Σταικούρας: Πόσο θα κοστίσει στην Ελλάδα ο πόλεμος στην Ουκρανία

Εντος της εβδομάδα θα ανακοινωθεί πιθανότατα το πακέτο στήριξης ενάντια στην ακρίβεια και το ενεργειακό κόστος που έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση, οπως ανακοίνωσε σε συνέντευξή του ο Yπουργός Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας.

Παράλληλα, ο κ. Σταϊκούρας τόνισε πως πρώτη προτεραιότητα για το οικονομικό επιτελείο είναι η επέκταση των μειωμένων ΦΠΑ σε εστίαση και μεταφορές και το δεύτερο εξάμηνο του έτους, καθώς η παρέμβαση τελειώνει τον Ιούνιο του 2022 με βάση τον προϋπολογισμό.

Μιλώντας στο «Πρώτο Πρόγραμμα», ο Yπουργός Οικονομικών εκτίμησε ότι δεν υπάρχει αρνητικό πρόσημο στην ελληνική οικονομία το 2022 και υπενθύμισε ότι ήδη για το πρώτο τρίμηνο του έτους έχει επιδοτηθεί με 1 δισεκατομμύριο το ρεύμα και το φυσικό αέριο.

«Αυτή την εβδομάδα έρχονται στη Βουλή το νομοσχέδιο για μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 350 εκατομμύρια ευρώ το έτος σε μόνιμη βάση, καθώς και οι διατάξεις για τη μείωση του κόστους παραγωγής στον αγροτικό τομέα. Επίσης, αυξήθηκε φέτος σημαντικά κατά 90 εκατομμύρια το επίδομα θέρμανσης το οποίο ανέρχεται πλέον συνολικά στα 174 εκατομμύρια ευρώ», σημείωσε.

«Αυτές οι πολιτικές θα συμπληρωθούν από ένα πακέτο στήριξης το οποίο δρομολογούμε το επόμενο χρονικό διάστημα», επισήμανε αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει παρέμβαση και στα καύσιμα, λέγοντας πώς «έρχονται παρεμβάσεις σε αυτά που επιβαρύνουν τον πολίτη σήμερα».

Επίσης, άφησε ανοιχτό και το ενδεχόμενο να υπάρξουν επιστροφές – ως οικονομική ενίσχυση – σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες των πρόσθετων εσόδων από τη φορολογία στα καύσιμα, σημειώνοντας πως «οι πολιτικές μας εδράζονται στον δημοσιονομικό χώρο που υφίσταται ή δημιουργείται και έχουν ως στόχο να βοηθήσουν τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά» και επομένως «προς αυτή την κατεύθυνση θα κινηθούν οι πολιτικές που θα ανακοινωθούν».

«Μέσα στην εβδομάδα θα γίνουν ανακοινώσεις. Υπάρχει μια αλληλουχία γεγονότων που πρέπει να συνεκτιμηθεί. Υπήρχε η Σύνοδος Κορυφής που ακολούθησε το υπουργικό συμβούλιο. Υπάρχει η εκτέλεση του προϋπολογισμού, η συνεδρίαση του Eurogroup σήμερα και του Ecofin αύριο. Με μεθοδικότητα, σοβαρότητα και έγκαιρα αντανακλαστικά, στηρίζουμε την ελληνική κοινωνία», διεμήνυσε και παραδέχθηκε ότι οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις δεν καλύπτουν τη συνολική επιβάρυνση του ελληνικού νοικοκυριού. «Κανένα κράτος μέλος δεν μπορεί μόνο του να καλύψει το σύνολο αυτής της πρωτοφανούς ενεργειακής κρίσης. Αλλά κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε γιατί θα πρέπει να κρατήσουμε όρθια και την κοινωνία και την Οικονομία», είπε χαρακτηριστικά. Ο ίδιος δεν θέλησε να δώσει περισσότερα στοιχεία για την επικείμενη «επιταγή ακρίβειας», ενόψει Πάσχα, και παρέπεμψε στις δηλώσεις του πρωθυπουργού.

