Διακοπές στην Ελλάδα, αλλά όχι για τους Έλληνες
30 Μαΐου 2022
«Δεν θα πάμε για διακοπές φέτος στο σπίτι μας στη Νάξο, γιατί τα ακριβά ακτοπλοϊκά εισιτήρια και οι τιμές για φαγητό και παραλία είναι πια δυσπρόσιτες», εξηγεί Ελληνας οικογενειάρχης με δύο παιδιά που προτίμησε να νοικιάσει το σπίτι του στο νησί σε τουρίστες και να κάνει διακοπές σε ενοικιαζόμενα δωμάτια στην Πρέβεζα. Λίγο μακρύτερα από το σπίτι του στη Νάξο βρίσκεται παλαιό ξενοδοχείο τριών αστέρων που πέρυσι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο κατάφερε να επιτύχει οριακά πληρότητες της τάξεως του 75% πουλώντας τη διανυκτέρευση στα 250 ευρώ ή και χαμηλότερα. Φέτος το ίδιο ξενοδοχείο τιμολογεί τη διανυκτέρευση στα 310 ευρώ και έχει ήδη προκρατήσεις για το 90% σχεδόν της διαθεσιμότητάς του από τα μέσα Ιουλίου έως και την προτελευταία εβδομάδα του Αυγούστου.
Η ίδια εικόνα, δηλαδή υψηλές πληρότητες και τιμές, επαναλαμβάνεται σχεδόν σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, της άγονης γραμμής συμπεριλαμβανομένης. Στην Πάτμο τα μικρότερα και φθηνότερα δωμάτια, με ανύπαρκτες πρακτικά ευκολίες και χωρίς κλιματισμό, κόστιζαν γύρω στα 40 με 50 ευρώ τη βραδιά μέχρι πέρυσι και μπορούσε να βρει κανείς διαθέσιμες διανυκτερεύσεις ακόμα και για τον Αύγουστο. Φέτος κοστίζουν 70 ευρώ και ο Αύγουστος είναι όλος κλεισμένος, όπως και το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου.
Στη Δυτική Πελοπόννησο, τα λιγοστά μικρά συγκροτήματα που υπάρχουν έχουν κατά 30% έως και 50% υψηλότερες τιμές από πέρυσι και μικρές μόνον διαθεσιμότητες για την καρδιά της καλοκαιρινής περιόδου.
Στα ύψη το κόστος διανυκτέρευσης, καυσίμων, ακτοπλοϊκών και φαγητού.
Στην Αντίπαρο, έναν εναλλακτικό προορισμό μέχρι πριν από μία δεκαετία λόγω του πολύ περιορισμένου αριθμού ξενοδοχειακών κλινών, οι τιμές διανυκτέρευσης για τα σπίτια που νοικιάζονται ανταγωνίζονται πλέον τις τιμές σε προορισμούς όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, των προηγούμενων όμως ετών. Και αυτό διότι φέτος Μύκονος και Σαντορίνη αποτελούν ξεχωριστές κατηγορίες premium προορισμών και μάλιστα στην κορυφή της σχετικής παγκόσμιας κατάταξης.
Ενώπιον του υψηλού κόστους των φετινών διακοπών αλλά και της απουσίας διαθεσιμότητας κλινών και εισιτηρίων, ολοένα και περισσότεροι Ελληνες χωρίς εξοχικό στρέφονται σε μεγάλο ποσοστό σε λιγότερο ανεπτυγμένους προορισμούς και κατά προτίμηση με οδική πρόσβαση. Πολλοί δεν θα μπορέσουν καν να βρουν κρατήσεις με τους προϋπολογισμούς που θέλουν, ακόμα και αν τους αυξήσουν.
