Οι τρεις εισηγήσεις για εκλογές και ποια προκρίνεται

Στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία και της ρωσικής εισβολής, άπαντες συμφωνούν πως βρισκόμαστε πλέον μπροστά σε μια εντελώς νέα κατάσταση με μεγάλο αντίκτυπο, σε πρώτη φάση, στο οικονομικό και ενεργειακό πεδίο για όλες τις ευρωπαϊκές Δημοκρατίες. Στο πλαίσιο αυτό, η συζήτηση για το κατά πόσον θα επηρεάσουν τα νέα αυτά δεδομένα τη χώρα μας και αν μπορεί να πυροδοτήσουν ακόμα και πολιτικές εξελίξεις αναζωπυρώθηκε. Στο βάθος του τούνελ η συζήτηση οδηγεί στο κατά πόσον μπορεί να επηρεαστεί ακόμα και ο χρόνος των εκλογών, λόγω των τελευταίων εξελίξεων. Οι εισηγήσεις, πάντως, που φτάνουν αυτή τη στιγμή στο πρωθυπουργικό γραφείο είναι τρεις, με τους υποστηρικτές της κάθε άποψης να έχουν συγκεκριμένα επιχειρήματα.

Πριν από το καλοκαίρι: Αρκετοί είναι αυτοί που εισηγούνται πως οι εκλογές πρέπει να γίνουν άμεσα, δηλαδή πριν από το καλοκαίρι. Για τους υποστηρικτές της συγκεκριμένης άποψης, η ουκρανική κρίση και οι εξελίξεις που πυροδοτεί, αποτελεί πολύ ισχυρό επιχείρημα στα χέρια του πρωθυπουργού ώστε να ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής. Με δεδομένο πως ο κόσμος, όπως τον ξέραμε, αλλάζει μετά τη ρωσική εισβολή, λέγεται πως δεν υπάρχει καταλληλότερη ευκαιρία για τον κ. Μητσοτάκη να προχωρήσει σε εκλογές. Η ενεργειακή κρίση εξάλλου, όπως όλα δείχνουν, δεν θα είναι όσο παροδική αναμενόταν, αντίθετα μπορεί να βαθύνει. Στην επιχειρηματολογία των υποστηρικτών αυτής της άποψης προστίθενται δύο ακόμα στοιχεία τα οποία προϋπήρχαν του πολέμου στην Ουκρανία: το καλοκαίρι ελλοχεύουν δύο μεγάλοι κίνδυνοι. Πρώτον, μία νέα φυσική καταστροφή, καθώς η κλιματική κρίση και τα ακραία φαινόμενα αποτελούν πλέον εφιάλτη για τις περισσότερες μεσογειακές χώρες και, δεύτερον, η εντεινόμενη προκλητικότητα της Τουρκίας, της οποίας η όρεξη ενδεχομένως να άνοιξε περαιτέρω λόγω Ουκρανίας. Η αναφορά Ερντογάν πως η Δύση δίνει μόνο συμβουλές και δεν κάνει απολύτως τίποτα είναι ανησυχητική. Το σενάριο αυτό, πάντως, δεν βρίσκει ευήκοα ώτα στο Μαξίμου, καθώς ο πρωθυπουργός είναι κάθετος ότι δεν πρόκειται να πάει σε πρόωρες εκλογές. Αλλωστε, στην κυβέρνηση, βλέποντας όλα τα στοιχεία, διαπιστώνουν πως το καλοκαίρι που έρχεται θα θυμίζει σε επίπεδο επισκέψεων το 2019, και ο Σεπτέμβριος θα βρει τη χώρα σε καλύτερη οικονομική κατάσταση. Και το τελευταίο που θέλει ο πρωθυπουργός είναι να «κόψει» την πορεία αυτή με διπλές εκλογές στο ξεκίνημα της σεζόν.

Η εξάντληση της τετραετίας και η διε- ξαγωγή των εκλογών κοντά στο τέλος της αποτελεί για τον πρω- θυπουργό θέμα θεσμικής τάξεως.