Δύσκολη ισορροπία
Ο κ. Σταϊκούρας, υπενθύμισε ότι «το βασικό σενάριο που τρέχαμε στην Ευρώπη ήταν να μειωθεί λίγο η τιμή του αερίου το δεύτερο τρίμηνο του έτους και να παραμείνει σε αυτά τα επίπεδα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους. Σήμερα, η αντίστοιχη εκτίμηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι το αέριο θα παραμείνει σε υψηλότερη τιμή όλη τη χρονιά, ενώ ΕΚΤ αναθεωρεί τον πληθωρισμό από το 2% με 2,5% σε ποσοστό πάνω από 5%. Άρα οι εκτιμήσεις είναι ότι θα έχουμε φέτος υψηλότερο κόστος στην καθημερινότητά μας».

Έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο γεγονός ότι η Ελλάδα είναι σε καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας, τονίζοντας ότι η χώρα μας δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα, ενώ έχει ένα βιώσιμο χρέος που είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη. «Τούτων δοθέντων, πρέπει να συνεχίσουμε να βοηθάμε νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε μια δύσκολη συγκυρία, που πράγματι πλήττεται σοβαρά το εισόδημά τους, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε και τρεις άλλες προτεραιότητες που έχουμε.

Η πρώτη είναι επεκτείνουμε τους μειωμένους ΦΠΑ σε εστίαση και Μεταφορές και το δεύτερο εξάμηνο του έτους- παρέμβαση που τελείωνε τον Ιούνιο του 2022 με βάση τον προϋπολογισμό. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε διαθέσιμα 250 εκατομμύρια ευρώ.

Δεύτερη πρόκληση, το 2023 θέλουμε να βρούμε έναν δημοσιονομικό χώρο γύρω στα 2,1 με 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ για να μονιμοποιήσουμε την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης για όλους τους πολίτες και τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 ποσοστιαίες μονάδες. Τρίτη πρόκληση, εάν η τιμή του ρεύματος και του φυσικού αερίου παραμείνει υψηλή για όλη τη διάρκεια του έτους, πιθανότατα το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης που σήμερα αξιοποιείται για να επιδοτήσει μέρους της αύξησης του ενεργειακού κόστους, να μη φτάνουν οι πόροι του, που σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός πρέπει να έχει επιπλέον πόρους για να βοηθήσει νοικοκυριά και επιχειρήσεις», εξήγησε ο ίδιος.

Πληθωρισμός και κερδοσκοπία
Ερωτηθείς για τα φαινόμενα κερδοσκοπίας, ο υπουργός Οικονομίας ξεκαθάρισε ότι η κερδοσκοπία χτυπιέται σε διεθνές επίπεδο και για αυτό οι πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει ο πρωθυπουργός είναι προς αυτή την κατεύθυνση. «Δηλαδή προς την κατεύθυνση επιβολής πλαφόν του αερίου. Ένα τέτοιο πλαφόν που ζητάει η ελληνική κυβέρνηση και θα συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής που θα γίνει την επόμενη εβδομάδα, ουσιαστικά σημαίνει ότι θα μειωθούν οι ακραίες διακυμάνσεις των τιμών του αερίου. Αυτό θα έχει άμεση επίπτωση στις τιμές στην καθημερινότητα του πολίτη, που θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να μπορέσουν μέσα από τις πολιτικές τους να καλύψουν ένα σημαντικότερο ποσοστό του κόστους που υφίστανται οι πολίτες», διευκρίνισε.