Τι έχει συμβεί; Η ζήτηση για διακοπές στην Ελλάδα το καλοκαίρι έχει εκτοξευθεί, καθώς η χώρα και ο τουρισμός της κεφαλαιοποιεί την επιτυχή λειτουργία του κατά τα χρόνια της πανδημίας, αλλά και τη γενικότερη αναβάθμιση στην υψηλή κατηγορία των υποδομών φιλοξενίας και του brand της Ελλάδας εν γένει. Κεφαλαιοποιεί επίσης την αυξημένη διάθεση του κόσμου για ταξίδια μετά τα lockdowns αλλά και την ποιοτική αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών ενός μεγάλου ποσοστού πεντάστερων ως επί το πλείστον ξενοδοχείων που έχουν δουλέψει και επενδύσει μεθοδικά την τελευταία δεκαετία.
Το brand «Ελλάδα», άλλωστε, αναδείχθηκε πρόσφατα ως το 5ο ισχυρότερο παγκοσμίως, προσελκύοντας παράλληλα ολοένα και υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου επισκέπτες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η ζήτηση για ταξίδια από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που έχει οδηγήσει στη δρομολόγηση περισσότερων από εννέα ημερήσιων απευθείας πτήσεων τους επόμενους μήνες. Σύμφωνα με στοιχεία του Ινστιτούτου του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ) και της εταιρείας TCI Research, η συνολική φήμη της Ελλάδας και της Αθήνας κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, όπως αυτή προκύπτει από τις διαδικτυακές συνομιλίες, υπερείχε έναντι των ανταγωνιστών (Ισπανία, Πορτογαλία, Ιταλία).
Οσοι δεν έκλεισαν νωρίς δωμάτια θα τα χρυσοπληρώσουν
Πόσο ακριβότερες είναι τελικά φέτος οι διακοπές για Ελληνες και ξένους ομοίως; Είναι ασφαλές να πει κανείς, εξηγεί κορυφαίο στέλεχος φορέα του κλάδου στην «Κ», πως οι τιμές σε όλη τη χώρα είναι κατά μέσον όρο 30% ακριβότερες σε σχέση με το 2019. Αύξηση που προέρχεται τόσο από τα ακριβότερα κόστη λειτουργίας των υποδομών φιλοξενίας και μεταφορών, όσο και από την περιορισμένη σχετικά με τη ζήτηση προσφορά διαθέσιμων κλινών και θέσεων.
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), Γρηγόρης Τάσιος, πριν από μόλις μία εβδομάδα εξηγούσε στη γενική συνέλευση του φορέα ότι το μέσο λειτουργικό κόστος ανά δωμάτιο διανυκτέρευσης των ξενοδοχείων, εξαιτίας των ανατιμήσεων σε ενέργεια αλλά και του πληθωρισμού εν γένει, είναι αυξημένο κατά 25% έως 30% φέτος. Μεγάλο μέρος αυτού του κόστους τείνει να μετακυλισθεί στους επισκέπτες, εξηγούν πηγές της τουριστικής βιομηχανίας, σημειώνοντας πως οι υποχρεώσεις που έχουν σωρεύσει οι τουριστικές επιχειρήσεις από τη διετία της πανδημίας δεν επιτρέπουν την πλήρη απορρόφησή του.
Μάλιστα καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, και ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού αλλά και ξένων δυνητικών ταξιδιωτών δεν έχει ακόμα κλείσει τη διαμονή του και τα μεταφορικά του, αναμένεται να βρεθεί ενώπιον ακόμα μεγαλύτερων αυξήσεων για τους προαναφερθέντες αλλά κι έναν πρόσθετο λόγο: επειδή οι συμφωνίες με τα μεγάλα τουριστικά γραφεία του εξωτερικού για τις φετινές διακοπές έγιναν στις αρχές του περυσινού φθινοπώρου και καθώς ουδείς μπορούσε να προβλέψει το εύρος των ανατιμήσεων στην ενέργεια και στα μεταφορικά κόστη, οι επιχειρήσεις τιμολογούν τα εναπομείναντα διαθέσιμα δωμάτιά τους (όπου υπάρχουν, γιατί σε πολλές περιπτώσεις δεν υφίσταται τέτοια διαθεσιμότητα) για την περίοδο Ιουλίου – Αυγούστου πολύ ακριβότερα προκειμένου να αντισταθμίσουν τις συμφωνίες κάτω του σημερινού κόστους που έγιναν το φθινόπωρο. Ετσι δεν είναι απίθανο δύο οικογενειάρχες που διαμένουν σε διπλανά δωμάτια του ίδιου ξενοδοχείου την ίδια περίοδο να έχουν καταβάλει ο ένας 300 ευρώ το βράδυ και ο άλλος 600.
