Παραμένει άγνωστο, ωστόσο, μέχρι ποιου σημείου ευθύνεται η κλιματική αλλαγή για τη σημερινή κρίση. Αναμφίβολα, η μεγάλη καλοκαιρινή ζέστη διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην εξάτμιση των υδάτινων πόρων αλλά και στην αλλοίωση των μετεωρολογικών προτύπων, που κατέστησαν εντονότερη την ανομβρία. Οι ειδικοί επιστήμονες, μάλιστα, προβλέπουν ότι τόσο στη Μεσόγειο όσο και στη Δυτική Ευρώπη ο κίνδυνος ξηρασίας, με όλες τις συνέπειες που αυτή έχει, θα αυξάνεται με το πέρασμα των ετών. Και οι συνέπειες δεν είναι διόλου αμελητέες.

Το 47% της έκτασης της Ε.Ε. βρίσκεται σε κατάσταση «προειδοποίησης» και το 17% σε κατάσταση «συναγερμού».

Ο ενεργειακός τομέας, για παράδειγμα, επηρεάζεται, καθώς η χαμηλή στάθμη των υδάτων σε λίμνες και ποτάμια δεν επιτρέπει την ομαλή λειτουργία των μονάδων παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας. Ταυτόχρονα επηρεάζονται οι μονάδες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, καθώς τα θερμότερα και μειωμένης ποσότητας νερά στους ποταμούς δεν επιτρέπουν την ορθή ψύξη των αντιδραστήρων. Η Ελβετία αναγκάστηκε ήδη να θέσει εκτός λειτουργίας μία από τις τρεις μονάδες της.

Την ίδια στιγμή, η χαμηλότερη στάθμη υδάτων στα ποτάμια προκαλεί μεγάλα προβλήματα στη μεταφορά εμπορευμάτων διαμέσου αυτών. Και μόνο η διακοπή της ναυσιπλοΐας στον Ρήνο θα πυροδοτήσει ανυπέρβλητα εμπόδια στη μεταφορά αγαθών, προκαλώντας εκτός από υψηλότερη κοστολόγηση πολλών προϊόντων και σημαντικές καθυστερήσεις στη διάθεσή τους.

Αναμφίβολα και το περιβάλλον υποφέρει από τη μεγάλη ξηρασία. Η αύξηση της θερμοκρασίας και η πτώση της στάθμης των ποτάμιων υδάτων μπορούν να προκαλέσουν μαζικό θάνατο ψαριών, όπως συνέβη πρόσφατα στην Αυστρία. Δυσμενείς συνθήκες δημιουργεί η κατάσταση και για τα πτηνά, που πλήττονται ταυτόχρονα από την καταστροφή των βιοτόπων τους εξαιτίας των δασικών πυρκαγιών. Ηδη, οι επιστήμονες προειδοποιούν για ταχύτατη μείωση των ζωικών ειδών, η οποία ενδέχεται να ανατρέψει τη διατροφική αλυσίδα.

Με πλοία η μεταφορά πόσιμου νερού στη Χώρα των Βάσκων 

H ξηρασία… τέχνας κατεργάζεται και η βόρεια Ισπανία, που πλήττεται από τη δριμύτερη ξηρασία των τελευταίων 163 ετών, αποφάσισε να αναζητήσει νέους τρόπους προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό οι κάτοικοι ορισμένων πόλεων. 

Ετσι, για την αντιμετώπιση της μεγάλης –ιστορικής, όπως αναφέρουν οι αρμόδιοι– λειψυδρίας, η δημόσια εταιρεία ύδρευσης Consorcio de Aguas Bilbao Bizkaia, που έχει την ευθύνη υδροδότησης της Χώρας των Βάσκων, στράφηκε στη διά θαλάσσης μεταφορά πόσιμου νερού –δύο εκατ. λίτρα ημερησίως– προκειμένου να μη διψάσουν τέσσερις πόλεις.

Το πρόγραμμα θαλάσσιας μεταφοράς του νερού θα ξεκινήσει άμεσα και είναι η πρώτη φορά που εφοδιάζεται με αυτόν τον τρόπο ένα δίκτυο ύδρευσης. Το σκάφος θα μεταφέρει το νερό από την πόλη Μπιλμπάο στο Μπερμέο, έναν λιμένα σε απόσταση περίπου 30 χλμ.

Αν και η Χώρα των Βάσκων είναι γνωστή για το ηπιότερο κλίμα της, τις χαμηλότερες θερμοκρασίες και τα καταπράσινα τοπία, συγκριτικά με τα νότια τμήματα της Ισπανίας, η έντονη και παρατεταμένη ξηρασία του φετινού καλοκαιριού εξανάγκασε τις Αρχές να λάβουν αυστηρά μέτρα περικοπής της κατανάλωσης του πολύτιμου αγαθού, όπως είναι η απαγόρευση χρήσης νερού για ιδιωτικές πισίνες. Ταυτόχρονα, τέθηκαν εκτός λειτουργίας όλα τα δημοτικά σιντριβάνια. 

Οπως ανέφερε η ισπανική μετεωρολογική υπηρεσία, στην επαρχία της Βισκαϊκής από τον Μάιο έως τον Ιούλιο σημειώθηκαν τα μικρότερα ύψη βροχόπτωσης από το 1859.

Στόχος της μεταφοράς του νερού με πλοίο είναι, κατά κύριο λόγο, η προστασία ποταμών και πηγών από όπου αντλείται νερό για την υδροδότηση της Χώρας των Βάσκων. Σύμφωνα με τους ισπανικούς φορείς, η υπόλοιπη επαρχία δεν κινδυνεύει να πει «το νερό νεράκι» στο προσεχές μέλλον, καθώς το νερό που καταναλώνεται εκεί αντλείται από δεξαμενές. 

Να σημειωθεί, τέλος, ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, περίπου το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε περιοχές που κινδυνεύουν από λειψυδρία τουλάχιστον μία ημέρα κάθε μήνα.