Για τον πληθωρισμό, δήλωσε ότι «αυτή τη στιγμή, η επίδραση θα είναι μάλλον ένα φρενάρισμα ενός αυξημένου ρυθμού μεγέθυνσης του 2022. Δηλαδή θα υπάρχει επίδραση στην ανάπτυξη αλλά δεν θα είναι τέτοια που το πρόσημο να γίνει αρνητικό, με τα σημερινά δεδομένα. Η δυναμική της ελληνικής οικονομίας εξακολουθεί να υφίσταται». Σύμφωνα με τον κ. Σταϊκούρα, υπάρχει ενδεχόμενο να καταγραφεί επίδραση στα έσοδα του τουρισμού που είναι βασικός πυλώνας, «όχι τόσο από τουρίστες που θα έρχονταν από Ρωσία και Ουκρανία γιατί τα ποσά από αυτές τις 2 χώρες δεν ήταν θεαματικά, αλλά εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού στην Ευρώπη που “ροκανίζει” τα διαθέσιμα εισοδήματα των ευρωπαίων πολιτών».

Πόσο θα κοστίσει ο πόλεμος στην Ουκρανία
Αναφορικά με το κόστος που θα κληθεί να καταβάλλει η ελληνική Οικονομία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο κ. Σταϊκούρας διεμήνυσε ότι είναι πολύ δύσκολο να γίνει οποιαδήποτε εκτίμηση. «Δεν γνωρίζουμε πόσο θα διαρκέσει ο πόλεμος και τι θα γίνει με τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Οποιαδήποτε ακραία κίνηση θα έχει άμεση επίπτωση στο ενεργειακό κόστος στην Ευρώπη», πρόσθεσε, τονίζοντας πως «η πανδημία μας κόστισε 43 δισεκατομμύρια ευρώ, μετά από μια πολύ μεγάλη ταλαιπωρία της κοινωνίας επί 2 χρόνια και πλέον».

«Στην αρχή ο λογαριασμός δεν ήταν τόσο μεγάλος, οι εκτιμήσεις ήταν ότι η υγειονομική κρίση θα κρατούσε λιγότερο και οι επιπτώσεις στα δημοσιονομικά θα ήταν ηπιότερες. Οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στο εμπόριο φαίνεται να μην είναι ιδιαίτερα σημαντικές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν προβλήματα. Το δεύτερο κομμάτι επιπτώσεων είναι η αβεβαιότητα που έχει διογκωθεί και η εμπιστοσύνη έχει μειωθεί γενικώς στην ασφάλεια, με αποτέλεσμα να βλέπουμε αύξηση του κόστους δανεισμού των χωρών. Μεταξύ άλλων και της Ελλάδας, η οποία δεν είναι σε επενδυτική βαθμίδα.

Η τρίτη περιοχή που είναι η πιο σημαντική είναι ο πληθωρισμός, διότι εξαιτίας και του πολέμου και των αυξημένων εισαγωγών από τη Ρωσία θα υπάρχει μια σημαντική επίπτωση στον πληθωρισμό. 7,2% τον Φεβρουάριο. Τα ποσοστά αύξησης σε όλες τις κατηγορίες, εκτός του ενεργειακού, είναι σε αυτό το ποσοστό ή και χαμηλότερα. Ο πληθωρισμός στην Ενέργεια στην Ευρώπη ήταν το ίδιο διάστημα πάνω από 32% , πολύ μεγάλο κόστος για τον Έλληνα και τον Ευρωπαίο πολίτη, στην καθημερινότητά του», δήλωσε ο κ. Σταϊκούρας.

«Με τις σημερινές εκτιμήσεις, η επίδραση στην ανάπτυξη φαίνεται να κυμαίνεται από 0,5% έως 1% φέτος. Και υπάρχει το δημοσιονομικό κόστος σε ευρωπαϊκό επίπεδο: η βοήθεια στην Ουκρανία 1,2 δισεκατομμυρίου ευρώ, η βοήθεια για τους Ουκρανούς πρόσφυγες, οι αμυντικές δαπάνες και η βοήθεια των κρατών μελών- ευελπιστούμε και της Ευρώπης για να περιορίσουμε τις δυσμενείς συνέπειες του ενεργειακού κόστους σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις», ανέφερε – μεταξύ άλλων – ο υπουργός Οικονομικών.