Οπότε πλέον, ακόμα και για τους Eλληνες με μεσαία εισοδήματα, η εναλλακτική των διακοπών στο εξωτερικό έχει αρχίσει να γίνεται ιδιαίτερα ελκυστική επιλογή. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα ελληνικής οικογένειας που ταξιδεύει κάθε χρόνο στα τέλη Ιουλίου σε ελληνικά νησιά, ο επικεφαλής της οποίας δηλώνει στην «Κ» πως φέτος αναζητάει ανταγωνιστικά τιμολογημένα πακέτα διακοπών σε προορισμούς του εξωτερικού.
Οι tour operators
Η ίδια η TUI, σε πρόσφατη εσωτερική ενημέρωση των στελεχών της, παραδέχτηκε ότι οι τιμές φέτος για τα πακέτα της είναι περίπου 20% αυξημένες, αποδίδοντας ωστόσο την άνοδο στην προτίμηση των ταξιδιωτών για καλύτερες υποδομές και πρόσθετες υπηρεσίες. Κύκλοι της τουριστικής βιομηχανίας όμως θυμίζουν πως καθώς θα πλησιάζουν οι κυρίως θερινοί μήνες και η προσφορά θα μειώνεται, ενώ η ζήτηση θα παραμένει ισχυρή (λόγω και της τάσης που δημιούργησε η αβεβαιότητα της πανδημίας οι κρατήσεις να γίνονται πιο κοντά στις ημερομηνίες των ταξιδιών), οι τιμές των πακέτων των μεγάλων tour operators θα αυξηθούν περισσότερο σε όλες τις κατηγορίες. Ο μεγαλύτερος ευρωπαϊκός ταξιδιωτικός όμιλος, η TUI, έχει ήδη για φέτος κρατήσεις που αντιστοιχούν στο 80% εκείνων του 2019 και αναμένει περαιτέρω ενίσχυσή τους, καθώς ο πόλεμος δεν δείχνει να επηρεάζει πλέον το συνολικό κλίμα για ταξίδια. Η FTI Group επίσης γνωστοποίησε πριν από λίγες ημέρες πως αυξάνει τον αριθμό των κρατημένων δωματίων στην Ελλάδα, που θα διαθέσει φέτος στους πελάτες της. Ολα σε υψηλότερες τιμές, εκτιμούν κύκλοι της αγοράς.
Ρεκόρ τουριστικών εσόδων αναμένεται στα περισσότερα νησιά
Η ταξιδιωτική κίνηση στους περισσότερους νησιωτικούς προορισμούς στην κορύφωση της φετινής καλοκαιρινής σεζόν αναμένεται, εκτός απροόπτου, να ξεπεράσει ακόμα και τα επίπεδα ρεκόρ του καλοκαιριού του 2019. Ακόμα μεγαλύτερη αναμένεται να είναι σε σχέση με το 2019 η αύξηση των ταξιδιωτικών εισπράξεων. Είναι χαρακτηριστικό πως οι εκτιμήσεις για την επιβατική κίνηση του Ιουλίου και του Αυγούστου στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών αναφέρουν ανάκτηση του 90% των μεγεθών του 2019, αλλά ενδέχεται να αναθεωρηθούν υψηλότερα όσο αποκτάται καλύτερη ορατότητα για εκείνη την περίοδο, σημειώνουν στην «Κ» πηγές της αγοράς.