Φθινόπωρο του 2022: Το σενάριο να στηθούν κάλπες το φθινόπωρο του 2022 είναι κάτι που το υποστηρίζουν πολλοί ως ισχυρό ενδεχόμενο. Το γεγονός ότι θα έχουμε τουριστικά ένα καλό καλοκαίρι επιτείνει τα επιχειρήματα όσων λένε πως ο ιδανικός χρόνος για να πάμε σε διπλές –μην το ξεχνάμε– εκλογές είναι σε 6-7 μήνες από σήμερα. Οι υποστηρικτές αυτής της άποψης επιχειρηματολογούν ακόμα πως οι εκλογές το φθινόπωρο του 2022 δεν θα μπορούν να χαρακτηριστούν πρόωρες, καθώς θα διανύουμε ήδη τον τέταρτο χρόνο του βίου της κυβέρνησης. Επιπλέον, προσθέτουν ένα ακόμα επιχείρημα: εάν ξεπεραστεί και το ορόσημο του φθινοπώρου και μπούμε στο 2023, τότε θα είμαστε εκ των πραγμάτων σε πλήρη προεκλογική περίοδο και η κυβέρνηση δεν θα έχει τη δυνατότητα να πάρει πλέον εκείνη την πρωτοβουλία για τον χρόνο των εκλογών, καθώς θα βαδίζουμε στο συνταγματικό τέλος της τετραετίας. Ενα ακόμα επιχείρημα για κάλπες το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους είναι πως η πολιτική ιστορία της χώρας έχει δείξει ότι ο τελευταίος ένας χρόνος της κυβέρνησης είναι «χαμένος χρόνος», καθώς άπαντες ασχολούνται με τις εκλογές που έρχονται και δεν προχωράει καθόλου το μεταρρυθμιστικό έργο, με τους υπουργούς να «κατεβάζουν μολύβια». Το σενάριο, πάντως, των εκλογών το ερχόμενο φθινόπωρο μπορεί να μην αποκλείεται, αλλά δεν είναι αυτή τη στιγμή στα σχέδια της κυβέρνησης.

Εκλογές το 2023: Και ερχόμαστε στο επικρατέστερο αυτή τη στιγμή σενάριο, που είναι να στηθούν κάλπες την άνοιξη του 2023. Οι σημαντικότεροι λόγοι για να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές σε ένα χρόνο από σήμερα είναι δύο: πρώτον, η θεσμική νοοτροπία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Ο πρωθυπουργός από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε την πρωθυπουργία και ο τρόπος που πολιτεύεται τα 2,5 αυτά χρόνια, δείχνει πως θέλει να ακολουθεί τη θεσμική οδό και να ξεφύγει από την ελληνική πρωτοτυπία που θέλει τις εκλογές να είναι μόνιμο θέμα συζήτησης όλη την τετραετία. Η εξάντληση της τετραετίας και σε κάθε περίπτωση οι εκλογές κοντά στο τέλος της είναι για τον πρωθυπουργό θέμα θεσμικής τάξεως. Ο δεύτερος λόγος που οδηγεί προς το 2023, έχει να κάνει με το Ταμείο Ανάκαμψης και την οικονομική επιστροφή της χώρας. Τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης θέλουν τουλάχιστον 8-10 μήνες για να φανούν στην αγορά, και ο πρωθυπουργός θέλει να έχει αυτό το όπλο στο οπλοστάσιό του όταν στήσει κάλπες. Παράλληλα, ο πληθωρισμός θα καλπάζει και το 2022, όπως δείχνουν όλα τα στοιχεία, ενώ η ουκρανική κρίση μπορεί να οδηγήσει σε δημοσιονομική χαλάρωση και το 2023. Το σχετικό παράθυρο άφησε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο οποίος επικαλέστηκε τον κίνδυνο των επιπτώσεων από τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, και το 2023 θα είναι ένα έτος απολύτως κατάλληλο για εθνικές εκλογές.