Δόσεις δανείων: Τα ψιλά γράμματα από τις αυξήσεις επιτοκίων

Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, «η αύξηση των επιτοκίων μάς βοηθά να επαναφέρουμε τον πληθωρισμό σε χαμηλότερο επίπεδο». Αυτός είναι ο λόγος που το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια για πρώτη φορά τα τελευταία 11 χρόνια, ενώ περαιτέρω αυξήσεις είναι πιθανόν να σημειωθούν τους επόμενους μήνες. Αυτό απαντά στο γιατί αυξήθηκαν τα επιτόκια.

Το επόμενο ερώτημα είναι τι σημαίνει αυτή η αύξηση για τους δανειολήπτες. Με «δύο λόγια», θα αυξηθούν τα επιτόκια σε όλα τα νέα δάνεια, ενώ στα παλαιά αυτό εξαρτάται από το εάν είναι κυμαινόμενο ή σταθερό, ενώ η αύξηση του συνολικού κόστους για το δανειολήπτη έχει να κάνει και με τη διάρκεια αποπληρωμής που απομένει. Οσο περισσότεροι οι μήνες ή τα χρόνια μέχρι την αποπληρωμή τόσο θα ανέβει και το κόστος για το δανειολήπτη. Δεδομένου ότι υπάρχουν πολλοί αστερίσκοι και εξαιρέσεις, θα χρειαστούν περισσότερα από «δύο λόγια»…

Τι αλλάζει

Οι σημαντικότερες επιπτώσεις που καταγράφουν οι σχετικές αναλύσεις των τραπεζών προβλέπουν ότι το πρώτο κύμα από τις αποφάσεις της ΕΚΤ θα φέρει αύξηση των επιτοκίων στα δάνεια ακόμα και αυτών με κυμαινόμενο επιτόκιο που είχαν ως όρο να μη λαμβάνεται υπόψη η αρνητική τιμή του Euribor γιατί για διάρκειες 3 μηνών είναι ήδη θετικό. Οι επιπτώσεις αφορούν κυρίως στα δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο. Μικρότερη επιβάρυνση θα έχουν τα παλαιότερα στεγαστικά δάνεια που εκταμιεύτηκαν προ του 2010 και καθώς βρίσκονται κοντά στην αποπληρωμή τους οι περισσότεροι τόκοι έχουν ήδη πληρωθεί και απομένει σχεδόν καθαρό κεφάλαιο. Εδώ δεν πρόκειται να υπάρξουν αυξήσεις στις μηνιαίες δόσεις.

Η αύξηση των επιτοκίων επηρεάζει και νέα δάνεια άσχετα με το αν είναι σταθερού ή κυμαινόμενου επιτοκίου, καθώς τα προσφερόμενα επιτόκια θα αυξηθούν, με αποτέλεσμα ο δανεισμός να γίνει ακριβότερος. Ειδικότερα, στα δάνεια με σταθερό επιτόκιο, αυτό διαμορφώνεται με βάση τις αποδόσεις των ομολόγων, επειδή οι τράπεζες χρησιμοποιούν swap για να εξασφαλίσουν το κόστος, όταν τα δάνεια έχουν αποπληρωμή σε μεγάλη διάρκεια. Για αυτό, όταν αυξάνονται τα επιτόκια, δεν αυξάνεται το κόστος ούτε για τις τράπεζες ούτε για τους δανειολήπτες. Η διαφορά στο επιτόκιο με τα κυμαινόμενου θα φτάσει σύντομα προς το 2,5%. Οι τράπεζες εκτιμούν ότι ακόμα και μέσα στο 2023 το επιτόκιο των στεγαστικών θα φτάσει έως 4,5% για τα κυμαινόμενου και έως 7% για τα σταθερού.

Η ΕΚΤ στις ανακοινώσεις της άφησε ανοιχτό παράθυρο για νέο γύρο αυξήσεων στα επιτόκια, με τους αναλυτές να εκτιμούν ότι δεν αποκλείεται το 2022 να κλείσει με συνολική άνοδο στα βασικά επιτόκια κοντά στο 1%.

Τράπεζες

Τα νέα δεδομένα εκτιμάται ότι θα φέρουν αύξηση των εσόδων από επιτόκια για τις τράπεζες κατά περίπου 300 εκατ. ευρώ το χρόνο. Παράλληλα αναμένεται σχεδόν μηδενική αύξηση των επιτοκίων καταθέσεων, καθώς αυτή έρχεται με άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ πάνω από το 0,5%. Αυτό σημαίνει περισσότερα έσοδα για τις τράπεζες από τα χρήματα που δανείζουν, χωρίς παράλληλα να αυξάνεται το κόστος τους σημαντικά από τα επιτόκια που πληρώνουν στους καταθέτες.