Στα περιφερειακά αεροδρόμια, βάσει των θερινών προγραμμάτων των αεροπορικών εταιρειών, όσο κλιμακώνεται η τουριστική περίοδος τόσο το χάσμα των επιδόσεων με το 2019 και τη φετινή χρονιά θα γεφυρώνεται. «Δεν θα μας κάνει έκπληξη η επιβατική κίνηση τον Ιούλιο και τον Αύγουστο να ξεπεράσει αυτήν του 2019», σημειώνει οικονομολόγος που μελετάει τα σχετικά μεγέθη. Αξίζει να σημειωθεί ότι κορυφαίο στέλεχος της κυβέρνησης εκμυστηρεύτηκε στην «Κ» πως δέχεται το τελευταίο διάστημα αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα από μεγάλες αεροπορικές εταιρείες του εξωτερικού προκειμένου να τις βοηθήσει να εξασφαλίσουν slots σε ελληνικά αεροδρόμια φέτος το καλοκαίρι.
Η αυξημένη ζήτηση από το εξωτερικό για διακοπές στην Ελλάδα, έπειτα από δύο χρόνια περιορισμών στις μετακινήσεις λόγω πανδημίας, πέραν των υψηλότερων τιμών που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό και από τα αυξημένα μεταφορικά κόστη λόγω εκτίναξης των τιμών των καυσίμων, προκαλεί και ευρύτερες δομικές μετατοπίσεις της τουριστικής δραστηριότητας: μεσαία και χαμηλότερα εισοδήματα από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό προσφεύγουν σε προορισμούς λιγότερο δημοφιλείς τα προηγούμενα χρόνια, με σημαντικά όμως οφέλη για αυτές τις τοπικές κοινωνίες. Επιλέγουν δε ημερομηνίες διαμονής που μπορεί να έχουν χαμηλότερο κόστος, διευρύνοντας σταδιακά την τουριστική περίοδο του καλοκαιριού.
Οι τάσεις αυτές οδηγούν σε διεύρυνση και ανατίμηση της δραστηριότητας και των βραχυχρόνιων μισθώσεων, καθώς ολοένα και περισσότεροι Ελληνες –αλλά και ξένοι–, που κατέχουν σπίτια σε αξιοποιήσιμους τουριστικά προορισμούς, τείνουν να τα διαθέτουν με βραχυχρόνιες μισθώσεις. Τόσο γιατί ο υπερτουρισμός κατά την κορύφωση της καλοκαιρινής περιόδου αντιμετωπίζεται ως αντικίνητρο για την ιδιόχρησή τους όσο και γιατί το εισόδημα πλέον από αυτές δεν είναι καθόλου ευκαταφρόνητο.
Απoγείωση Airbnb
Μάλιστα, πέραν των σπιτιών σε καλοκαιρινούς προορισμούς, και τα διαμερίσματα στο κέντρο της πρωτεύουσας γνωρίζουν υψηλή ζήτηση και τιμές. Οι αυξανόμενες αφίξεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που ευνοούνται και λόγω συναλλαγματικής ισοτιμίας, όπως και οι αφίξεις από άλλες δυτικές αγορές υψηλών εισοδημάτων, αφορούν μεγάλο ποσοστό ταξιδιωτών, που επιλέγουν να μείνουν δύο με τρεις μέρες στην Αθήνα, για να επισκεφθούν μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους πριν ταξιδέψουν στα νησιά είτε κατ’ ιδίαν είτε στα πλαίσια της κρουαζιέρας που επανακάμπτει επίσης. Ετσι, σύμφωνα με στοιχεία που επεξεργάστηκε για λογαριασμό της «Κ» η εταιρεία ερευνών βραχυχρόνιων μισθώσεων AirDNA και δημοσιεύτηκαν πριν από μία εβδομάδα, κατά το φετινό καλοκαίρι οι υψηλότερες τιμές εντοπίζονται στα καταλύματα της περιοχής του ιστορικού κέντρου και της Ακρόπολης, με μέση τιμή διανυκτέρευσης τα 165,8 ευρώ, αύξηση κατά 84% σε σχέση με το 2019 και κατά 54% από πέρυσι.
Αυτό σημαίνει ότι αν ένα ακίνητο εξασφαλίσει πληρότητα για το 80% των διαθέσιμων ημερών (όπως προκύπτει από τον μέσο όρο των θερινών μηνών των προηγούμενων ετών), θα αποφέρει μηνιαία έσοδα της τάξεως των 4.000 ευρώ.
